تخت جمشید: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌شده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 31.2.232.69 (بحث) به آخرین تغییری که Nima.puker انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
نجات ۵ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
||
خط ۲۳۹:
=== کاخ سه‌در ===
{{اصلی|کاخ سه‌در}}
کاخ سه‌در، تالار شورا، دروازه شاهان، سه‌دروازه، سه دری یا کاخ مرکزی، در مرکز کوشک شاهی [[تخت‌جمشید]] قرار دارد. این کاخ توسط سه درگاه و چند راهرو به کاخ‌های دیگر راه می‌یابد و از این جهت آن را کاخ مرکزی یا سه دری نیز می‌خوانند. چون بر پلکان‌های این کاخ، نجیب‌زادگان پارسی را نقش کرده‌اند که به حالتی دوستانه و غیررسمی، برای ملاقات فرمانروا می‌روند و نیز به سبب نوع کاربری و موقعیت کاخ، گاهی آن را تالار شورا نیز نامیده‌اند. پیشتر بنای این کاخ را به [[داریوش بزرگ]] نسبت می‌دادند، اما دلایلی در درست است که ساخت کامل آن به وسیله [[اردشیر یکم (هخامنشی)|اردشیر یکم]] صورت گرفته بوده‌است.<ref>
=== کاخ صدستون ===
خط ۳۰۷:
* به زبان‌های ایلامی و اکدی هر کدام بیست و چهار رَج. نوشتهٔ پارسی باستان ندارد. ۰۱ من داریوش شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهای بسیار، پسر ویشتاسپ هخامنشی هستم. ۰۲ داریوش شاه گوید: به خواست اهورامزدا این‌ها هستند کشورهایی که من افزون بر مردم پارسی، از آنِ خود کردم، که از من ترسیدند و به من باژ دادند: ایلام، ماد، بابل، ارابایه، آشور، مسر، ارمنیه، کبدوکیه، سارد، ایونی‌هایی خشکی و (آن‌ها) که کنار دریا هستند، و کشورهایی که آن سوی دریا هستند، اسَگرتیا، پارت، زرنگ، هرات، بلخ، سغد، خوارزم، ثتگوش، رخج، سند، گندار، سَکَ، مَکَ. ۰۳ داریوش شاه گوید: اگر اینگونه بیندیشی «از دیگری نترسم» این مردم پارس را بپای؛ اگر مردم پارس پاییده شوند، از این پس شادی پیوسته به دست اهورا بر این خاندان فرو خواهد رسید.<ref name="most"/>
* سه زبانه، پارسی باستان ده رَج، ایلامی هفت رَج و اکدی هشت رَج، روی دو لوح طلایی و دو لوح سیمین که هم‌اکنون در تهران نگه‌داری می‌شوند. ۰۱ داریوش شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورها، پسر ویشتاسپ هخامنشی. ۰۲ داریوش شاه گوید: این است شهریاری که من دارم، از سکاهای آن سوی سغد، از آن جا تا کوش (اتیوپی)، از هند، از آن جا تا سارد، که آن را اهورامزدا، بزرگ‌ترینِ بغان بر من ارزانی داشت. اهورامزدا مرا و خاندان مرا بپاید.<ref name="most"/>
* سه زبانه هر زبان یک رَج، روی دست‌گیرهٔ دری از سنگ لاجورد ساختگی. «دست‌گیرهٔ در از سنگ گران‌بهایی ساخته شده در کاخ داریوش شاه»<ref name=autogenerated1>
=== سنگ‌نبشته‌های خشایارشا ===
خط ۳۵۷:
== جایگاه کنونی این سازه ==
[[پرونده:Takhtjamshid-50rial-bill.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|پشت اسکناس ۵۰ ریالی، نمایی از نقش‌های تخت جمشید.]]
در دورهٔ نو و با بازگشت و پیدایش حس میهن‌پرستی در میان ایرانیان و ارج‌گذاری به گذشتگان این سرزمین، تخت جمشید اعتبار بسیاری یافت. در زمان حکمرانی دودمان [[دودمان پهلوی|پهلوی]] به این بنا توجه فراوانی گردید و [[محمدرضاشاه پهلوی]] [[جشن‌های دوهزار و پانصد سال شاهنشاهی ایران]] را در این سازهٔ کهن برگزار کرد. با آغاز رویداد [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب اسلامی]] این سازه را یادگار شاهان خواندند و بسیار مورد بی‌مهری قرار دادند. از جمله [[صادق خلخالی]] اولین [[حاکم شرع]] دادگاه‌های انقلاب برای تخریب آن عازم شد، اما با مقاومت مردم و پرسنل تخت جمشید ناکام ماند.<ref>[http://www.radiozamaneh.org/special/2007/02/post_129.html انقلاب ایران و میراث فرهنگی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080618221410/http://www.radiozamaneh.org/special/2007/02/post_129.html |date=۱۸ ژوئن ۲۰۰۸ }} ''(رادیو زمانه، ۱۸ بهمن ۱۳۸۵)''</ref> ولی امروزه می‌توان تخت جمشید را نام‌آورترین و دوست‌داشتنی‌ترین سازه در ایران و در میان ایرانیان و همچنین نماد شکوه گذشتگان دانست.
[[سد سیوند]] در ۹۵ کیلومتری شمال [[شیراز]]، ۵۰ کیلومتری شهر باستانی تخت جمشید و حدود ۱۰ کیلومتری [[پاسارگاد]] بر روی [[رودخانه سیوند|رودخانهٔ سیوند]] ساخته شده‌است. [[رودخانه پلوار|رودخانهٔ پلوار]] بین این دو محوطهٔ باستانی ثبت شده در [[فهرست میراث جهانی یونسکو]] (تخت جمشید و پاسارگاد) در کنار [[آرامگاه کورش]] و در دل تنگه بلاغی جریان داد. با آب‌گیری این سد مخالفت‌های بسیاری صورت گرفته‌است. معترضان به آب‌گیری سد سیوند معتقدند آب‌گیری این سد پیامدهای ناگواری را برای [[میراث فرهنگی]] و طبیعی منطقهٔ [[دشت پاسارگاد]] و [[تنگه بلاغی]] به همراه خواهد داشت. شوربختانه سر انجام این سد در فروردین ۱۳۸۶ هـ.ش. آب‌گیری شد. شایان ذکر است که عمر مفید سد ۳۰ سال تخمین زده شده‌است اما کارشناسان تأثیر تخریبی این سد را بسیار زیاد دانسته و اعلام می‌داشتند یک پروژه سی ساله عمر مفید باعث تخریبی در آثار ملی و ضربه به آن‌ها خواهد شد.
خط ۳۹۵:
== تخت جمشید پس از انقلاب ۱۳۵۷ ==
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] برخی از افراطیون تلاش کردند تا با حمله به تخت جمشید، این بنای تاریخی را تخریب کنند که با مخالفت و ایستادگی مسئولان و مردم محلی در این کار ناکام ماندند.<ref>[http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/archive/2013/april/11/article/-13d505bb09.html '''وبگاه روزآنلاین'''، عکسی که پس از ۲۵ سال منتشر شد] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927104355/http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/archive/2013/april/11/article/-13d505bb09.html |date=۲۷ سپتامبر ۲۰۱۳ }}، ۲۲ فروردین ۱۳۹۲ - بازدید:۳ مهر ۱۳۹۲</ref>
گزارش‌هایی موجود است که [[صادق خلخالی]] پس از تخریب [[آرامگاه رضا شاه]] قصد تخریب [[آرامگاه فردوسی]] و پارسه (تخت جمشید) را هم داشته اما این مسئله با مخالفت [[دولت موقت ایران|دولت موقت]] (از جمله [[وزیر فرهنگ]] [[پرویز ورجاوند]])،<ref>[http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=87626&Serv=0&SGr=0 '''وبگاه خبرگزاری میراث فرهنگی'''، جنگ جهانی دوم از او وزیر فرهنگ و هنر ساخت] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928192901/http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=87626&Serv=0&SGr=0 |date=۲۸ سپتامبر ۲۰۱۳ }}، ۳ خرداد ۱۳۸۵ - بازدید: ۳۱ ژانویه ۲۰۱۱</ref> استاندار فارس [[نصرت‌الله امینی]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نصرت‌الله امینی درگذشت |نشانی=http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=3009 |تاریخ=۳۱ فروردین ۱۳۸۳ |ناشر=عصر نو}}</ref> و [[سید محمود طالقانی|آیت‌الله سید محمود طالقانی]] و مقاومت مردم [[مرودشت]] و کارکنان [[پارسه]]، در این امر ناکام ماند.<ref>[http://www.radiozamaneh.org/special/2007/02/post_129.htmlm طغیان علیه نمادها]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }} ''(رادیو زمانه، ۱۸ بهمن ۱۳۸۵)''</ref>
خط ۴۲۶:
== فیلم تخت‌جمشید ==
فیلم شکوه تخت جمشید، که روایت‌گر جلوه‌های تخت جمشید است و به وسیله تجهیزات رایانه‌ای بازسازی شده‌است، در [[تورنتو]] [[کانادا]] به نمایش عموم درآمد. [[فرزین رضائیان]] [[تهیه‌کننده]] و کارگردان ایرانی مقیم آمریکا برای تهیه این فیلم از یاری بسیاری از کارشناسان آمریکایی، بریتانیایی و فرانسوی بهره برده‌است و به مهم‌ترین موزه‌های جهان مانند [[لوور]]، [[موزه آرمیتاژ|آرمیتاژ]]، [[موزه متروپولیتن نیویورک|متروپولیتن نیویورک]] و مانند آن‌ها برای تهیه عکس و فیلم مراجعه کرده‌است. در بازسازی این فیلم جمعی از استادان [[ایران‌شناسی]] دانشگاه‌های معتبر جهان هم چون پروفسور [[عباس علیزاده]] از [[دانشگاه شیکاگو]]، پروفسور [[ریچارد فری]]، از [[دانشگاه هاروارد]]، پروفسور [[شاپور شهبازی]] از [[دانشگاه ایسترن اورگن]] و پروفسور [[رمی بوکارلت]] محقق مرکز ملی علمی فرانسه نیز همکاری داشتند. این فیلم قبل از این هم در بخش چشم واقعیت یا [[سینمای مستند]] بیست و سومین [[جشنواره فیلم فجر]] شرکت کرده بود که نتوانست نظر هیئت داوران را به خود جلب کند.<ref>{{یادکرد خبر |نام= |نام خانوادگی= |همکاران= |پیوند=http://www.aftabnews.ir/vdcf01dj.w6djeagiiw.html |عنوان=شکوه تخت جمشید در کانادا |اثر= |ناشر=آفتاب |صفحه= |تاریخ=
== تخت جمشید و نمادهای امروزی ==
| |||