'''اردبیل''' یا '''آرتاویل یا اورتابئل''' واژهای آذری است که از ترکیب دو کلمه''' «آرتا یا اورتا»''' بهمعنی «مرکز یا میان» که به «ارد» تبدیل شدهاست و '''«ویل یا بئل»''' که به معنای «سرزمین هموار» است تشکیل شدهاست گفتنی است که قول قویتر این قول می باشد. . [[آدام اولئاریوس]] در سفری که به اردبیل داشتهاست عنوان نموده که اهالی شهر که ترکزبان هستند، نام شهر را آردویل تلفظ میکنند.<ref>http://books.google.com/books?id=UPS_NYFKTzwC&pg=PA168&lpg=PA168&dq=Adam+Olearius+aras&source=bl&ots=LSuQas0iWo&sig=EquwNT6HSyD4Hc-UOMQ2hoZicCs&hl=en&sa=X&ei=cR-3Up3QGNOBhAfO4YGoDA&ved=0CEoQ6AEwBA#v=onepage&q=Adam%20Olearius%20aras&f=false</ref> در مناطق [[تالش|تالش نشین]] استان، هنوز هم به اردبیل، «آردویل» میگویند که به معنای'' "ناحیّه مقدس"'' است.<ref>[http://www.iranchamber.com/provinces/06_ardabil/06_ardabil.php Iranian Provinces: Ardabil<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/ardabil ARDABĪL-iranica]</ref>