ماجرای مک‌فارلین: تفاوت میان نسخه‌ها

بعد از کمتر از یکسال معاملات پنهانی ایران و آمریکا، هیئتی که در تاریخ ۲۵ مه ۱۹۸۶ (۴ خرداد ۱۳۶۵) جهت مذاکرات وارد تهران شدند عبارت بودند از: [[الیور نورث]]، [[رابرت مک فارلین]] تحلیلگر سازمان [[سیا]] و [[مشاور امنیت ملی (آمریکا)|مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا]]، جورج کِیو از مقامات شورای امنیت ملی، هوارد تیچر (مسئول تحویل پول به شورشیان نیکاراگوئه<ref>[http://01agu09.ur-xp.com/send.php?url=litsS5vNl6l70fBh8VBdTqt4/R+c3248BYjjh25lWbqHcNrvqjrE3iSBClqMIsL6uc29SaaYfkEfoQJ+DaURjPTp/rFLdFjCO01v7bPvIZhwuCgPTuZwvg--&rot=0 Twin Pillars to Desert Storm: America's Flawed Vision in the Middle East from Nixon to Bush]{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>) و امیرام نیر، یکی از مأموران سرویس امنیت اسرائیل.<ref>Why Secret 1986 US-Iran Arms for Hostages Negotiations Failed. George Cave. Washington Report on Middle East Affairs. September 1994.</ref><ref>''Special Trust''. Robert C. McFarlane.New York. Cadell and Davis. 1994. pp.54–56</ref> این هیئت با خود یک اسلحه کلت و یک انجیل امضا شده توسط ریگان و یک کیک به همراه داشت. کیک شکلاتی با نظر جورج کِیو به شکل '''کلید''' و در تل‌آویو پخته شده بود تا سمبلی از گشایشِ درِ [[روابط ایران و آمریکا]] باشد.<ref>[https://www.guernicamag.com/the-ayatollahs/ The Ayatollahs], Guernica</ref>

بر اساس گفته‌های هاشمی رفسنجانی مک‌فارلین و همراهانش با نام ایرلندی با یک هواپیمای حمل سلاح وارد ایران شدند. در بدو ورود به ایران، اعضای این هیئت به یک هتل برده شدند. در مدت ۵ روز مکرراً به درخواستهای رابرت مک‌فارلین مبنی بر ملاقات با یکی از مسئولان رده‌بالای ایران پاسخ منفی داده می‌شد. مأموران ایرانی اعضای هیئت را تهدید می‌کردند در صورتی که هدف و نقشه اصلی حضور غیرمنتظره در ایران را شرح ندهند، هویتشان در رسانه‌های جمعی معرفی خواهد شد.<ref name="مک‌فارلین و ماجرای «کیک و کلت»">[{{یادکرد وب |url=http://sharifnews.ir/?1932 |title=مک‌فارلین و ماجرای «کیک و کلت»] |accessdate=۱۳ مارس ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110817012636/http://sharifnews.ir/?1932 |archivedate=۱۷ اوت ۲۰۱۱ |dead-url=yes }}</ref>

اولین محموله [[موشک تاو|موشک‌های تاو]] در ۶ اوت ۱۹۸۵ (۱۵ مرداد ۱۳۶۴) به ایران ارسال شد.<ref>''The Chronology''. Malcom Byrne. New York. Warner Books. 1987. p.۶۰۱{{سخ}}رابرت مک فارلین نیز همین موضوع را در برابر سنای کنگره آمریکا شهادت داد؛ و نیز مراجعه گردد به:{{سخ}}''Special Trust''. Robert C. McFarlane.New York. Cadell and Davis. 1994. pp.31–35</ref> در ۱۵ سپتامبر (۲۴ شهریور ۱۳۶۵)، دومین محموله که شامل توپ‌های فوق پیشرفته و سنگین و دوربرد ۱۵۵ میلی‌متری بسیار دقیق و لوله بلند با شعله‌پوش ([http://weaponsystems.net/weaponsystem/DD03%20-%20M198.html M198 Towed howitzer 155mm]) که البته ساخت آمریکا بود ولی در ارتش ایران برای رد گم کردن به توپ‌های اتریشی معروف شدند. این محموله‌ها از طریق آبی و از بندرعباس به حکومت ایران تحویل داده شد.<ref>[http://iranvetran.blogspot.de/ بابک دلنواز یکی از دیدبانهای این توپها در وبلاگش ضمن انتشار فیلمی در مورد ماجرایی ایران کنترا می‌نویسد .این توپها برای اولین بار در جریان مک فارلن یا ایران کنترا از طریق بندر عباس وارد ایران شدند]</ref> [[بنیامین ویر]] {{انگلیسی|Benjamin Weir}}، گروگان آمریکایی در لبنان، در ۲۴ شهریور ۱۳۶۵ آزاد گردید.<ref>[http://www.presidency.ucsb.edu/PS157/assignment%20files%20public/TOWER%20EXCERPTS.htm#PartII "Excerpts from the Tower Commission's Report"], 26 January 1987.</ref> دومین گروگان نیز در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۶۵ آزاد شد.<ref name="hamsh">{{یادکرد وب|نویسنده=مهدی قمصریان|تاریخ=۱۱ آبان ۱۳۸۶|اثر=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=37061|صفحه=تاریخ|عنوان=پرونده سفر رابرت مک‌فارلین به ایران|تاریخ بازدید=۱۳ مارس ۲۰۱۰|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090626195412/http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=37061|archivedate=۲۶ ژوئن ۲۰۰۹|dead-url=yes}}</ref> [[رونالد ریگان]] همان ساعت با تلفن به [[شیمون پرز]]، مراتب تشکر دولت متبوعش را به خاطر هماهنگ‌سازی اسرائیل در انتقال تسلیحات به ایران ابراز داشت.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Parsi|سال=2007|جلد=|صفحه=۱۱۹|زبان=|فصل=|کتاب=Treacherous Alliance}}</ref> سه نفر دیگر نیز در ماجراهای دیگری در ۱۸ و ۲۱ شهریور و نیز ۲۱ مهر آن سال در [[بیروت]] به گروگان گرفته شدند که در جریان مذاکرات پنهانی نبودند. در این موارد هم گروگان نخست سریعاً آزاد شد، اما دو تن دیگر برای مدت‌ها گروگان بودند.<ref name=hamsh/>

ارزش کل کالاهای ارسال شده به ایران در خلال این معامله بالغ بر ۲ میلیارد دلار می‌باشد.<ref name="west">{{یادکرد وب|نویسنده=Malcolm Byrne & Peter Kornbluh|تاریخ=۲۶ ژانویه ۱۹۹۰|نشانی=http://shs.westport.k12.ct.us/jwb/Collab/ColdWar/IranContra.htm|زبان=انگلیسی|عنوان=The Iran-Contra Scandal in Perspective|ناشر=WESTPORT PUBLIC SCHOOLS|تاریخ بازدید=۳۱ مارس ۲۰۱۰|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111008214136/http://shs.westport.k12.ct.us/jwb/Collab/ColdWar/IranContra.htm|archivedate=۸ اکتبر ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref>

به دنبال انتشار گزارش الشراع، هاشمی رفسنجانی که آن زمان [[رئیس مجلس شورای اسلامی]] بود با توصیه آیت‌الله خمینی فردای آنروز در مراسم سالگرد ۱۳ آبان در سفارت سابق آمریکا به تشریح سفر مک فارلین و همراهانش به ایران پرداخت. اعتماد مردم به اقدامات آیت‌الله خمینی موجب جلوگیری از اعتراضات مردمی در ایران شد؛ ولی برخی رجال سیاسی مخالف، نارضایتی خود را با این مسئله اعلام کردند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=37061|عنوان=سفر مک فارلین به ایران|تاریخ بازبینی=۲ اکتبر ۲۰۱۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090626195412/http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=37061|archivedate=۲۶ ژوئن ۲۰۰۹|dead-url=yes}}</ref>

«چرا باید وقتی که دنیا به تزلزل درآمده‌است برای این بی اعتنایی ایران به کاخ سفید و سیاه، چرا ما باید توجیه کنیم مسائل آن‌ها را؟ چرا ما باید این قدر غربزده باشیم یا شیطان‌زده؟ من هیچ توقع نداشتم از بعض این اشخاص، ولو بعضی‌شان در نظر من پوچ‌اند، لکن از بعضی از این اشخاص که سابقه دارند هیچ توقع نداشتم که در این زمان که باید فریاد بزنند سر آمریکا، فریاد می‌زنند سر مسئولین ما! چه شده‌است؟ شماها چه‌تان است؟ چه کردید شماها؟ شماها چرا باید تحت تأثیر تبلیغات خارجی واقع بشوید یا تحت تأثیرات نفسانیت خودتان؟ در یک همچون مسئله مهمی که باید همه شما دست به هم بدهید و ثابت کنید به دنیا که ما وحدت داریم، وحدت ما این‌طور شده‌است و در روزی که هفته وحدت است چرا شماها می‌خواهید تفرقه ایجاد کنید؟ لحن شما در آن چیزی که به مجلس دادید، از لحن اسرائیل تندتر است، از لحن خود کاخ نشینان آن جا تندتر است. شما چه شده‌است این‌طور شدید؟ شما که این نبودید بعضیتان… شما دل مسئولین ما را نشکنید، شما هی تندرو و کندرو درست نکنید، دودستگی ایجاد نکنید، این خلاف اسلام است، خلاف دیانت است، خلاف انصاف است، نکنید این کارها را.»<ref>[{{یادکرد وب |url=http://www.hashemirafsanjani.ir/content/درخواست%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA-حمایت%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-هاشمی%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-از%D8%A7%D8%B2-گروه%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-۹۹%DB%B9%DB%B9-عتاب%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-شدید%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D8%AF-امام%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-به%D8%A8%D9%87-سید%D8%B3%DB%8C%D8%AF-محمد%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-خامنه‌ای%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C |title=خاطرات هاشمی رفسنجانی] |accessdate=۱۰ نوامبر ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160621220821/http://hashemirafsanjani.ir/content/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%DB%B9%DB%B9-%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C |archivedate=۲۱ ژوئن ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.jamaran.ir/fa/NewsContent-id_26275.aspx وبگاه جماران]</ref>

* [http://www.irancontra.org/ Understanding the Iran-Contra Affairs, a comprehensive website]{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}

* [https://web.archive.org/web/20111004170312/http://www.historycommons.org/entity.jsp?entity=al_shiraa_1 Arms for Hostages]