رنگدانه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
نجات ۱ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
نجات ۰ منبع و علامت‌زدن ۴ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
||
خط ۷:
دوام و ثبات رنگ از جمله ویژگی‌های مطلوب یک پیگمنت در زمینه کاربردهای صنعتی و هنری به‌شمار می‌رود. پیگمنت‌های بی دوام «پیگمنت فرار» نامیده می‌شوند. پیگمنت‌های فرار در مرور زمان ویا با در معرض نور قرار گرفتن، محو می‌شوند تا جایی که نهایتاً رنگ آن‌ها رو به سیاهی می‌زند.
پیگمنت‌ها برای رنگی بخشیدن [[رنگ]]، [[جوهر]]، [[پلاستیک]]، [[پارچه]]، لوازم آرایشی، مواد غذایی و دیگر مواد بکار می‌روند. بیشتر پیگمنت‌هایی که در صنایع تولیدی و هنرهای تجسمی مورد استفاده قرار می‌گیرند کلرانت‌های رنگی ([https://www.yektarangdaneh.com/واژه-نامه-لغات-و-اصطلاحات-پلیمری.html colorant]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}) هستند که معمولاً به شکل پودر ریز در می‌آیند. این پودر به ماده نسبتاً خنثی یا بی‌رنگ همچون رنگپایه (یا محمل) افزوده شده که پیگمنت را در خود به حالت تعلیق نگه داشته و چسبندگی خود را به رنگ می‌دهد.
بین یک پیگمنت که در محمل خود نا محلول است (دراثریک تعلیق) ویک رزانه که خود به تنهایی مایع بوده یا در محمل خود محلول می‌باشد (در اثر حل شدن) معمولاً تفاوتی وجود دارد. یک کلرانت بسته به محملی که با آن درگیر است، می‌تواند به عنوان یک رنگدانه یا رزانه عمل نماید. در برخی موارد، رنگدانه می‌تواند از ته‌نشینی یک رزانه محلول با یک نمک فلزی حاصل شود. پیگمنت حاصل، «رنگدانه لاکی» نامیده می‌شود. عبارت پیگمنت بیولوژیکی برای تمامی رنگدانه‌هایی بکار می‌رود که مواد رنگی آن‌ها مستقل از قابلیت انحلال‌پذیری آنهاست.
خط ۳۱:
قبل از [[انقلاب صنعتی]]، محدوده رنگی موجود برای هنر و مصارف تزئینی، از لحاظ فنی محدود بود. بیشتر رنگدانه‌های مورد استفاده، رنگدانه‌های زمینی و معدنی یا رنگدانه‌هایی با اصالت بیولوژیکی بوده‌است. رنگدانه‌های حاصل از منابع غیرمعمول مثل مواد گیاهی، ضایعات حیوانی، حشرات و نرم تنان، در فواصل طولانی برداشت و تجارت می‌شد. هزینه استفاده بعضی از این رنگ‌ها گران بوده یا امکان مخلوط نمودن آن‌ها با طیفی از رنگدانه‌های موجود امکان‌پذیر نبوده‌است. رنگ آبی و بنفش بخاطر هزینه‌هایی که داشت، مخصوص خانواده سلطنتی شد.
معمولاً بدست آوردن پیگمنت‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. ”ارغوانی صوری”رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ ([https://www.yektarangdaneh.com/واژه-نامه-لغات-و-اصطلاحات-پلیمری.html BCE]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ ([https://www.yektarangdaneh.com/واژه-نامه-لغات-و-اصطلاحات-پلیمری.html CE]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }})، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آن‌ها رنگ می‌شد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ ([https://www.yektarangdaneh.com/واژه-نامه-لغات-و-اصطلاحات-پلیمری.html BCE]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }})می‌نگاشته، گزارش نموده است که” در شهر کولوفون { در آسیای میانه} رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله می‌شد. ”
پیگمنت‌های معدنی در مسافت‌های طولانی نیز داد وستد می‌شد. تنها راه بدست آوردن رنگ آبی بسیارتیره و غنی از رنگ، استفاده از سنگ نیمه قیمتی لاجورد بود تا بتوان رنگدانه‌ای بنام سرمه‌ای بوجود آورد و بهترین منابع دستیابی به لاجورد دور از دسترس بود. ”یان وان آیک” نقاش فلاندری قرن ۱۵، معمولاً در آثار خود از رنگ آبی استفاده نمی‌کرد. اگر تصویر شخصی را با سرمه‌ای نقاشی و رنگ آمیزی می‌نمود، نشان از تجملات زیاد آن شخص بود و اگر یک مشتری از وی می‌خواست تا از رنگ آبی در تصویر خود استفاده کند، وی موظف به پرداخت پول بیشتری می‌شد. زمانی‌که یان آیاک از لاجورد استفاده می‌نمود هیچگاه آن را با دیگر رنگ‌ها ترکیب نمی‌کرد. در عوض او لاجورد را به شکل خالص و تقریباً به عنوان لعاب تزئینی بکار می‌برد. قیمت گزاف لاجورد هنرمندان را مجبور به جستجوی رنگدانه جایگزین ارزانتر، هم معدنی (آزوریت، مینای لاجوردی) و هم بیولوژیکی (نیل پر طاووس)، نمود.
| |||