علی شریعتی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
اصلاح نام زادگاه |
نجات ۱۲ منبع و علامتزدن ۴ بهعنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
||
خط ۱۲:
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر =
| زادروز = ۲ آذر ۱۳۱۲<ref name="bio">{{یادکرد وب| نشانی = http://shariati.nimeharf.com/Shariati/article-442/زندگینامه-دکتر-علی-شریعتی/| عنوان = زندگینامهٔ دکتر شریعتی| تاریخ بازدید = ۲۵ مهٔ ۲۰۱۱| ناشر = وبگاه معلم شهید دکتر علی شریعتی| زبان = فارسی| archiveurl = https://web.archive.org/web/20161008174605/http://shariati.nimeharf.com/Shariati/article-442/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%DB%8C/| archivedate = ۸ اکتبر ۲۰۱۶| dead-url = yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://drshariati.org/show.asp?ID=289&q| عنوان = گواهی اشتغال به تحصیل| تاریخ بازدید = ۲۵ مهٔ ۲۰۱۱| ناشر = پایگاه اطلاعرسانی علی شریعتی| زبان = فارسی| نقل قول = «تاریخ تولد دوم آذر سال ۱۳۱۲ ذکر شدهاست»| archiveurl = https://web.archive.org/web/20130317011028/http://drshariati.org/show.asp?ID=289&q| archivedate = ۱۷ مارس ۲۰۱۳| dead-url = yes}}</ref>
| زادگاه = [[ایران]]، [[سبزوار]]، [[مزینان]]<ref name="cio">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://drshariati.org/دکتر-علی-شریعتی/زندگینامه/سالشمار-زندگی-علی-شریعتی/|عنوان = سالشمار زندگی علی شریعتی|
| تاریخ =
| وضعیت =
خط ۲۷:
| پیشه = جامعهشناس،<ref>{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =نامشخص| عنوان = shariati, ali| دانشنامه =Encyclopedia of Global Religion| ویراستار=Mark Juergensmeyer, Wade Clark Roof| جلد=1| سال =2012| ناشر =SAGE| مکان = | شابک = | صفحه =1162| نشانی =https://books.google.com/books?id=B105DQAAQBAJ&pg=PA1162&lpg=PA1162&dq=shariati+death+ali+heart+attack&source=bl&ots=hgaoRREbv0&sig=jmVKDsMX94Lw30ZHxvatfvXuzyU&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjq6uLKvafbAhViMZoKHeK4DOIQ6AEIajAJ#v=onepage&q=shariati%20death%20ali%20heart%20attack&f=false| تاریخ بازبینی =۲۸ مه ۲۰۱۸| نشانی بایگانی = |تاریخ بایگانی = | زبان =en}}</ref>[[نویسنده]]، [[پژوهش|پژوهشگر]] [[دین|دینی]]
| سالهای فعالیت = ۱۳۳۱–۱۳۵۶
| تأثیرگذاران = [[اقبال لاهوری]]، [[ابوالحسن فروغی]]، [[لوئی ماسینیون]]، [[فرانتس فانون]]، [[ژرژ گورویچ]]، [[ژاک برک]]، [[آلکسیس کارل]]، [[ژان کوکتو]]، [[شاندل]]، [[ژان-پل سارتر]]، [[عینالقضاة همدانی]]، [[محمد تقی شریعتی]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://drshariati.org/دکتر-علی-شریعتی/اسناد/تصاویر/معبودهای-شریعتی/ |عنوان = معبودهای دکتر شریعتی |
| تأثیرپذیرفتگان =
| لقب = معلم انقلاب{{مدرک}}{{سخ}}فریادگر بزرگ آزادی{{مدرک}}
خط ۷۷:
[[پرونده:Salat al-Janazah for Ali Shariati with Musa al-Sadr as imam (June 1977), with Mostafa Chamran, Sadegh Ghotbzadeh, Ebrahim Yazdi, and Mohammad Mehdi Mofatteh.jpg|بندانگشتی|اقامه [[نماز میت]] بر پیکر علی شریعتی توسط [[موسی صدر]]. [[ابراهیم یزدی]] و [[صادق قطبزاده]] نیز در مراسم حضور دارند.]]
[[پرونده:Shareati MET.JPG|بندانگشتی|float|آرامگاه علی شریعتی]]
وی طی مهاجرتش در ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ در حالی که سه هفته از سفرش به [[انگلستان]] میگذشت، در ساوتهمپتون درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.isna.ir/news/95032917424/شریعتی-از-مرگ-مشکوک-تا-میز-محاکمه-منتقدان |عنوان = «شریعتی»، از مرگ مشکوک تا میز محاکمه منتقدان | ناشر = ایسنا|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۸ مه ۲۰۱۸}}</ref> دلیل رسمی مرگ وی انسداد شرائین و نرسیدن خون به قلب اعلام شد؛ هرچند مرگ وی توسط برخی به دلیل نداشتن سابقهٔ بیماری قلبی، عدم کالبدشکافی و اعلام نتیجه سریع و خبرداشتن سفارت ایران در لندن از مرگ وی قبل از اعلام رسمی خبر مشکوک دانسته شد<ref name="death">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://shariati.nimeharf.com/Shariati/article-70/مرگ-مبهم-دکتر-شریعتی/|عنوان = مرگ مبهم دکتر شریعتی | ناشر = وبسایت دکتر علی شریعتی |تاریخ =۱۸ مهر ۱۳۸۹ |تاریخ بازدید =۲۶ مرداد ۱۳۹۰|زبان=فارسی}}</ref> اما دکتر عبدالکریم سروش در روایتی دیگر متذکر شده که جنازه دکتر شریعتی یکبار پس از مرگ در سردخانه بیمارستان و دفعه بعد پس از کالبد شکافی توسط بیمارستان ساوتهمپتون به هنگام غسل دادن در مسجدی کوچک در لندن مشاهده کردهاست. بنا به گفته وی جنازه وی در دیدار اول کاملاً سالم و در دفعه دوم دارای شکافتگیهای متعدد ناشی از کالبد شکافی بودهاست و بیمارستان علت مرگ وی را طبیعی اعلام کردهاست.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://archive.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=30751|عنوان=آخرین روزهای دکتر علی شریعتی|بازبینی=2017-02-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170216212643/http://archive.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=30751|archivedate=۱۶ فوریه ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref>{{مدرک}}
[[احمد اشرف]] مینویسد که علی شریعتی بر اثر سکته قلبی درگذشت، در حالی که مخالفین شاه، سازمان ساواک را مقصر مرگ او قلمداد میکردند.<ref>Ahmad Ashraf, "CONSPIRACY THEORIES" in Encyclopædia Iranica, Vol. VI, Fasc. 2, pp. 138-147</ref> [[هوشنگ شهابی]] هم مینویسد که بر اثر سکته قلبی درگذشت، اما پیروانش تمایل داشتند دربارهٔ مرگش افسانه سازی کنند (مانند رفتارهای مشابهی که در انقلابهای دنیا رخ میدهد). شهابی در نهایت رفتارهایی که در دوران زندانی شدنش در گذشته را با وضعیت جسمی اش نامرتبط نمیداند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =Chehabi| نام =Houchang| پیوند نویسنده =هوشنگ شهابی| عنوان =Iranian Politics and Religious Modernism: The Liberation Movement of Iran Under the Shah and Khomeini| سال =1990| ناشر =I.B.Tauris|مکان = | شابک = | صفحه =209| پیوند =https://books.google.com/books?id=JJEIQbUnGyYC&pg=PA209&lpg=PA209&dq=shariati+death+ali+heart+attack&source=bl&ots=-svqgv3PPS&sig=54DM8p7uZ7RLyso-RFs_AxUUAn8&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjq6uLKvafbAhViMZoKHeK4DOIQ6AEIPjAB#v=onepage&q=shariati%20death%20ali%20heart%20attack&f=false}}</ref>
خط ۹۳:
== فعالیتهای اجتماعی و سیاسی ==
=== کانون نشر حقایق اسلام ===
[[محمدتقی شریعتی]] پدر شریعتی به همراه عدهای قابل توجه از فرهیختگان متدین [[مشهد]] با ایجاد [[کانون نشر حقایق اسلامی]] در سال ۱۳۲۳، مبارزه با افکار تودهای را آغاز کردند. همزمان تلاش کردند تا افکار و اندیشههای دینی را هم بازسازی کرده با انحراف و تحریف مبارزه کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =
هنگام آغاز فعالیت کانون شریعتی یازده ساله بود و در پانزده سالگی او، کانون به یک نهاد مهم نوگرای مذهبی تبدیل شده بود. هدف سخنرانان کانون القای فلسفهای اخلاقی بر پایه قرآن بود. از ۱۳۲۶ هنگامی که شریعتی ۱۴ ساله بود تا نخستین بار بسته شدن کانون در ۱۳۳۸، او در همه برنامههای آن شرکت میکرد و نقش بنیادینی در جذب برخی از دوستانش به کانون داشت.<ref name="a">چهرهنگاری سیاسی علی شریعتی: آرمانگرای اسلامی، علی رهنما، انتشارات حسینیه ارشاد، چاپ نخست، ۱۳۸۱. صص:۳۱–۷۲–۷۴–۱۱۶–۱۷۷)</ref>
خط ۱۷۷:
شریعتی میگوید:
{{نقل قول|رهبری امت (امامت) متعهد نیست که همچون رئیسجمهور آمریکا، یا مسئول برنامه «شما و رادیو»، مطابق ذوق و پسند و سلیقه مشتریها عمل کند، و تعهد ندارد که تنها خوشی و شادی و برخورداری -در حد اعلا- به افراد جامعهاش ببخشد. بلکه میخواهد و متعهد است که در مستقیمترین راهها، با بیشترین سرعت و صحیحترین حرکت، جامعه را بسوی تکامل رهبری کند، حتی اگر این تکامل به قیمت رنج افراد باشد، البته رنجی که اکثریت، آگاهانه پذیرفتهاند، نه که بر آنها تحمیل کرده باشند. بدین ترتیب، «امامت» عبارت میشود از رسالت سنگین رهبری و راندن جامعه و فرد از «آنچه هست»، به سوی «آنچه باید باشد»، به هر قیمت ممکن، اما نه به «خواست شخصی امام»، بلکه بر اساس ایدئولوژی ثابتی که امام نیز بیشتر از هر فردی، تابع آن است و در برابرش مسئول! و از همینجا است که امامت از دیکتاتوری جدا میشود و رهبری فکری انقلابی با رهبری فردی استبدادی تضاد مییابد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی=http://www.hezarsangar.com/akharin-anavin/akharin-anavin/4180-454.html| عنوان=متن کتاب ''امت و امامت'' نوشته دکتر علی شریعتی| تاریخ بازدید=| تاریخ=| ناشر=وپایگاه خبری تحلیلی هزار سنگر| زبان=فارسی| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131026110839/http://hezarsangar.com/akharin-anavin/akharin-anavin/4180-454.html| archivedate=۲۶ اکتبر ۲۰۱۳| dead-url=yes}}</ref>
||}}
سطر ۱۸۴ ⟵ ۱۸۳:
شریعتی با نگرشی جامعهشناختی به [[مهدویت]] و اصل [[انتظار]] مینگرد، و انتظار مثبت را انتظاری نه انقیادبخش جامعه و به تعبیر خودش منفی که انتظار اعتراضی و عصیانکننده میداند.
شریعتی در کتاب ''[[انتظار مکتب اعتراض]]'' تأکید میکند که «انتظار» مهمترین مؤلفه و مقوم «مهدویت» است؛ انتظاری که متناسب و متلائم با «اعتراض» است و یادآور روحیه عصیانگری و ظلم ستیزی و انقلابی یک شیعه ملتزم و واقعی است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnameh.ir/article/2028/مهدويت-انقلابي،-مهدويت-عرفاني-موعودگرایی-در-مقام-گفتمان-سیاسی| عنوان =مهدویت انقلابی و مهدویت عرفانی| تاریخ بازدید =
== شریعتی و منتقدین ==
سطر ۲۲۸ ⟵ ۲۲۷:
وی با با جدا کردن ایدئولوژی از فرهنگ و فرق نهادن بین آن دو، عقاید و احکام ارزشی و عملی اسلام را به مثابه یک مکتب یا ایدئولوژی ثابت و وحیانی معرفی میکند.<ref name="h"/> شریعتی میگفت: «دین داریم به منزله ایدئولوژی و دین داریم به منزله فرهنگ». به اعتقاد وی [[ایدئولوژی]] آن بود که نزد [[ابوذر]] (غفاری) و فرهنگ آن که نزد [[ابن سینا|ابوعلی]] (سینا) بود.<ref name="s">سروش، عبدالکریم، ''مدارا و مدیریت''، انتشارات صراط، چاپ نخست، ۱۳۷۶. صص: ۱۳و۱۵</ref>
از نظر [[داریوش آشوری]]، روشنفکر معاصر، هنر شریعتی این بود که برای تبدیل دین به ایدئولوژی به معنای گفتمان بسیجگر سیاسی برای دگرگونی انقلابی به یاری زبانآوری خاص خود توانست به [[اسطوره|اسطوره]]های سنتی [[شیعه]]، رنگ اسطورههای انقلابی مدرن بزند.<ref>آشوری، داریوش، ''افتاده در چاله روشنفکری جهان سوم''، هفتهنامه شهروند امروز، شماره 86(دوره جدید)</ref> شایگان با کمک گرفتن از تعبیر ایدئولوژی شدن سنت بر این باور است که تلاشهای فکری شریعتی دچار تناقض است.<ref>read:http://www.mehrnameh.ir/article/1083/تَرنّم-موزون-حُزن-نقد-ايدئولوژي-و-گفتگو-در-فرا-تاريخ{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
این رویکرد ایدئولوژی اندیشی شریعتی در [[دین]] البته مورد انتقاد شدید روشنفکر دینی [[عبدالکریم سروش]] هم هست. سروش از منظر [[معرفتشناسی]] دین به آن مینگرد و در ''فربهتر از ایدئولوژی'' آن را ایدئولوژیک کردن دین مینامد. وی با مردود دانستن چنین معرفتی آن را «شبه معرفت غفلتآمیز»، «خادم منافع»، «مشروعیتبخش به قدرت حاکم»، «معطوف به قدرت و سیاست و انقلاب»، «تعارضزدا از عین و ذهن» و «باعلت و بیدلیل» میخواند.<ref name="f">سروش، عبدالکریم، ''فربهتر از ایدئولوژی''، انتشارات صراط، چاپ ششم، ۱۳۷۸. صص: ۸۰و ۲۰۸</ref>
سطر ۲۴۶ ⟵ ۲۴۵:
== شخصیتی به نام [[شاندل]] ==
[[پرونده:شریعتی-شاندل.jpg|بندانگشتی|«طرح '''[[شاندل]]''' - طراح:علی شریعتی»<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://drshariati.ir/media.asp?page2=1&show=96 |عنوان = شاندل |
[[پرونده:259-81-1389-6-8-12-33-35-1ECD.jpg|بندانگشتی|مقاله علی شریعتی با نام مستعار «شمع» در نشریه]]
'''شاندل''' (۲ آذر ۱۳۱۲، [[فرانسه]] – ۲۹ خرداد ۱۳۵۶،[[تونس]]) نام یک شخصیت غیر واقعی و نمادین است که در برخی نوشتهها و سخنرانیهای شریعتی نام برده میشد و توسط خود او ساخته شده<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = امیررضایی |نشانی = http://drshariati.ir/show.asp?ID=213&q |عنوان = میزگرد دوم پیرامون شناخت شخصیت شریعتی |
شمع سرواژهای از کلمات { شریعتی، مزینانی، علی } سازنده نام اوست <ref name="shandsha" />.{{سخ}}{{سخ}}
در سالهای آغازین دهه ۳۰، علی شریعتی که جوانی ۲۰ ساله بود اشعارش را با [[نام مستعار]] «شمع» در [[روزنامه خراسان]] به چاپ میرساند.{{سخ}}دلیل این عمل این بود که پدر ایشان [[محمدتقی شریعتی]] از روشنفکران و فعالان سیاسی–مذهبی مطرح آن زمان بود و او نمیخواست نامش را فاش کند<ref name="shandsha" /> یا گمان میکرد که اشعارش کیفیت بالایی ندارند و هنوز پخته نیستند و هیچ وقت قصد انتشار آنان را نداشت
''{{نقل قول|شعرهایم سوزانده شود که نماند مگر «قوی سپید» و «غریب راه» و «در کشور» و «[[شمع زندان]]» ([[وصیت نامه]])}}<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = علی شریعتی مزینانی |نشانی = http://www.shariati.com/farsi/vasiyat.html|عنوان = وصیتنامه کامل دکتر شریعتی | ناشر = |زبان =فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = علی شریعتی مزینانی |نشانی = http://drshariati.ir/دکتر-علی-شریعتی/اسناد/موزه/دفترِ-اشعارِ-شریعتی/ |عنوان = وصیت شریعتی |
اما او برخی از اشعارش را با نام خود در این روزنامه به چاپ رسانید<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://drshariati.org/?p=2886|عنوان = شعر دکتر شریعتی در روزنامه خراسان
== آثار ==
سطر ۷۳۲ ⟵ ۷۳۱:
* علیجانی، رضا، ''رند خام (شریعتیشناسی)''، تهران، نشر شادگان، ۱۳۸۰.
* [http://shariati.nimeharf.com وبگاه دکتر علی شریعتی]
* [https://web.archive.org/web/20180727011230/http://nimeharf.com/ دکتر علی شریعتی]
* [http://www.shariati.com/speech.html صدای سخنرانیهای شریعتی]
سطر ۷۳۹ ⟵ ۷۳۸:
* [http://www.shariatihome.com/ خانه شریعتی (مجموعه آثار و نقد شریعتی)]
* [http://www.drshariati.org/ وبگاه اطلاعرسانی شریعتی]
* [https://web.archive.org/web/20160304235749/http://www.shandel.org/ کانون آرمان شریعتی]
* [https://web.archive.org/web/20160207020831/http://shariati.mohsen6558.com/ دانلود مجموعه آثار دکتر علی شریعتی]
* [http://www.bazchamran.ir/post/227 سخنرانی دکتر چمران در ستایش دکتر شریعتی]
|