اریتره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۱ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۴:
پیش‌شماره تلفنی = ۲۹۱ |
}}
'''اِریتره''' با نام رسمی '''جمهوری اِریتره''' کشوری است بر کرانه [[دریای سرخ]] در شمال شرقی [[آفریقا]] و نزدیک به تنگه ی باب المندب که در سال [[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]] با جدا شدن از [[اتیوپی]] مستقل شد. پایتخت آن [[اسمره]] است.
 
اریتره کشوری بر کرانه دریای سرخ در شمال شرقی آفریقاست که در سال ۱۹۹۳ پس از جدایی از اتیوپی مستقل شد. این کشور بیش از ۹۰۰ کیلومتر در کرانه دریای سرخ ساحل دارد. نام اریتره از واژه‌ای یونانی به معنای «سرزمین سرخ» گرفته شده‌است.
 
مساحت اریتره ۱۱۷٬۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن نزدیک به ۶ میلیون نفر است. برآورد می‌شود که حدود ۵۰ تا ۶۲٫۵ درصد از مردم اریتره مسیحی (بیشتر [[ارتدکس|ارتدوکس]]) و ۳۶٫۵ تا ۵۰ درصد مردم این کشور مسلمان [[تسنن|سنی]] هستند.<ref>{{Citation | editor-last = Miller | editor-first = Tracy | month = October | year = 2009 | publisher = [[مرکز تحقیقات پیو|Pew Research Center]] | title = Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population | format = PDF | url = http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf | accessdate = 2009-10-08 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20091010050756/http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf | archivedate = ۱۰ اکتبر ۲۰۰۹ | dead-url = yes }}</ref>[[زبان تیگرینیا|تیگرینیا]]، عربی و انگلیسی در این کشور حالت زبان‌های رسمی را دارند. تیگرینیا زبانی است از ریشه [[زبان‌های سامی|سامی]].
 
[[تیگرینیا]]، عربی و انگلیسی در این کشور حالت زبان‌های رسمی را دارند. تیگرینیا زبانی است از ریشه [[زبان‌های سامی (آفریقایی–آسیایی)|سامی]].
 
تنگه راهبردی [[باب‌المندب]] راه تماس آبی اریتره با [[یمن]] را تشکیل می‌دهد.
سطر ۵۶ ⟵ ۵۴:
 
== تاریخ ==
مستعمره [[ایتالیا]]یی اریتره از نواحی ساحلی [[اتیوپی]] و زمین‌های مورد ادعای [[امپراتوری عثمانی|ترکان عثمانی]] در [[۱۸۹۰ (میلادی)|۱۸۹۰]] ایجاد شد. اریتره به صورت پایگاهی برای تسخیر [[اتیوپی]] ([[۱۹۳۵ (میلادی)|۱۹۳۵]] تا [[۱۹۳۶ (میلادی)|۱۹۳۶]]) از سوی ایتالیا استفاده گردید. در [[۱۹۴۱ (میلادی)|۱۹۴۱]] زمانی که ایتالیایی‌ها از [[شرق آفریقا]] اخراج شدند، تحت حکومت [[بریتانیا]] درآمد.
 
در [[۱۹۵۲ (میلادی)|۱۹۵۲]] این سرزمین به صورت ایالتی [[خودمختاری|خودمختار]] با [[اتیوپی]] تشکیل [[فدراسیون]] داد. در سال ۱۹۵۸ گروهی از اریتره ایی ها جبهه آزادیبخش اریتره را پایه گذاری کردند. این سازمان عمدتا از دانشجویان، متخصصین و روشنفکران تشکیل شده بود. این سازمان در نظر داشت تا با انجام فعالیتهای مخفی سیاسی به مقاومت در برابر سیاسیتهای تمرکز طلبانه امپراطوری اتیوپی بپردازد. در اول سپتامبر ۱۹۶۱ جبهه آزادیبخش اریتره به رهبری حمید ادریس اواته نبردی مسلحانه برای استقلال را اغاز کرد. در سال ۱۹۶۲ امپراطور [[هایله سلاسی]] بطور یکجانبه پارلمان اریتره را منحل اعلام و اریتره را به اتیوپی الحاق کرد. در پی آن جنگ استقلال اریتره برای ۳۰ سال با دولتهای بعدی اتیوپی تا سال ۱۹۹۱ ادامه داشت. هنگامیکه جبهه آزدیبخش خلق اریتره (جانشین جبهه آزادیبخش) نیروهای اتیوپیایی را در اریتره شکست داد و به [[جبهه دمکراتیک انقلابی خلق اتیوپی|ائتلاف نیروهای شورشی اتیوپی]] کمک کرد تا کنترل پایتخت اتیوپی، [[آدیس آبابا|آدیس بابا]] را بدست بگیرند.
در [[۱۹۵۲ (میلادی)|۱۹۵۲]] این سرزمین به صورت ایالتی [[خودمختاری|خودمختار]] با [[اتیوپی]] تشکیل [[فدراسیون]] داد ولی الحاق آن به عنوان یکی از استان‌های اتیوپی در [[۱۹۶۲ (میلادی)|۱۹۶۲]] شورشی را بر ضد اتیوپی آغاز کرد که تا [[۱۹۹۲ (میلادی)|۱۹۹۲]] به طول انجامید.
 
جبهه آزادیبخش خلق اریتره (EPLF) کنترل اریتره را در مه ۱۹۹۱ در دست گرفت و دولت انتقالی را تا زمان تصویب قانون اساسی این کشور اداره کرد.[[همه‌پرسی]] در اریتره در [[آوریل]] [[۱۹۹۳]] با اکثریتی جامع استقلال را مورد تأیید قرار داد و طبق برنامه این سرزمین در [[۲۴ مه]] [[۱۹۹۳]] به استقلال کامل رسید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Eritrea {{!}} History, Flag, Capital, Population, Map, & Facts|نشانی=https://www.britannica.com/place/Eritrea|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2019-10-21|کد زبان=en}}</ref> جبهه آزادیبخش خلق اریتره قدرت را در دست گرفت و یک حکومت تک حزبی با خط مشی ملی گرایی برقرار کرد و هر گونه فعالیت سیاسی را ممنوع کرد.
تاریخ‌نگاران در اریتره می‌گویند که اریتره به عنوان «کشوری مستقل» تحت‌الحمایه ایتالیا بود و این امپراتور [[هایلی سلاسی]] بود که از قطعنامه سازمان ملل تخطی کرد و این قلمرو را در سال ۱۹۶۲به عنوان یک استان جدید به اتیوپی ملحق کرد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2011/01/110109_an_sudan_africa_split.shtml بی‌بی‌سی فارسی]، بازدید: مه ۲۰۱۲.</ref>
 
در [[۱۹۷۷ (میلادی)|۱۹۷۷]] چریک‌های اریتره‌ای این سرزمین را تقریباً به‌طور کامل از وجود نیروهای اتیوپی پاکسازی کردند، ولی دولت مارکسیست اتیوپی به رهبری [[سرهنگ منگستو]] با استفاده از سلاح‌های [[شوروی]] به جنگ پرداخت و در سال بعد وضعیت را بر عکس کرد. [[جبهه آزادیبخش خلق اتیوپی]] با [[جبهه آزادیبخش تیگره اتیوپی]] در سرنگونی [[منگیستو]] در [[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]] مؤثر بود و در آن سال اریتره عملاً از اتیوپی جدا گشت.
 
جبهه آزادیبخش خلق اریتره (EPLF) کنترل اریتره را در مه ۱۹۹۱ در دست گرفت و دولت انتقالی را تا زمان تصویب قانون اساسی این کشور اداره کرد.
 
[[همه‌پرسی]] در اریتره در [[آوریل]] [[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]] با اکثریتی جامع استقلال را مورد تأیید قرار داد و طبق برنامه این سرزمین در [[۲۴ مه]] [[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]] به استقلال کامل رسید.
 
=== درگیری‌های اتیوپی - اریتره ===
درگیری‌های [[اتیوپی]] و اریتره پس از استقلال این کشور نیز ادامه یافت و در مه ۱۹۹۸ منطقه شرق آفریقا شاهد درگیری مرزی میان ارتش اریتره و اتیوپی بود که بهانه اولیه این جنگ ادعای ارضی بر سر یک منطقه مرزی به مساحت ۴۰۰ کیلومتر مربع بود که به نظر فاقد ارزش اقتصادی و جایگاه راهبردی نیز بود. این درگیری مرزی دو طرف را متحمل تلفات جانی و مادی فراوانی کرد و سرانجام در فوریه ۲۰۰۱ دو طرف در الجزیره توافقنامه آشتی و [[آتش‌بس]] را امضا کردند، اگرچه پس از آن نیز به دلیل عدم اجرای کامل این توافقنامه روابط دو کشور متشنج بود. کمیسیون ترسیم خطوط مرزی در لاهه، در سال ۲۰۰۲ حکمی صادر کرد که طبق آن دهکده [[بدمه]]، مکانی که درگیری مرزی میان دو کشور در آن آغاز شد، متعلق به اریتره اعلام شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/03/120316_u06_ethipia_attack.shtml بی‌بی‌سی فارسی]، بازدید: مه ۲۰۱۲.</ref>
 
این درگیری مرزی دو طرف را متحمل تلفات جانی و مادی فراوانی کرد و سرانجام در فوریه ۲۰۰۱ دو طرف در الجزیره توافقنامه آشتی و [[آتش‌بس]] را امضا کردند، اگرچه پس از آن نیز به دلیل عدم اجرای کامل این توافقنامه روابط دو کشور متشنج بود.
 
کمیسیون ترسیم خطوط مرزی در لاهه، در سال ۲۰۰۲ حکمی صادر کرد که طبق آن دهکده [[بدمه]]، مکانی که درگیری مرزی میان دو کشور در آن آغاز شد، متعلق به اریتره اعلام شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/03/120316_u06_ethipia_attack.shtml بی‌بی‌سی فارسی]، بازدید: مه ۲۰۱۲.</ref>
 
== سیاست ==
سطر ۹۴ ⟵ ۸۲:
[[پرونده:Er-map.gif|بندانگشتی|230px|نقشه اریتره]]
 
اریتره از شمال و غرب با [[سودان]]، از جنوب با [[اتیوپی]] و [[جیبوتی]] و از شرق با [[دریای سرخ]] هم‌مرز است. بیش از ۹۰۰ کیلومتر در کرانه [[دریای سرخ]] ساحل دارد. [[مجمع‌الجزایر]] [[دهلک]] در نزدیکی بندر [[مصوع]] در دریای سرخ قرار دارد.اریتره از لحاظ طبیعی دنباله فلات مرتفع اتیوپی است، با این حال جلگه‌های پست ساحلی نیز در این کشور وجود دارد. آب‌وهوای اریتره در نواحی کرانه دریای سرخ گرم و بیابانی است ولی در بلندی‌های مرکزی این کشور خنک‌تر و مرطوب‌تر است. در مناطق تپه‌ای و پست‌تر نیز شرایط نیمه‌بیابانی حاکم است. فصل بارندگی بیشتر بین ماه‌های فوریه تا آوریل است و بیشترین میزان بارش، به‌جز در نوار ساحلی، بین ژوئن تا سپتامبر دیده می‌شود.شهرهای عمده اریتره [[مصوع]]، [[عصب (شهر)|عصب]] و [[کرن (اریتره)|کرن]] است.
اریتره از شمال و غرب با [[سودان]]، از جنوب با [[اتیوپی]] و [[جیبوتی]] و از شرق با [[دریای سرخ]] هم‌مرز است.
 
بیش از ۹۰۰ کیلومتر در کرانه [[دریای سرخ]] ساحل دارد.
 
[[مجمع‌الجزایر]] [[دهلک]] در نزدیکی بندر [[مصوع]] در دریای سرخ قرار دارد.
 
اریتره از لحاظ طبیعی دنباله فلات مرتفع اتیوپی است، با این حال جلگه‌های پست ساحلی نیز در این کشور وجود دارد.
 
آب‌وهوای اریتره در نواحی کرانه دریای سرخ گرم و بیابانی است ولی در بلندی‌های مرکزی این کشور خنک‌تر و مرطوب‌تر است.
 
در مناطق تپه‌ای و پست‌تر نیز شرایط نیمه‌بیابانی حاکم است.
 
فصل بارندگی بیشتر بین ماه‌های فوریه تا آوریل است و بیشترین میزان بارش، به‌جز در نوار ساحلی، بین ژوئن تا سپتامبر دیده می‌شود.
 
شهرهای عمده اریتره [[مصوع]]، [[عصب (شهر)|عصب]] و [[کرن (اریتره)|کرن]] است.
* رود مهم: برکه (فصلی)
* بلندترین نقطه: قله رامو با ارتفاع ۲۱۳۰ متر.