انوری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۵ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
خط ۴۸:
[[دیوان انوری]]، قریب به پانزده هزار بیت می‌باشد. این دیوان در قالب‌های شعری مختلفی مانند [[قصیده]] و [[قطعه]] سروده شده‌است. بیشتر شهرت انوری برپایه قصاید اوست و اشعار فکاهی و هزل وی عمدتاً در قالب قطعه می‌باشند.<ref>پایگاه راسخون [http://www.rasekhoon.net/mashahir/show-101712.aspx انوری ابیوردی، اوحدالدین] فارسی. بازدید در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۱</ref> همچنین او دو اثر دیگر بنام‌های ''البشارات فی شرح الاشارات'' و رساله‌ای در عروض و قوافی از خود بجای گذارده‌است. کتاب نخست شرح و حاشیه‌ای است که انوری بر کتاب الاشارات ابن سینا نگاشته و بگونه‌ای آن را تفسیر نموده‌است. از یکی از شاعران متقدم انوری به نام [[قطران تبریزی]] دیوانی در تهران نگهداری می‌شود که قویا اعلام شده که به خط انوری ابیوردی نوشته شده‌است<ref>[http://vista.ir/?view=article&id=112904 قطران تبریزی]</ref> و این با پیشینه‌ای که از هنر خوشنویسی وی گفته‌اند همخوانی دارد. همچنین انوری کتابی در طب یا نجوم بنام «کتاب مفید» بنام شاه قطب الدین مودود برزنگی حاکم موصل تألیف کرده بود. همچنین کتاب عیون الحکمه [[ابوعلی سینا]] را نیز بازنویسی کرده بوده‌است.
 
انوری در قصاید خود مداحی‌هایی دارد، از جمله مدح ملک الامرا طغرل تگین غازی بیگ الب‌ارغو([[آل افراسیاب]])(حکومت ۴۵۵ق/۱۰۶۳م)،<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.jayhon.com/farsi/?p=1346 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۷ مارس ۲۰۱۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170307211607/http://www.jayhon.com/farsi/?p=1346 |archivedate=۷ مارس ۲۰۱۷ |dead-url=yes }}</ref> را گفته‌است.<ref>http://rira.ir/?ge=view&mod=classicpoems&obj=part&id=290&lim=-1&ord=197</ref>
 
{{شعر|نستعلیق}}
خط ۶۰:
[[پرونده:Msm-tabriz-poett.jpg|بندانگشتی|چپ|270px| در تاریخ گزیده حمدالله مستوفی مدفن انوری را در مقبره الشعرای تبریز عنوان کرده و این در حالیست که دولتشاه در تذکره خود بلخ را مدفن این شاعر قرن ششمی دانسته‌است..]]
دیوان شعرهایش را ابتدا [[سعید نفیسی]] و سپس محمدتقی [[مدرس رضوی]] تصحیح کرده‌اند. انوری در قصیده و قطعه اعجاز می‌کند و از تلمیح‌گویان چیره‌دست است. گفته‌اند که از حیث روانی الفاظ و کلمات و ترکیب‌ها به [[متنبی]] و [[سید حمیری]] و [[ابوالعتاهیه]] شبیه‌است در زبان عرب.
از لحاظ عقیدتی بسیاری چون قاضی تستری صاحب مجالس و الامین العاملی صاحب اعیان الشیعه و طهرانی مؤلف الذریعه و افندی و غیرهم قائل به تشیع وی هستند. از کتاب‌هایی که دربارهٔ وی نگاشته شده‌است، مفلس کیمیافروش نوشتهٔ [[شفیعی کدکنی]] است. از ویژگی‌های تأثیرگذار او این را می‌توان ذکر نمود که تقریباً برای تمامی همعصران و متاخران خود دارای احترام و منزلت مانده و همیشه او را در ردیف بزرگترین شاعران فارسی سرای آورده‌اند. انوری معانی و نکات ظریف را با اصطلاحات روزمره و نیز مفردات مکلف عربی می‌آمیخت و سبک و گونه‌ای خاص خود پدیدآورده بود.<ref>پایگاه فرهنگسرا [http://www.farhangsara.com/fanvari.htm انوری ابیوردی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110613052352/http://www.farhangsara.com/fanvari.htm |date=۱۳ ژوئن ۲۰۱۱ }} فارسی. بازدید در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۱</ref> بسیاری از اشعار انوری هجو و هزل می‌باشد که انتقاد نیشداری به اوضاع زمان خود در آن‌ها بیان می‌کرده‌است.
 
== پیامبری در شعر ==
خط ۱۰۰:
 
== دانش و مرتبهٔ علمی ==
[[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] در پیرامون دانش انوری چنین می‌نویسد:<ref name=autogenerated1>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4082| عنوان = انوری، اوحدالدین| تاریخ بازدید = ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۸| تاریخ = | ناشر = دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20101125232123/http://cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4082| archivedate = ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰| dead-url = yes}}</ref>
{{نقل قول بزرگ}}
انوری از دانشمندان نامور روزگار خود به‌شمار می‌رود و اشعارش، در بردارندهٔ دانش‌ها و معارف آن دوران است. اشارات، تلمیحات، تصویرسازی و مضمون‌آفرینی‌هایش، همه از استادی او در منطق، موسیقی، هیئت، ریاضی، علوم طبیعی، نجوم و حکمت حکایت دارد… انوری به ابن سینا اعتقادی تام داشت… وی همچنین کتابی در شرح اشارات ابن‌سینا با عنوان البشارات فی شرح الاشارات تألیف کرده بود…{{پایان نقل قول بزرگ}}
 
کتابی در حکمت یا [[نجوم]] نیز توسط انوری نوشته شده‌است که به شاه قطب‌الدین، صاحب موصل، تقدیم کرده بود. به گمان [[شفیعی کدکنی]] این کتاب، احتمالاً همان کتاب مفید است که دولتشاه سمرقندی بدان اشاره کرده‌است.<ref name=autogenerated1 /> یان ریپکا از ایرانشناسان اروپایی مدعی شده که از اشعار و آثار انوری برمی آید که وی تا حدودی به [[گرانش|قانون جاذبه زمین]] پی برده بوده.<ref>[{{یادکرد وب |url=http://www.help118.com/literary/biography/bio30.asp |title=اوحدالدین محمد انوری] |accessdate=۱۸ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100531064404/http://www.help118.com/literary/biography/bio30.asp |archivedate=۳۱ مه ۲۰۱۰ |dead-url=yes }}</ref> او این را به ویژه در شعری با عنوان: «''شبی در حال مستی از بامی درافتاد و این قطعه را سرود''» نشان داده‌است. در این قطعه وی افتادن خود را از پشت بام بر خلاف نظر همیشگی علمای آن زمان که آن را مربوط به ماهیت جسم و میل و کشش درونی جسم به سوی پایین می‌دانستند این بار سقوط شی را به زمین و خواست و ماهیت زمین نسبت داده‌است. قطعه مذکور به این‌گونه‌است:
 
{{شعر|نستعلیق}}
خط ۱۲۳:
 
== منابع ==
* {{یادکرد وب| نشانی = http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4082| عنوان = انوری، اوحدالدین| تاریخ بازدید = ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۸| تاریخ = | ناشر = دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20101125232123/http://cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=4082| archivedate = ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰| dead-url = yes}}
* {{یادکرد |کتاب= دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه جلد اول|نویسنده= انوشه، حسن (به سرپرستی)|ناشر =سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی|شهر=[[تهران]] |سال=۱۳۸۰|شابک=964-422-417-5 (جلد ۱)}}
* {{یادکرد | کتاب= نام نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد سوّم| نویسنده= ستایشگر، مهدی| ناشر= اطلاعات| شهر=تهران| سال=۱۳۷۶| شابک=964-423-377-8 (جلد ۳)}}