سید ضیاءالدین طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تغییرات ویرایشی
به نسخهٔ 26486900 ویرایش AhadShahrooznia برگردانده شد: فرض حسن نیت. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۶:
| caption =
| birth_date = ۱۲۶۸
| birth_place = [[شیرازمحله میرزاهای منشاد]]، [[ایران]]
| death_date = ۷ شهریور ۱۳۴۸
| death_place = [[تهران]]، [[ایران]]
خط ۲۵:
|spouse =
}}
'''سید [[ضیاءالدین طباطبایی]] یزدی''' (زادهٔ ۱۲۶۸ در [[شیراز]] - درگذشتهٔ ۷ شهریور ۱۳۴۸ در [[تهران]]) [[سیاستمدار]] [[ایرانی‌ها|ایرانی]] و [[نخست‌وزیر ایران]] در زمان [[احمدشاه قاجار]]، آخرین شاه [[دودمان قاجار]]، بود. در [[کودتای ۱۲۹۹|کودتای ۱۲۹۹ خورشیدی]] همراه با [[رضاشاه]] شرکت داشت و [[فهرست نخست‌وزیران ایران پس از مشروطه|رئیس‌الوزرای ایران]] شد و تا ۴ خرداد ۱۳۰۰ در این مقام بود.
 
== سالهای اولیه زندگی ==
خط ۴۰:
در همین دوران که وی در خارج به سر می‌برد، با شرکت در جشن تاجگذاری [[جرج پنجم (پادشاهی متحد)|جرج پنجم]]، به عنوان نماینده مطبوعات ایران از سوی دیپلماتهای انگلیسی به عنوان مشاور، رایزن فرهنگی و سیاسی مورد توجه واقع شد. سرانجام سید ضیاء در آستانه اولتیماتوم روس و انگلیس وارد ایران شد و پس از مدتی روزنامه «رعد» را با کمک مالی سفارت انگلیس منتشر کرد که ابتدا حامی روسها و سپس مدافع انگلستان شد. یکی از عوامل این تغییر موضع را در کمکهای مالی سفارت انگلیس به این روزنامه می‌توان یافت.
 
سید ضیاء در سال ۱۲۹۶ برای ارسال مشاهدات خود از آثار [[انقلاب بلشویکی روسیه]] به [[وزارت خارجه ایران]]، به این کشور سفر کرد؛ اما پس از هرج و مرجهای ناشی از [[انقلاب اکتبر ۱۹۱۷]] به ایران بازگشت. وی از حامیان وثوق الدوله و پیمان ۱۹۱۹ بود. این پیمان مخالفان بسیاری داشت. سید ضیاء در اواخر سال ۱۲۹۸ به منظور برقراری روابط با دولتهای تازه استقلال یافته آذربایجان، گرجستان و ارمنستان در رأس یک هیئت عازم منطقه قفقاز شد.
 
سید ضیاالدین برای عقد قرارداد با [[مساواتیست]]<nowiki/>ها شخص بسیار لایق و برازنده ای بود، با اینهمه سیاست انگلستان در فرستادن او به بادکوبه بی تاثیر نبود، زیرا در همان موقع هم شایع بود که "آقا انگلیسی است". اما عجیب این بود که اینقدر مردم "آقا" را انگلیسی میشناختند خود انگلیسیها به وی اعتماد نداشتند، زیرا معتقد بودند که او در باطن مردی انقلابی و تندروست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات سیاسی فرخ:معتصم السلطنه: پنجاه سال تاریخ سیاسی معاصر ایران|وثوق الدوله و قرارداد 1919=|کوشش=سازمان انتشار جاویدان}}</ref>
 
 
== دولت کودتا ==
سطر ۴۹ ⟵ ۴۶:
مختلف؛ از جمله [[سید حسن مدرس]] تا [[اکبر صارم‌الدوله|صارم الدوله]] صادر می‌شود. روز چهارم کودتا، رضاخان با لقب سردار سپه، ریاست قزاق و سید ضیاء نیز حکم نخست‌وزیری خود را از [[احمدشاه قاجار]] دریافت می‌کنند.
 
سید ضیاء پس از تشکیل کابینه خود در اسفند ۱۲۹۹ با اقداماتی، هم چون لغو [[قرارداد ۱۹۱۹]] که خود از طرف داران آن بود، سعی نمود مقبولیتی در بین مردم برای خود کسب نماید. حکومتکابینه او به سیدضیاعنوان اولینیک دولت حکومتانقلابی، [[کودتایاصلاحات ۳اقتصادی، اسفندفرهنگی ۱۲۹۹]]و بودتشکیل کهارتشی کابینه اشنیرومند را کابینهدر سیاهرأس و کابینه نیم بند و حکومت 90برنامه‌های روزهخود گفتهقرار اندداد. اشعاریاما همبه درعلت مدحدستگیری وبسیاری ذمشاز سرودهمخالفان، وکابینه بروی، سربه زبان«کابینه هاسیاه» انداختهشهرت اند:یافت.
 
ای دست حق پشت و پناهت بازآ/قربان کابینه سیاهت بازآ
 
کابینه سیاه به این خاطر میگفتند که همیشه لباس سیاه و عبا و شال و کمر سیاه در زیر لباده میبست و از طرف دیگر به خاطر بگیر و ببندی که از رجال و معتبرین کرد میگفتند که همه را به روز سیاه انداخته است. <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=گوشه ای از تاریخ اجتماعی تهران قدیم|اقدامات کابینه سیدضیاالدین=|جلدها=1|others=جعفرشهری، موسسه انتشارات امیرکبیر، تهران، 1357}}</ref>
 
== مهاجرت به فلسطین ==