دموکراسی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: انتقال رده به درخواست Shkuru Afshar از رده:شکلهای حکومت به رده:گونههای حکومت |
نجات ۴ منبع و علامتزدن ۰ بهعنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
||
خط ۲:
{{تغییرمسیر|مردمسالاری}}
{{شیوههای حکومت}}
'''مردمسالاری'''<ref>{{یادکرد-فرهنگستان|واژهٔ مصوب= مردمسالاری|حوزه= علوم سیاسی| واژهٔ غیرفارسی با حروف فارسی = دمُکراسی| واژهٔ غیرفارسی با حروف زبان اصلی = démocratie |زبان واژهٔ غیرفارسی = انگلیسی<!-- اطلاعات منبع -->|دفتر= ششم|بخش= لاتین|تاریخ بازچاپ= |سرواژه= democracy}}</ref> یا '''دموکراسی''' {{به فرانسه|Démocratie }} یک روش حکومتی است برای ''مدیریت کم خطا'' بر ''مردم حق مدار''.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/2010/march/14//-1ea1cb2969.html| عنوان = مردم سالاری از اسلام قابل استخراج نیست
گونههای مختلف دموکراسی وجود دارد و در جامعه بینالملل نیز شاهد چند گانگی دموکراسی هستیم.<ref>[http://www.drsoroush.com/English/Interviews/E-INT-20031200-1.htm AbdolKarim Soroush :: عبدالکریم سروش<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> میان انواع گوناگون دموکراسی، تفاوتهای بنیادین وجود دارد. بعضی از آنها نمایندگی و قدرت بیشتری در اختیار شهروندان میگذارند. در هر صورت اگر در یک دموکراسی، قانونگذاری دقیق برای جلوگیری از تقسیم نامتعادل قدرت سیاسی (برای مثال تفکیک قوا) صورت نگیرد. یک شاخه نظام حاکم ممکن است بتواند قدرت و امکانات زیادی را در اختیار گرفته و به آن نظام دموکراتیک لطمه بزند.
از «[[حکومت عدد]]» به عنوان خاصیت اصلی و متمایزکننده دموکراسی نام میبرند. در صورت نبود حاکمیت مسئولیتپذیر، ممکن است که حقوق اقلیتهای جامعه مورد سوء استفاده قرار گیرد (که در آن صورت به آن [[استبداد اکثریت]] میگویند)
خط ۱۲:
* «دموس» میتواند هم به معنای کلیه شهروندانی باشد که در پولیس یا دولت-شهر زندگی میکنند و هم به معنای «اراذل و اوباش» یا «توده عوام» یا «قشرهای فرودست» بکار رود.<ref name="ReferenceA">«دموکراسی» - اثر آنتونی آربلاستر- ترجمه حسن مرتضوی- نشر آشیان - چاپ دوم ۱۳۸۵- ص ۲۹</ref>
* «کراتوس» میتواند هم به معنای «قدرت» و هم به معنای «قانون» باشد که این دو معنای یکسانی ندارند. زیرا میتوان گروهها یا افرادی را به تصور درآورد که بیآنکه به صورت رسمی و مشهود حکومت کنند، دارای قدرت باشند. به این ترتیب، ممکن است در یک دموکراسی صوری که به نظر میرسد مردم یا نمایندگان مردم حکومت میکنند، توزیع قدرت واقعی کاملاً غیردموکراتیک باشد. یا برعکس، در یک نظام سیاسی که در آن سلطنت یا اشراف به صورت فرمایشی حکومت میکنند، شاید این واقعیت آشکار نباشد که قدرت واقعی در دستان مردم است.<ref name="ReferenceA" />
این ابهام در هر دو واژه سازنده دموکراسی، از زمان شکلگیری مفهوم و واقعیت دموکراسی وجود داشته و برای درک معنا و تاریخ دموکراسی اهمیت ویژهای دارد.<ref name="ReferenceA" /><ref>{{یادکرد وب |url=http://goftemanandishe.ir/
[[پرونده:Magna Carta (British Library Cotton MS Augustus II.106).jpg|بندانگشتی|215x215پیکسل|[[منشور کبیر]] در سال ۱۲۱۵م. به امضای [[جان انگلستان]] رسید و پایه نخستین دموکراسی مدرن بود]]
خط ۱۵۶:
| توصیف = توضیحات مصدق در مورد [[مردم سالاری]] و نقش ایرانیان در [[نهضت ملی شدن صنعت نفت]]
}}
از نظر برخی سیاستمداران و کارشناسان [[سید روحالله خمینی]] با عبارت «میزان رأی مردم است» بر جنبه مردمسالارانه حکومت اسلامی پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] تأکید داشتهاست. بسیاری از دولتمردان کنونی در [[جمهوری اسلامی]] نیز معتقدند «رأی مردم» میزان و پایه حکومت است، و حتی برای آن پایه و اساس فقهی قائل شدهاند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=37125 | عنوان = میزان رای ملت است یک حکم فقهی است | تاریخ بازدید = ۱۸ دی ۱۳۸۸ | تاریخ = ۱۱ شهریور ۱۳۸۷ | ناشر = روزنامه مردمسالاری | زبان = فارسی | نقل قول = مجید انصاری | archiveurl = https://web.archive.org/web/20110809144304/http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=37125 | archivedate = ۹ اوت ۲۰۱۱ | dead-url = yes }}</ref>
[[محمود احمدینژاد]] ششمین [[رئیسجمهور ایران]]، مردمسالاری را یک «امر اصیل» در کشور دانسته<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.president.ir/fa/?ArtID=16912| عنوان = هیچ حزب و گروهی نمیتواند ادعا کند که قیم یا حاکم بر مردم است | تاریخ بازدید = ۱۸ دی ۱۳۸۸ | تاریخ = ۲۴ خرداد ۱۳۸۸ | ناشر = پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری اسلامی ایران | زبان = فارسی}}</ref>
و نظام حکومتی ایران را نمونهای از «مردمسالاری متکی بر ارزشهای اخلاقی و الهی» و «مردمسالاری دینی» را نقطه مقابل «لیبرال دموکراسی» میداند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.president.ir/fa/?ArtID=16905 | عنوان = رأی مردم تابع جریانات و گرایشها نیست | تاریخ بازدید = ۱۸ دی ۱۳۸۸ | تاریخ = ۲۴ خرداد ۱۳۸۸ | ناشر = پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری اسلامی ایران | زبان = فارسی}}</ref>
از سوی دیگر، منتقدان نظام حاکم بر ایران آن را به نادیده گرفتن مردمسالاری متهم میکنند<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.parlemannews.ir/index.aspx?n=5805 | عنوان = نامه مهدی کروبی به حسین شریعتمداری: «میزان رأی ملت است» را فراموش کردید | تاریخ بازدید = ۱۸ دی ۱۳۸۸ | تاریخ = ۱۰ آذر ۱۳۸۸ | ناشر = سایت پارلمان نیوز | زبان = فارسی | archiveurl = https://web.archive.org/web/20110810163841/http://www.parlemannews.ir/index.aspx?n=5805 | archivedate = ۱۰ اوت ۲۰۱۱ | dead-url = yes }}</ref>
و [[مخالفان جمهوری اسلامی ایران]] آن را دیکتاتوری دینی و نظامی میخوانند که دموکراسی در آن وجود ندارد.<ref>Ahmadinejad. K. Naji. California University Press. 2008 {{ISBN|0-520-25663-8|en}} pp.239</ref>
|