کوروش بزرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Reza mahdavi8 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
به نسخهٔ 27368566 ویرایش خبرنگار برگردانده شد: اینطوری در بیشتر مرورگرها نمایش داده نمیشه. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۵۱:
| successor4 = [[کمبوجیه دوم]]
}}
'''کوروش دوم''' (به [[پارسی باستان]]: 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁{{میخی هخ|KU}}{{میخی هخ|U}}{{میخی هخ|RU}}{{میخی هخ|U}}{{میخی هخ|SHA}})، '''کوروش بزرگ''' یا '''کوروش کبیر'''، که '''کورش''' هم نوشته می‌شود، بنیان‌گذار و نخستین شاه [[هخامنشیان|شاهنشاهی هخامنشی]] بود که به مدت سی سال، در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر نواحی گسترده‌ای از [[آسیا]] حکومت می‌کرد. کوروش در [[استوانه کوروش بزرگ|استوانهٔ خود]] که در [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] کشف شده، خودش را «فرزند [[کمبوجیه یکم|کمبوجیه]]، شاه بزرگ [[انشان]]، نوادهٔ [[کوروش یکم|کوروش]]، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ [[چیش‌پیش]]، شاه بزرگ انشان، از خانواده‌ای که همیشه پادشاه بوده‌است» معرفی می‌کند. به گفتهٔ [[هرودوت]]، کوروش نسب شاهانه داشته‌است و به‌جز [[کتسیاس]]، دیگر نویسندگان یونانی، [[ماندانا]] دختر [[آستیاگ]] را مادر کوروش دانسته‌اند و گزارش داده‌اند که کوروش حاصل ازدواج کمبوجیه یکم و ماندانا بوده‌است. برخی از مورخان امروزی این روایت را معتبر می‌دانند اما برخی دیگر اعتقاد دارند که رواج این روایت ریشه‌های سیاسی داشته‌است و هدفش این بوده که از بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی، مردی نیمه‌مادی بسازد تا [[ماد]]ها را با فرمانروایی پارس‌ها آشتی دهد و اصولاً رابطه‌ای بین ماندانا دختر آستیاگ و کوروش قائل نیستند و آن را افسانه می‌دانند.
دربارهٔ کودکی و جوانی کوروش و سال‌های نخستین زندگی او، روایت‌های گوناگونی، وجود دارد؛ اگرچه هر یک، سرگذشت زاده شدن وی را به شرح خاصی نقل کرده‌اند؛ اما شرحی که آن‌ها دربارهٔ ماجرای زایش کوروش ارائه داده‌اند، بیشتر، شبیه افسانه است. هرودوت در مورد دستیابی کوروش به قدرت، چهار داستان نقل می‌کند؛ ولی فقط یکی از آن‌ها را معتبر می‌داند. طبق نظر [[کسنوفون]] از سده پنجم تا سده چهارم پیش از میلاد مسیح، سلسله داستان‌های متفاوتی دربارهٔ کوروش، نقل می‌شده‌است.
 
کوروش ابتدا علیه [[ایشتوویگو]]، شاه ماد، به جنگ برخاست و سپس به پایتخت حکومت ماد در [[هگمتانه]] یورش برد و با کمک‌هایی که از درون سپاه ماد به او شد، هگمتانه را فتح کرد. سپس [[کرزوس]]، شاه [[لیدیه]] را شکست داد و به‌سوی [[سارد]] لشکر کشید و پس از دو هفته، شهر سارد به اشغال نیروهای ایرانی درآمد. کوروش مسئولیت فتح دیگر شهرهای آسیای صغیر را به فرماندهانش واگذار کرد و خود به [[هگمتانه|اکباتان]] بازگشت و به‌سوی «[[پارت]]»، «[[زرنگ (ساتراپی)|زرنگ]]»، «[[هرات]]»، «[[خوارزم]]»، «[[باختر]]»، «[[سغد]]»، «[[گندار]]»، «[[ثه‌تَگوش]]» و «[[اَرَخواتیش]]» لشکر کشید. جزئیات این جنگ‌ها در تاریخ ثبت نشده‌است و اطلاع کمی دربارهٔ جزئیات این نبردها وجود دارد.
 
در بهار سال ۵۳۹ پیش از میلاد، کوروش آهنگ تسخیر [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] را کرد و وارد جنگ با بابل شد. به گواهی اسناد تاریخی و عقیدهٔ پژوهشگران، فتح بابل بدون جنگ بوده‌است و توسط یکی از فرماندهان کوروش به‌نام [[گئوبروه]] در شب جشن سال نو انجام شد. هفده روز پس از سقوط بابل، در روز ۲۹ اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد، خود کوروش وارد پایتخت شد. تصرف بابل نقطهٔ عطفی بود که باعث ایجاد امپراتوری بزرگی در آسیای مرکزی و غربی شد و زمینهٔ بازگشت [[یهودیان]] تبعیدی به میهن‌شان در [[سرزمین اسرائیل]] ([[کنعان (منطقه)|کنعان]]) را فراهم کرد. کوروش همچنین دستور داد که [[پرستش‌گاه اورشلیم]] را بازسازی کنند و ظروف و اشیای طلایی و نقره‌ای را که [[نبوکدنصر]]، شاه بابل، از اورشلیم ربوده بود، به یهودیان تحویل داد. [[استوانه کوروش|استوانهٔ کوروش]] پس از شکست دادن [[نبونعید]] و تصرف بابل، نوشته شده و به منزلهٔ سند و شاهد تاریخی پرارزشی است. در سال ۱۹۷۱ میلادی، [[سازمان ملل متحد]] استوانهٔ کوروش را به همهٔ زبان‌های رسمی سازمان منتشر کرد و بدلی از این استوانه در مقر سازمان ملل در شهر [[نیویورک]] قرار داده شد. از نکات بسیار جالب و شگفت انگیز ماجرا پیش بینی این رویداد تاریخی در [[کتاب مقدس یهودیان]] است. در چند بخش از کتاب مقدس یهودیان اشارات و پیشگوییهای مستقیمی با ذکر نام کوروش شده که به ویژه در کتاب [[اشعیای نبی]] (۱۵۰ سال پیش از تولد کوروش) پررنگ و قابل ملاحظه است.
 
هرودوت گزارش می‌دهد که کوروش در جنگ با [[ماساگت]]ها کشته شد؛ ولی این دیدگاه را بیش‌تر مورخان جدید رد می‌کنند و معتقدند که داستان هرودوت ساختگی است.