'''اردبیل''' یا '''آرتاویلآرتاویل،اورتابئل''' واژهای ترکی است که از ترکیب دو کلمه''' «آرتا یا اورتا»''' بهمعنی «مرکز یا میان» که رفته رفته تبدیل به «ارد» شدهاست و '''«ویل یا بئل»''' که به معنای «دشت یا جای هموار» است تشکیل شدهاست که با توجه به موقعیت جغرافیایی اردبیل این قول قوی تر است چون شهر بر روی دشتی به نام اردبیل واقع گشته و این دشت توسط کوههای سبلان و باغرو یا تالش محصور گشته است و اما قابل توجه عزیزان اینکه ترکها به جای هموار بدن بئل می گویند. . [[آدام اولئاریوس]] در سفری که به اردبیل داشتهاست عنوان نموده که اهالی شهر که ترکزبان هستند، نام شهر را آردویل تلفظ میکنند.<ref>http://books.google.com/books?id=UPS_NYFKTzwC&pg=PA168&lpg=PA168&dq=Adam+Olearius+aras&source=bl&ots=LSuQas0iWo&sig=EquwNT6HSyD4Hc-UOMQ2hoZicCs&hl=en&sa=X&ei=cR-3Up3QGNOBhAfO4YGoDA&ved=0CEoQ6AEwBA#v=onepage&q=Adam%20Olearius%20aras&f=false</ref>در مناطق [[تالش|تالش نشین]] استان، هنوز هم به اردبیل، «آردویل» میگویند که به معنای'' "ناحیّه مقدس"'' است.<ref>[http://www.iranchamber.com/provinces/06_ardabil/06_ardabil.php Iranian Provinces: Ardabil<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/ardabil ARDABĪL-iranica]</ref>