ویکی‌پدیا

حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
خط ۱۹:
{{جعبه نقل قول | نقل‌قول ='''تعزیر باید پوست را بدرد، از گوشت عبور کند و استخوان را بشکند'''»{{سخ}}[[محمد محمدی گیلانی]]، حاکم وقت شرع و رئیس [[دادگاه‌های انقلاب]]، دربارهٔ نحوه شلاق‌زدن زندانیان سیاسی در مصاحبه با [[روزنامه کیهان]]، مورخ ۲۸ شهریور ۱۳۶۰ خورشیدی.<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran/2015/10/150923_iran_judicial_profiles چهار دهه با مقام‌های عالی قضایی جمهوری اسلامی]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>| تراز = چپ | عرض = 300px | اندازه خط = 12px | گیومه نقل‌قول = بله | تراز منبع = چپ}}
 
[[محمد خاتمی]]، [[رئیس‌جمهور]] وقت [[ایران]] در سال ۱۳۸۳ وجود زندانیان عقیدتی را در این کشور تأیید کرد، تعداد زندانیان سیاسی در این کشور مشخص نیست ولی به گفته گروه‌های مخالف صدها نفر از ایرانیان به جرم ابراز عقیده و مخالفت با حکومت در [[زندان]] هستند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/03/060308_mj-w-ir-us-report-hr.shtml وبگاه بی‌بی‌سی]</ref> در اوت [[۲۰۰۶ (میلادی)|۲۰۰۶]] دیده‌بان حقوق بشر از شکنجه و مرگ مشکوک فعال دانشجویی [[اکبر محمدی (فعال دانشجویی)|اکبر محمدی]] ابراز نگرانی کرد.
 
=== قتل‌های زنجیره‌ای ===
خط ۴۵:
 
=== سندیکای کارگران اتوبوسرانی ===
پس از آنکه ده تن از اعضای [[سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه]] روز [[۱ دی]] [[۱۳۸۴ (خورشیدی)|۱۳۸۴]] به حکم دادستان تهران بازداشت شدند، در شامگاه شنبه ۳ دی [[۱۳۸۴ (خورشیدی)|۱۳۸۴]]،۱۳۸۴، بیش از ۱۲۰۰ راننده مناطق ۶، ۱۰ و ۸ شهر تهران، دست به اعتراض زدند و کارکنان شیفت روز بعد نیز به آن‌ها ملحق شدند. شماری از کارکنان فنی نیز سرکار نرفتند.
پس از این حادثه در ۸ بهمن [[۱۳۸۴ (خورشیدی)|۱۳۸۴]] مأموران ضد شورش جمهوری اسلامی ایران با دستگیری شماری از اعضا سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران سعی کرده‌اند مانع از اعتصاب آن‌ها شوند. این افراد خواستار آزادی [[منصور اسانلو]]، رئیس هیئت مدیره سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران بودند. اسانلو در پی اعتراض‌های صنفی بازداشت شد و بیش از هفت ماه در زندان به سر برد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/business/story/2005/12/051225_ra-iran-strike.shtml اعتصاب صدها نفر از کارکنان اتوبوسرانی در تهران] وبگاه بی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/01/060128_ra-busdrivers-strike.shtml برخورد پلیس ضد شورش با کارکنان معترض شرکت واحد تهران] وبگاه بی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2007/06/070616_mv-osanloo.shtml اسانلو: سندیکا نیازی به تأیید نهادهای دولتی ندارد] وبگاه بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
=== معلمان ===
در[[اسفند]] [[۱۳۸۵ (میلادی)|۱۳۸۵]]،۱۳۸۵، معلمین تظاهراتی در شهرهای مختلف ایران را برای برابری حقوق و مزایا با سایر مشاغل دولتی در «نظام هماهنگ پرداخت» سازماندهی کردند. در ۱۲ اسفند [[۱۳۸۵ (خورشیدی)|۱۳۸۵]]،۱۳۸۵، معلمین در تهران تجمع مسالمت‌آمیزی دراعتراض به بی‌توجهی حکومت جمهوری اسلامی به حقوق و مزایای معلمین در مقابل مجلس براه انداختند. این تظاهرات به مدت دوهفته ادامه یافت تا آنکه در ۱۳ مارس پلیس ضد شورش و نیروهای امنیتی صدها تن از معلمین معترض را دستگیر کردند. این دستگیری‌ها تا نیمه آوریل ادامه یافت.<ref>[http://hrw.org/reports/2008/iran0108/iran0108prweb.pdf ایران سرکوب فعالان مستقل را وسیعتر می‌کند] وبگاه دیده‌بان حقوق بشر</ref>
 
=== فعالان محیط زیست ===
خط ۹۸:
==== آذری‌ها ====
اقلیتی از آذری‌ها همواره نسبت به مسالی مانند: از جمله عدم تدریس به زبان آذری به جای زبان رسمی، آزار و اذیت فعالان قوم‌گرای آذری، و اختلاف در خصوص نام‌های جغرافیایی مشترک با کردها یا ارامنه اعتراض داشته‌اند.<ref>[http://persian.usinfo.state.gov/persian/index/topics/topic_listing_dhr/031708_tr_HR_Report_Iran_Part_1.html گزارش حقوق بشر 2007 - ایران] وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا</ref>
در [[اردیبهشت]] [[۱۳۸۶ (خورشیدی)|۱۳۸۶]] تظاهرات گسترده‌ای در شهرهای آذری‌زبان ایران در اعتراض به [[جنجال کاریکاتور روزنامه ایران|کاریکاتور روزنامه ایران]] برگزارشد که منجر به دستگیری ۳۰۰ نفر و کشته شدن ۴ نفر از تظاهرات کنندگان شد. مقامات حکومت ایران عوامل این تظاهرات را به [[اسرائیل]] مربوط دانستند. عباس بنایی کاظمی به جرم شرکت در این تظاهرات به ۱۶ ماه زندان محکوم شد.<ref>[http://www.rferl.org/featuresarticle/2006/06/65e7c3ea-3a3b-429e-bf51-3aaa1bd89eff.html سیصد نفر در ناآرامیهای کاریکاتور کشته شدند] وبگاه اروپای آزاد</ref><ref>[http://www.amnestyusa.org/annualreport.php?id=ar&yr=2007&c=IRN گزارش سال ۲۰۰۷ایران] سازمان [[عفو بین‌الملل]] شاخه آمریکا</ref>
 
==== کردها ====
از ابتدای تشکیل جمهوری اسلامی بین گروه‌های کرد و مقامات جمهوری اسلامی بر سر مسئله خودمختاری کردستان همواره منازعاتی وجود داشته‌است؛ که در این بین برخوردهای شدید در مناطق کردنشین از سوی دولت با معارضان کرد اعم از گروه‌های تجزیه طلب یا خواهان خودمختار یو یا گروه‌های فرهنگی کرد درگرفته‌است.<ref>ویژه نامه کردستان - چشم‌انداز-ویژه نامه شماره 1 - 2</ref>
 
در [[مارس]] [[۲۰۰۶ (میلادی)|۲۰۰۶]] درگیری کردها با [[نیروی انتظامی]] به کشته شدن سه نفر و دستگیری ۲۵۰ نفر منجر شد. درگیری‌هایی نیز در [[ژوئن]] [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] اتفاق افتاد، و تظاهرات و اعتصاباتی در ژوئیه و اوت [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] به دنبال کشته شدن یکی از فعالان [[کرد]] به دست نیروهای امنیتی رخ داد. به گفته دیده‌بان حقوق بشر و منابع دیگر، نیروهای امنیتی حداقل ۱۷ نفر را کشتند و تعداد زیاد دیگری را دستگیر کردند.<ref>[http://persian.usinfo.state.gov/persian/index/topics/topic_listing_dhr/031708_tr_HR_Report_Iran_Part_1.html گزارش حقوق بشر 2007 - ایران] وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا</ref>
 
==== عرب‌ها ====
* اختلاف بین دولت ایران و گروه‌های قومیت گرای عرب زبان در خوزستان ب اول انقلاب و حمایت برخی از این گروه‌ها از اندیشه‌های رایج دران زمان یعنی ایدئولوژی بعث بر می‌گردد که منجر به برخورد نظامی [[احمد مدنی|تیمسار مدنی]] فرمانده وقت نیروی دریای با این گروه‌ها و پایان غائله خلق عرب شد.
* پس از ۳ انفجار در سال‌های [[۱۳۸۴ (میلادی)|۱۳۸۴]] و [[۱۳۸۵ (میلادی)|۱۳۸۵]] دراستان [[خوزستان]] ایران، دادگاه انقلاب با صدور حکمی، اعدام ۱۱ نفر از افراد [[عرب]] را در رابطه با بمب‌گذاری‌ها اعلام داشت. دولت نیروها و دولت‌های خارجی را مسئول این خشونت‌ها دانست. برخی از فعالین حقوق بشر اعلام کرده‌اند که متهمین انفجارها محاکمه منصفانه‌ای نداشتند.<ref>[http://persian.usinfo.state.gov/persian/index/topics/topic_listing_dhr/031708_tr_HR_Report_Iran_Part_1.html گزارش حقوق بشر 2007 - ایران] وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا</ref>
* بنیامین آلبوغبیش در ۲۶ مه ۲۰۱۹ به همراه برادرش برای بار سوم توسط اداره اطلاعات بازداشت شدند که بنیامین را به بازداشتگاه اداره اطلاعات اهواز منتقل کردند و در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ خبر مرگ او را به خانواده‌اش اطلاع دادند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.hra-news.org/2019/hranews/a-20788/ | عنوان=گزارشی از مرگ مشکوک بنیامین آلبوغبیش در بازداشتگاه اطلاعات اهواز | اثر=hra-news | تاریخ=ژوئن ۲۰۱۹}}</ref> {{سخ}}بدنبال مرگ بنیامین در روز شنبه ۲۹ ژوئن ۲۰۱۹ [[سازمان عفو بین‌الملل]] خواستار تحقیق مؤثر و بی‌طرفانه دربارهٔ مرگ مشکوک یک زندانی اهوازی به نام بنیامین آلبوغبیش شد و در بیانیه‌ای گفت: «مقام‌های ایران سابقه وحشتناکی در شکنجه بازداشت شدگان و اعمال رفتارهای بی‌رحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز اغلب به منظور گرفتن اعترافات اجباری دارند.»<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2019/06/iran-authorities-must-investigate-death-in-custody-of-ahwazi-arab-detainee/ | عنوان=Iran: Authorities must investigate death in custody of Ahwazi Arab detainee | اثر=amnesty.org | تاریخ=۲۹ ژوئن ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.gozaar.net/a/11983 | عنوان=عفو بین‌الملل؛ «مقامات ایران باید در مورد مرگ در بازداشت بنیامین آلبوغبیش تحقیق کنند»}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://humanrightsinir.org/amnestyinternational-8/ | عنوان=سازمان عفو بین‌الملل؛ مقام‌های ایران سابقه وحشتناکی در شکنجه و بازداشت دارند}}</ref>
 
خط ۱۲۷:
 
=== دستگیری و شلاق ===
* در روز [[چهارشنبه]] [[۲۵ اردیبهشت]] [[۱۳۸۷ (خورشیدی)|۱۳۸۷]] شش نفر از [[یاران ایران|گروه یاران]] که به امور جامعه [[بهاییان]] در ایران رسیدگی می‌کنند بازداشت شدند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/03/060308_mj-w-ir-us-report-hr.shtml 'بازداشت شش رهبر بهایی در ایران] وبگاه بی‌بی‌سی فارسی</ref> این اتفاق در ادامه دستگیری مهوش ثابت یکی دیگر از [[یاران ایران]] (گروه جایگزین [[محفل ملی]] ایران پس از تعطیلی [[نظم اداری|نظام اداری]] بهائی به دستور حکومت جمهوری اسلامی ایران)، در اسفند ماه ۱۳۸۶ صورت گرفت. کمیسیون بین‌المللی آزادی ادیان در [[ایالات متحده آمریکا]] این عمل جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرد.<ref>[http://www.uscirf.gov/index.php?option=com_content&task=view&id=2199&Itemid=1 May 15, 2008: Iran: USCIRF Calls for Strong International Condemnation of Arrest of Baha’i Leaders]</ref><ref>[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/meast/05/16/iran.bahais/index.html?eref=rss_latest Iran's arrest of Baha'is condemned - CNN]</ref> [[آمریکا]]، [[کانادا]] و [[اتحادیه اروپا]] این اقدام [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] را محکوم کرده و خواستار توقف آزار و اذیت [[بهائیان]] در ایران شدند.
* اواخر مهرماه ۱۳۹۷ بدنبال بازداشت گسترده بهائیان در شهرهای مختلف ایران، سازمان دیدبان حقوق بشر طی گزارشی در مورد آزار و اذیت و بازداشت بهائیان در ایران نوشت که روند دستگیری پیروان آئین بهائیت در جمهوری اسلامی ایران رو به افزایش است و طی دو ماه بیش از ۲۰ نفر از شهروندان بهایی در شهرهای اصفهان، شیراز و کرج دستگیر شده‌اند. چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۹۷ مجلس نمایندگان آمریکا در قطعنامه جدیدی نسبت به سرکوب اقلیت بهایی توسط جمهوری اسلامی ایران انتقاد کرده‌است.<ref>[https://ir.voanews.com/a/us-iran/4698721.html مجلس نمایندگان آمریکا در قطعنامه‌ای، فشار بر بهائیان ایران را محکوم کرد]</ref>
* در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ سرهنگ رستمی دبیر قرارگاه [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] [[سپیدان]] [[استان فارس]] از دستگیری ۹۰ دختر و پسر جوان خبر داد او گفت که این افراد در قالب تور مختلط تفریحی وگردشگری در ارتفاعات روستای ارشیری سپیدان مشغول به تفریح بودند که [[بسیجیان]] قرارگاه یادشده با اخذ مجوزهای قانونی با هماهنگی [[نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران|نیروی انتظامی]] به منطقه مذکور رفته و این دخترها و پسرها را که در آب مشغول تفریح و آب‌بازی بودند بازداشت کردند.
خط ۱۴۳:
[[سازمان عفو بین‌الملل]] در گزارشی اعلام کرد که در سال [[۲۰۰۷(میلادی)|۲۰۰۷]] (۸۶-۱۳۸۵ خورشیدی) حداقل ۲۴ نفر در هر هفته [[اعدام]] و بیش از ۶۴ نفر محکوم به [[مرگ]] شده‌اند، و ایران با ۳۱۷ [[اعدام]] در این سال، رتبه دوم را در این زمینه دارد.<ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2008/04/14/f8_Iran_china_execution.html عفو بین‌الملل: ایران رتبه دوم جهان را در زمینه اعدام دارد، وبگاه رادیو فردا]</ref>
 
در [[سال]] ۱۳۸۷ در [[جمهوری اسلامی ایران]]، ۷۰ تا ۸۰ مجرم در انتظار اعدام به سر می‌بردند. در [[سال]] [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]] (۸۴-۱۳۸۳) یک دختر شانزده ساله به جرم آنچه «[[روابط جنسی]] نامشروع» خوانده شد، در ملأ عام در شهرستان نکا [[اعدام]] شد.
 
بر اساس قوانین اسلام که در ایران اجرا می‌شود، همجنسگرایان در صورت اثبات [[همجنس‌گرا|همجنس‌گرایی]] با مجازات [[اعدام]] مواجه می‌شوند و قاضی می‌تواند از میان پنج روش ازجمله پرتاب مجرم از بلندی یا خراب کردن دیوار بر سر وی، نحوه اعدام مجرم را انتخاب کند. استفاده از این‌گونه روش‌ها پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] گزارش نشده‌است، اما یک مرد در [[استان قزوین]] به جرم [[زنا]] [[سنگسار]] شد.<ref>[http://www.radiofarda.com/Article/2008/01/21/f1_child_offenders.html ایران: کودکان مجرم در انتظار اعدام]</ref>
خط ۱۷۰:
== حریم شخصی ==
{{مقاله اصلی|طرح ارتقای امنیت اجتماعی}}
در سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] [۸۶-۱۳۸۵ خورشیدی] نیروهای انتظامی ۱۵۰ هزار نفر را در جریان مبارزه با بدحجابی دستگیر و آن‌ها را مجبور به نوشتن «تعهدنامه» کردند تا ضوابط پوشش را مطابق با استانداردهای دولتی مراعات کنند.
 
هم‌چنین در این سال پلیس امنیت فرودگاه‌های ایران، بیش از ۱۷٬۰۰۰ نفر از مردمی که در فرودگاه‌های کشور تردد کرده‌اند را به خاطر پوششان متوقف و مورد بازخواست قرار دادند و ۸۵۰ زن را بازداشت و مجبور به امضاء تعهدنامه کردند. ۱۳۰ نفر دیگر نیز توسط مقامات قضایی مورد پیگرد قرارگرفته‌اند.<ref>[http://web.archive.org/web/20070520053527/http://hrw.org/persian/docs/2007/05/17/iran15943.htm بازداشت‌های فله‌ای و یورش به خانه‌ها، تجاوز به حریم خصوصی افراد است]، وبگاه رسمی دیده‌بان حقوق بشر</ref>
خط ۱۷۷:
:{{اصلی|فهرست ایرانیان تحت تحریم بین‌المللی به دلیل نقض حقوق بشر}}
 
[[ایالات متحده آمریکا]] در تاریخ [[۸ مهر]] [[۱۳۸۹ (میلادی)|۱۳۸۹]] میلادی، هشت مقام دولتی ایران را به دلیل نقض [[حقوق بشر]] در جریان [[پیامدهای انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران|اعتراض‌های سراسری به نتایج انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری ایران]] را در فهرست تحریم‌ها قرار داد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/09/100929_l10_us_iranians_rights_sanction.shtml آمریکا ۸ مقام ایرانی را به اتهام سرکوب اعتراضات تحریم کرد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>[http://www.radiofarda.com/content/F5_US_sanctioned_right_iranian_officials_/2172047.html آمریکا هشت مقام دولتی و حکومتی ایران را به دلیل نقض حقوق بشر تحریم کرد]، رادیو فردا</ref> آمریکا سپس در تاریخ [[۲۳ فوریه]] [[۲۰۱۱ (میلادی)|۲۰۱۱]] میلادی مصادف با [[۴ اسفند]] [[۱۳۸۹ (خورشیدی)|۱۳۸۹]] خورشیدی، دو مقام دیگر دولتی ایران را به فهرست ۸ نفره ناقضان حقوق بشر مردم ایران افزود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/02/110223_u01_iran-rights-sanctions.shtml آمریکا نقدی و دولت‌آبادی را به اتهام نقض حقوق بشر تحریم کرد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
همچنین، مقامات [[وزارت امورخارجه ایالات متحده آمریکا]]، فرمانده سپاه قدس، یعنی [[قاسم سلیمانی|سلیمانی]] را متهم به همکاری با نیروهای امنیتی [[سوریه]] در [[اعتراضات در جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا (۲۰۱۰–۲۰۱۱)|جریان اعتراضات]] در این کشور و سرکوب مخالفان [[بشار اسد]] کرده‌است. در پی این اتهام [[وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا]] وی را تحریم کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.radiofarda.com/content/f11_iran_syria_crackdown_sanctions_revolutionary_quard/24179096.html |عنوان =تحریم دو فرمانده سپاه قدس به دلیل سرکوب معترضان سوری | ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ |تاریخ بازدید =۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۰|زیان=فارسی}}</ref>
 
[[اتحادیه اروپا]] نیز، در تاریخ [[۱۲ آوریل]] [[۲۰۱۱ (میلادی)|۲۰۱۱]] میلادی مصادف با [[۲۳ فروردین]] [[۱۳۹۰ (خورشیدی)|۱۳۹۰]] خورشیدی، ۳۲ مقام حکومت ایران از جمله شماری از فرماندهان انتظامی، نظامی، بسیج و تعدادی از مقام‌های قضایی ایران را به دلیل «نقض شدید حقوق بشر مردم ایران» تحریم کرد. بر اساس تحریم‌های اتحادیه اروپا، این افراد از سفر به کشورهای عضو این اتحادیه منع شده‌اند و دارایی‌های آن‌ها در این کشورها مسدود خواهد شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/04/110414_l26_eu_sanctions_human_rights_names.shtml فهرست تازه مقام‌های تحریم‌شده ایرانی توسط اتحادیه اروپا]، بی‌بی‌سی فارسی</ref><ref>[http://www.radiofarda.com/content/f4_eu_list_iranian_abuse_human_rights/3557347.html اتحادیه اروپا فهرست کامل مقام‌های ایرانی تحت تحریم را منتشر کرد]، رادیو فردا</ref>
 
همچنین، روز جمعه، [[۳ تیر]] [[۱۳۹۰ (خورشیدی)|۱۳۹۰]] ([[۲۴ ژوئن]] [[۲۰۱۱]])، روزنامه رسمی اتحادیه اروپا گزارش کرد که کشورهای عضو اتحادیه، سه تن از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران ایران، یعنی [[محمد علی جعفری|جعفری]]، [[قاسم سلیمانی|سلیمانی]]، [[حسین طائب|طائب]] و نیز، چند شهروند و مؤسسه اقتصادی سوریه را در واکنش به ادامه سرکوب خشونت‌آمیز معترضان سوری توسط [[جمهوری عربی سوریه|حکومت سوریه]] و [[سپاه قدس]] [[جمهوری اسلامی ایران]]، تحریم کرد.<ref>اتحادیه اروپا سه نظامی ایرانی را به اتهام کمک به سرکوب مردم سوریه تحریم کرد، بی‌بی‌سی فارسی، ۳۰ تیر ۱۳۹۰ http://www.bbc.com/persian/iran/2011/06/110624_l03_syria_iran_pasdars</ref>
 
== واکنش‌های بین‌المللی ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/حقوق_بشر_در_جمهوری_اسلامی_ایران»