خورشید: تفاوت میان نسخه‌ها

خورشید در فارسی درگذشته با نام‌های دیگری چون ''خور''، ''هور''، ''مهر''، ''روز'' خوانده می‌شد. خورشید در فارسی نوین از xvar-xšed از [[فارسی میانه]] که ایزدی است که در یشت ششم اوستا در مورد او نوشته آمده وی ایزدی است که جهان را از آلودگی دور می‌دارد. در [[اوستا]] hvarr-, xvan ,ta hvarә-xšaē آمده‌است. واژه خورشید درارای دو جزء است جزء نخست xvar-, hvar که با سنسکریت svar «خورشید» سنجنده می‌شود. جزء دوم برگرفته از اوستایی xšaita- «درخشان» است که در نام جمشید (پادشاه [[دوران طلایی]] در [[اسطوره‌های ایرانی]] و نیز نخستین شاه در برخی روایت‌ها) آمده و برگرفته از صورت اوستایی yama-xšaita به معنی «جم درخشان» است.<ref name="farhang">{{یادکرد وب |url=http://anthropology.ir/node/10993 |title=ریشه‌شناسی واژه خورشید-انسان‌شناسی و فرهنگ |accessdate=۲ اوت ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120614055820/http://anthropology.ir/node/10993 |archivedate=۱۴ ژوئن ۲۰۱۲ |dead-url=yes }}</ref>

}}</ref> در نتیجه میان قطر خورشید در دو سوی قطب‌ها نسبت به قطر آن در مدار استوایی ۱۰ کیلومتر اختلاف وجود دارد. از آنجایی که خورشید جامد نیست و از [[پلاسما (فیزیک)|پلاسما]] ساخته شده‌است، در مدار [[استوا|استوایی]] نسبت به دو قطب، تُندتر می‌گردد. این رفتار که ''[[گردش اختلافی]]'' نام دارد، به دلیل وجود پدیدهٔ [[همرفت]] در خورشید و جابجایی ماده در اثر اختلاف دما است. آنچنان که از [[قطب شمال]] [[دائرةالبروج]] دیده می‌شود، این جرم به بخشی از جرم خورشید [[تکانه زاویه‌ای|تکانهٔ زاویه‌ای]] پادساعت‌گرد می‌دهد در نتیجه در سراسر خورشید یک سرعت زاویه را توزیع می‌کند. دورهٔ این ''گردش واقعی'' نزدیک به ۲۵٫۶ روز در مدار استوایی و ۳۳٫۵ روز در دو قطب است. از آنجایی که جایگاه زمین نسبت به خورشید همیشه در حال دگرگونی است و همیشه یک نقطه از زمین بهترین دید را نسبت به خورشید ندارد، گویا ''گردش'' این ستاره در مدار استوایی اش نزدیک به ۲۸ روز است.<ref name=Phillips1995-78>{{Cite book|last=Phillips|first=Kenneth J. H.|title=Guide to the Sun|year=۱۹۹۵|publisher=[[انتشارات دانشگاه کمبریج|Cambridge University Press]]|isbn=۹۷۸-۰-۵۲۱-۳۹۷۸۸-۹|pages=۷۸–۷۹}}</ref> اثر جانب مرکز (گریز از مرکز) این گردش آرام، ۱۸ میلیون بار ضعیف تر از جاذبهٔ سطح خورشید در مدار استوایی آن است. اثر کشند سیاره‌ها هم بسیار ضعیف است و نمی‌تواند تأثیر آشکاری بر شکل ظاهری خورشید بگذارد.<ref name="Schutz2003">{{Cite book|last=Schutz|first=Bernard F.|title=Gravity from the ground up|year=۲۰۰۳|publisher=[[انتشارات دانشگاه کمبریج|Cambridge University Press]]|isbn=۹۷۸-۰-۵۲۱-۴۵۵۰۶-۰|pages=۹۸–۹۹}}</ref>

}}</ref> ما برای [[نوترینو]] تنها ۲٫۳ ثانیه زمان برده می‌شود تا به سطح خورشید برسد. نزدیک به ۲ درصد از انرژی کل تولیدی خورشید مربوط به این ذره‌است.

همواره نخستین منبع انرژی در زمین، نور خورشید بوده‌است. [[ثابت خورشید]] مقدار توانی است که خورشید در یکای سطح، در زمین آزاد می‌کند که ارتباط مستقیم با نور سفید دریافتی از خورشید دارد. ثابت خورشید در فاصلهٔ یک [[واحد نجومی]] از خورشید (برابر با فاصله‌ای که زمین یا نزدیکی آن تا خورشید دارد) تقریباً برابر با {{عبارت چپچین|۱٬۳۶۸ [[وات|W]]/[[متر|m]]^۲}} است.<ref name="TSI">{{cite web |title=Construction of a Composite Total Solar Irradiance (TSI) Time Series from 1978 to present |url=http://www.pmodwrc.ch/pmod.php?topic=tsi/composite/SolarConstant |accessdate=۲۰۰۵-۱۰-۰۵ |archiveurl=https://www.webcitation.org/618JfjgmL?url=http://www.pmodwrc.ch/pmod.php?topic=tsi%2Fcomposite%2FSolarConstant/composite/SolarConstant |archivedate=۲۲ اوت ۲۰۱۱ |dead-url=yes }}</ref> نور خورشید با گذر از جو زمین ضعیف تر می‌شود و توان کمتری را به سطح می‌رساند. در شرایطی که آسمان شفاف، و خورشید نزدیک [[سرسو]] باشد، توانی نزدیک به ۱۰۰۰ وات بر مترمربع بدست خواهد آمد.<ref name=El-Sharkawi2005>{{Cite book|last=El-Sharkawi|first=Mohamed A.|title=Electric energy|year=۲۰۰۵|publisher=CRC Press|isbn=۹۷۸-۰-۸۴۹۳-۳۰۷۸-۰|pages=۸۷–۸۸}}</ref>