ترکمانچای: تفاوت میان نسخه‌ها

| جمعیت = ۲۹٬۴۳۴۷٬۴۴۳ نفر ([[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰)|سرشماری ۱۳۹۰]]۱۳۹۵)

| رشد جمعیت =۵٪+ (۵سال)

'''ترکمانچای''' یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی [[ایران]] واقع در [[استان آذربایجان شرقی]] است که در [[شهرستان میانه]] [[استان آذربایجان شرقی]] واقع شده‌است.

این شهر از شهرهای قدیمی آذربایجان بوده و دارای قدمت بالایی می‌باشد. عمده شهرت این شهر به خاطر عقد عهدنامه ترکمان‌چای در پایان جنگ‌های ایران و روسیه در عهد قاجار می‌باشد. عباس میرزا شاهزاده لایق قاجار در این شهر به نمایندگی از شاه قاجار برای امضای عهدنامه ترکمانچای حضور یافت اگر چه وی دلاوری‌ها و رشادتهای فراوانی را در دفاع از وطن نشان داد و با قبول شکست در برابر روسیه مخالف بود ولی ناچار به امضای عهدنامه شد. خیابان مجاور محل عقد عهدنامه ترکمان‌چای به یاد رشادتهای عباس میرزا و سربازان مدافع وطن «عباس میرزا» نامگذاری شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.irantraveller.ir/iran-states/west-states/state-azarbaijan-east/1072-%D8%B4%D9%87%D8%B1شهر-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7%DB%8Cترکمانچای.html |title=ترکمانچای یکی از شهرهای ایران |accessdate=۱۴ فوریه ۲۰۱۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180215083716/http://www.irantraveller.ir/iran-states/west-states/state-azarbaijan-east/1072-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7%DB%8C.html |archivedate=۱۵ فوریه ۲۰۱۸ |dead-url=yes }}</ref>

«عهدنام‌نامۀعهدنام‌نامهٔ» ترکمان‌چای، از سوی [[امپراتوری روسیه|امپراتوری روسیه تزاری]] با همراهی و هم‌گامی [[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی|امپراتوری بریتانیا]]، بر [[ملت ایران|ملت و دولت]] ایران در تاریخ اول اسفند ۱۲۰۶ خورشیدی برابر با ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ تحمیل شد.

بر پایۀپایهٔ این قرارداد، [[خانات ایروان|ایالت ایروان]] و [[خانات نخجوان|نخجوان]] و بخش بزرگ دیگری از [[خانات تالش|ایالت تالش]] از دست ایران رفت.{{مدرک}}

تاریخ ترکمانچای به دوران [[اتابکان]] بازمی‌گردد. در این دوره گروهی از ترکمانان مهاجرت خود را به [[آذربایجان]] آغاز کردند و هم‌زمان دسته‌ای از آن‌ها در این شهر سکونت گزیدند و نام آن به ترکمان کندی و به تدریج ترکمان و ترکمن تغییر کرد. هم چنین در قرن نهم کلاویخو نام این شهر را به صورت تونگلار و توکلر ضبط نموده و مردم آن را ترکمن نامیده‌است. بعضی از مناطق ترکمانچای قدیمی است از جمله منطقه بروانان که امروزه روستایی به آن نام وجود ندارد اما ناحیه بروانان چندین دهستان را در تقسیمات کشوری امروز شامل می‌شود. نام بروانان نخستین بار در قرن پنجم و ششم به عنوان شهری کوچک در آذربایجان ذکر شده‌است. در سال ۱۲۹۵ [[ناصرالدین شاه]] در راه سفر به فرنگ وارد ترکمانچای شده‌است. از آثار باستانی ترکمانچای می‌توان به تپه باستانی بروانان در یک کیلومتری جنوب غربی روستای صومعه علیا و تپه خاکستر (در ترکی آذربایجانی: کول تپه) در حدود یک کیلومتری شرق این شهر اشاره کرد.<ref>http://rch.ac,ir/article/details/10819{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>

ترکمانچای در ارتفاعات کوه بزقوش و در مکانی دره مانند واقع شده‌است. از این دره رود ترکمانچای عبور می‌کند و بافت شهر را به دو ضلع شرقی و غربی تبدیل می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://tohmanli.ir/?p=824 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۱ فوریه ۲۰۱۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180222044854/http://tohmanli.ir/?p=824 |archivedate=۲۲ فوریه ۲۰۱۸ |dead-url=yes }}</ref>