حیدرخان عمواوغلی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 27714987 ویرایش Elchapo1344 برگردانده شد: دستکاری بدون ارجاع به منابع معتبر. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
تمیزکاری
خط ۱:
{{لحن نامناسب}}
{{بهبود منبع}}
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه =
سطر ۷۴ ⟵ ۷۲:
حیدرخان عمواوغلی مشهور به حیدر برقی که نام اصلیش '''حیدرتاری ویردیوف افشار اورموی''' (خداداد) بود، در سال ۱۲۵۹ خورشیدی (۱۸۸۰ میلادی) در [[گیومری]]، [[امپراطوری روسیه]]<ref name=HaydarSheikholeslami>{{cite encyclopedia |last=Sheikholeslami |first=Alireza | title=HAYDAR KHAN ʿAMU-OḠLI| encyclopedia=Encyclopædia Iranica | accessdate=2011-10-30|url=http://www.iranicaonline.org/articles/haydar-khan-amu-ogli}}</ref> با اصالتی از [[ارومیه]]<ref name="B">نام آوران ارومیه - ۱۳۸۹ صفحهٔ ۲۴۸</ref> از پدری به نام علی اکبر افشار و مادری به نام زهرا خانم متولد شد.<ref name="B"/>
 
در کتاب شرح رجال ایران آمده‌است: «وی فرزند میرزا علی‌اکبر ارومیه‌ای بود، معلوم نیست از ارومیه به قفقاز رفته یا از سلماس به هر جهت، جد حیدرخان یعنی پدر میرزاعلی‌اکبر معروف به حاجی ملاعلی تاری ویردیوف بود، و در شهر ارمنی‌نشین الکساندروپل که یکی از ولایتهای صنفی ارمنستان بوده و بعدها در زمان تصرف امپراطوری عثمانی گمری و سرانجام در زمان حکومت اشتراکی شوروی به نام لنیناکال موسوم گشت، ساکن بوده‌است.»<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.iichs.org/magazine/sub.asp?id=648&theme=Orange&magNumber=73&magID=76&magIMG=coverpage73.jpg |title=حیدرخان عمواوغلی یا حیدرخان تاری‌ویردیوف |accessdate=۵ سپتامبر ۲۰۱۴ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924033656/http://www.iichs.org/magazine/sub.asp?id=648&theme=Orange&magNumber=73&magID=76&magIMG=coverpage73.jpg |archivedate=۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ |dead-url=yes }}</ref>
 
در محل تولد او اختلاف است. برخی او را اهل سلماس، برخی اهل قفقاز و برخی او را از مردم ارومیه دانسته‌اند. فریدون بازرگان که اهل سلماس بود و پدرش، پدر و پدربزرگ حیدرخان را به خوبی می‌شناخت و خود به وقت اقامت حیدرخان در روسیه با او دوستی داشت، وی را ایرانی و از ایل افشار ارومیه دانسته‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6678 |عنوان=حیدرخان عمواوغلی | ناشر =دانشنامهٔ جهان اسلام |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
سطر ۱۲۸ ⟵ ۱۲۶:
با شروع [[جنبش جنگل]] با آنان تماس گرفت و در اردیبهشت ۱۳۰۰ ه‍. ش، پس از مذاکرات طولانی، امضای توافق بر سر همکاری جدید با [[میرزا کوچک‌خان]] را امکان‌پذیر ساخت. بر این اساس در دوره هفت‌ماهه پایانی نهضت جنگل به یاران میرزا کوچک‌خان پیوست. وی اندیشهٔ اتحاد با میرزا را داشت و پس از توافق با میرزا برای جنگلی‌ها پول و اسلحه فراهم کرد.
 
پس از اختلافات و کشمکش‌هایی که در جنبش جنگل پیش‌آمد حیدر خان در یکی از روستاهای [[گیلان]] محاصره و کشته شد. در یکی از جلسات یاران میرزا خبردار شدند توطئه‌ای علیه آنان در شرف تکوین است و بنابراین به ملاسرا حمله کردند. حیدرخان از آنجا فرار کرده به پسیخان رفت.<ref>{{یادکرد وب |url=http://tarikhirani.ir/Modules/files/Phtml/files.PrintVersion.Html.php?TypeId=50&filesId=509 |title=حریق تفرقه بر هیزم نهضت |accessdate=۳۰ اوت ۲۰۱۵ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303230029/http://tarikhirani.ir/Modules/files/Phtml/files.PrintVersion.Html.php?TypeId=50&filesId=509 |archivedate=۳ مارس ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref> معین‌الرعایا، حیدرخان را به ایل آلیان فرستاد. افراد ایل وقتی از نابودی نهضت جنگل اطلاع حاصل نمودند، حیدرخان عمواوغلی را به بهانه‌های مختلف خفه کردند و بدنش را در قریه «مسجد پیش» که محل سکونت ایل بود به خاک سپردند.<ref>ولایات دارالمرز ایران (گیلان)، هـ.ل. رابینو، ترجمهٔ جعفر خمامی زاده، برگ ۲۱۸</ref><ref>[https://rasekhoon.net/article/show/652657/سرنوشت-یاران-جنگلی/ سرنوشت یاران جنگلی]</ref> اما عده‌ای هم کشته شدن حیدرخان را توسط میرزا کوچک خان تأیید کرده‌اند<ref>بهار، محمدتقی، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، ج ۱، تهران: امیرکبیر، ۱۳۲۳، برگ ۱۶۵</ref><ref>رائین، اسماعیل، حیدرخان عمواوغلی (اسناد و خاطرات)، تهران: جاویدان، ۱۳۵۸، برگ ۴۶</ref> و تاریخ کشته شدن وی را ۵ آبان ۱۳۰۰ مقارن با ۱۸ اکتبر ۱۹۲۱ ذکر نموده‌اند.
 
== قاتل حیدر خان ==
سطر ۱۶۸ ⟵ ۱۶۶:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:عمواوغلی، حیدرخان}}
 
[[رده:اعضای حزب کمونیست اتحاد شوروی]]
[[رده:افراد انقلاب مشروطه]]