نیتریک اسید: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸۳:
}}
 
'''اسید نیتریک''' با فرمول HNO<sub>3</sub> نوعی [[اسید معدنی]] بسیار قوی است. ترکیب خالص آن بی رنگ است، اما با گذشت زمان به دلیل تجزیه به [[اکسید نیتروژن|اکسیدهای نیتروژن]] و [[آب]]، به مرور زردرنگ می‌شود.<ref>{{Cite journal|date=2019-11-09|title=Nitric acid|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Nitric_acid&oldid=925382272|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
'''اسید نیتریک''' با فرمول HNO<sub>3</sub> اسیدی قوی با بویی زننده و بی‌رنگ است که در هوا دود می‌کند و در مقابل نور قسمتی از آن تجزیه می‌شود و رنگ آن در اثر پیدایش بخار نیترو رنگین می‌گردد.
 
اسید نیتریک خالص (HNO<sub>3</sub>) در ۴۱٫۶- درجه سلسیوس ذوب شده، تولید مایع بی‌رنگی می‌کند، اما نسبت به درجه حرارت و درجه تابش نور بر آن، گستره رنگ آن از زرد تا قرمز متمایل به قهوه‌ای متغیر است. این تغییرات نتیجه تجزیه آن طبق واکنش زیر است:
خط ۹۱:
به این علت ظرف‌های محتوی آن، همیشه تحت فشار کنترل شده می‌باشد. اسید نیتریک با آب قابل احتراق است و محلول آن [[آزئوتروپ]]ی را تشکیل می‌دهد که نقطه جوش آن برابر با ۱۲۱٫۹ درجه سلسیوس است که شامل ۶۸٫۷٪ وزنی HNO<sub>3</sub> می‌باشد.
 
اکثر اسید نیتریک‌های تجاریموجود ۶۸٪در اسیدبازار نیتریکغلظتی برابر ۶۸٪ درون آب می‌باشنددارند. این محلول با نقطه جوش ۱۲۰٫۵ درجه سلسیوس در فشار یک اتمسفر می‌باشد. دو شکل هیدراته برای آن شناخته شده‌است:
* مونو هیدرات (HNO<sub>3</sub>·H<sub>2</sub>O)
* تری هیدرات (HNO<sub>3</sub>·3H<sub>2</sub>O)
 
اگر غلظت اسیدنیتریک بیشتر از 86% شود به آن ''اسید نیتریک دودزا'' {{به انگلیسی|fuming nitric acid}} می گویند.<ref>{{Cite journal|date=2019-11-09|title=Nitric acid|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Nitric_acid&oldid=925382272|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> به اسید نیتریک با غلظت بیش از 95% ''اسید نیتریک دودسفید'' و به اسید نتیریک با غلظت بیش از 86% ''اسید نیتریک دودقرمز'' گفته می شود. از این اسیدها به عنوان [[نیروی محرکه راکت|سوخت راکت]] استفاده می شود.<ref>{{Cite journal|date=2019-09-25|title=Red fuming nitric acid|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Red_fuming_nitric_acid&oldid=917885053|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
 
== تاریخچه ==
سطر ۱۲۷ ⟵ ۱۲۹:
HNO<sub>3</sub> + 2H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> ⇌ NO<sub>2</sub><sup>+</sup> + H<sub>3</sub>O<sup>+</sup> + 2HSO<sub>4</sub><sup>−</sup>; ''K'' ~ ۲۲
 
یکی از کاربردهای آن در صنعت، استفاده از آن برای میرور[[الکتروپولیش|پولیش کردنکاری]] ورقهایورق های [[فولاد زنگ‌نزن|فولاد ضدزنگ]] ۳۰۴ است، که از اسید نیتریک در ترکیب با آب و دی اکساید تیتانیوم استفاده می‌شود.
 
== جستارهای وابسته ==