کاربر:HesamShokoohi/مدل‌ و نشانه‌گذاری فرآیند کسب‌وکار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ایجاد شده توسط ترجمهٔ صفحهٔ «Business Process Model and Notation»
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۲۸ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۵۸

نمونه ای از یک مدل فرآیند کسب و کار و نماد گذاری برای یک فرآیند با یک جریان طبیعی.

مدل فرآیند کسب و کار و نماد ( BPMN ) یک نمایش گرافیکی برای مشخص کردن فرآیندهای تجاری در یک مدل فرآیند تجارت است .

ابتکار مدیریت فرآیند کسب و کار (BPMI) BPMN را توسعه داد ، که از زمان ادغام دو سازمان در سال 2005 توسط گروه مدیریت اشیاء حفظ شده است. نسخه 2.0 BPMN در ژانویه 2011 منتشر شد ، [۱] که در آن زمان این نام با مدل فرآیند تجارت و نماد سازگار شد زیرا معانی اجرای نیز در کنار عناصر نمادین و نمودار قرار گرفت. آخرین نسخه BPMN 2.0.2 است که در ژانویه 2014 منتشر شده است.

بررسی اجمالی

مدل و نشانگر فرآیند کسب و کار (BPMN) استانداردی برای مدل سازی فرایندهای تجاری است که یک نشانگر گرافیکی برای مشخص کردن فرآیندهای تجاری در نمودار فرآیند تجارت (BPD) ، [۲] مبتنی بر یک تکنیک نمودار کاری بسیار شبیه به نمودارهای فعالیت از زبان مدل سازی واحد (UML) ارائه می‌دهد. [۳] هدف BPMN پشتیبانی از مدیریت فرایندهای تجاری ، هم برای کاربران فنی و هم برای کاربران تجاری ، با ارائه نشانه ای است که برای کاربران کسب و کار بصری باشد ، در عین حال قادر به نشان دادن معانی پیچیده فرآیند است. مشخصات BPMN همچنین نقشه ای بین گرافیک های نماد گذاری و ساختارهای اساسی زبان های اجرا ، به ویژه برای زبان اجرای فرآیند تجارت (BPEL) ارائه می دهد. [۴]

هدف اصلی BPMN ارائه یک یادداشت استاندارد است که توسط همه ذینفعان تجاری قابل فهم باشد. این شامل تحلیلگران تجاری می‌شود که فرآیندها را ایجاد و بهسازی می کنند ، توسعه دهندگان فنی مسئول اجرای آنها هستند و مدیران تجاری که نظارت و مدیریت آنها را انجام می دهند. در نتیجه ، BPMN به عنوان یک زبان مشترک عمل می کند ، و باعث ایجاد شکاف ارتباطی بین طراحی فرآیند کسب‌‌وکار و پیاده‌سازی می‌شود.

در حال حاضر چندین استاندارد رقیب برای زبان‌های مدل سازی فرایندهای کسب‌‌وکار وجود دارد که توسط ابزارها و فرآیندهای مدل‌سازی استفاده می شوند.

BPMN توسط دو استاندارد جدید برای مدل های مدیریت پرونده ساختمانی و مدل های تصمیم گیری ، مدل مدیریت پرونده و نماد گذاری و مدل تصمیم گیری و نشانه گذاری تکمیل شده است .

مفاهیم

محدوده (Scope)

BPMN به پشتیبانی از مفاهیم مدل سازی قابل استفاده در فرایندهای تجاری محدود شده است. انواع دیگر مدل‌سازی که توسط سازمان‌ها برای اهداف غیرفرآیندی انجام می شود از مبحث BPMN خارج است. نمونه هایی از مدل سازی مستثنی از BPMN عبارتند از:

  • ساختارهای سازمانی
  • خرابی‌های عملکردی
  • مدل‌های داده [۵]

علاوه بر این ، در حالی که BPMN جریان داده‌ها (پیام ها) و پیوستگی و ارتباط ساخت‌های داده‌ به فعالیت‌ها را نشان می‌دهد ، یک نمودار جریان داده نیست.

عناصر(Elements)

مدل‌های BPMN توسط نمودارهای ساده ساخته شده از مجموعهٔ محدودی از عناصر گرافیکی بیان شده‌اند. آنها درک جریان و روند فعالیت‌های تجاری را هم برای کاربران‌ تجاری و هم برای توسعه‌دهندگان ساده‌تر می کنند. چهار عنصر اساسی BPMN عبارتند از:

جریان اشیاء (Flow objects)
رویدادها(Events) ، فعالیت ها(Activities) ، دروازه ها (Gateways)
اتصال اشیاء (Connecting objects)
جریان توالی (Sequence Flow) ، جریان پیام(message flow) ، ارتباط (association)
خطوط شناور
مخزن(Pool) ، خط(Lane)
ساخت‌ها (Artifacts)
شی داده(Data object) ، گروه(group) ، حاشیه نویسی(Annotation)

این چهار دسته ایجاد نمودارهای ساده فرآیند تجارت (BPD) را امکان‌پذیر می‌سازند. BPD ها همچنین امکان ساخت انواع جدیدی از جریان شی یا ساخت‌ها را فراهم می کنند تا درک نمودار را آسان‌تر کنند.

جریان اشیاء و اشیاء متصل کننده (Flow objects and connecting objects)

اشیاء جریان اصلی عناصر توصیف کننده در BPMN هستند و از سه عنصر اصلی تشکیل شده اند: رویدادها ، فعالیت ها و دروازه ها.

رویداد (Event)
یک رویداد با یک دایره نمایش داده می شود و چیزی را که اتفاق می افتد بیان می کند (در مقایسه با یک فعالیت ، که نشان‌دهندهٔ کاری است که انجام شده ). شمایل درون دایره نوع رویداد را نشان می دهد (به عنوان مثال ، یک پاکت‌نامه یک پیام را یا یک ساعت زمان را نشان می دهد). رویدادها همچنین به عنوان گیرنده طبقه بندی می شوند (برای مثال ، اگر گیرنده یک پیام دریافتی را بگیرد یک فرآیند شروع می شود) یا پرتاب (مانند پرتاب یک پیام تکمیلی با پایان یافتن یک فرآیند).
شروع رویداد (Start event)
به عنوان یک محرک فرآیند عمل می کند. که توسط یک خط باریک نشان داده می شود ، و فقط می تواند Catch باشد ، بنابراین با یک آیکون باز (طرح کلی) نشان داده شده است.
رویداد واسط (Intermediate event)
چیزی را نشان می دهد که بین وقایع شروع و پایان اتفاق می افتد. با دو خط مشخص می شود، و می تواند Throw یا Catch (با استفاده از نمادهای توپر یا خالی به صورت مناسب). به عنوان مثال ، یک کار(Task) می تواند به رویدادی برسد که پیام را به سمت مخزن دیگری پرتاب می کند ، جایی که یک رویداد بعدی منتظر به دست آوردن پاسخ قبل از ادامه حرکت است.
پایان رویداد (End event)
نتیجه یک فرآیند را نشان می دهد. با یک خط ضخیم نشان داده می شود ، و فقط می تواند پرتاب(throw) کند ، بنابراین با یک آیکون توپر نشان داده می شود.
فعالیت (Activity)
فعالیتی که با یک مستطیل با گوشه های پرد نشان داده می شود و نوع کارهایی را که باید انجام شود را توصیف می کند. فعالیت یک اصطلاح عمومی برای کارهایی است که یک شرکت انجام می دهد. می تواند اتمی یا مرکب باشد.
وظیفه (Task)
یک کار تنها یک واحد کار را نشان می دهد که نمی تواند یا نمی توان آن را به سطح دیگری از جزئیات فرآیند کسب و کار تقسیم کرد و از آن به عنوان یک فعالیت اتمی یاد می شود. یک کار(Task) پایین ترین سطح فعالیت است که در نمودار فرآیند نشان داده شده است. مجموعه ای از وظایف ممکن است یک رویه سطح بالا باشد.
فرایند فرعی (Sub-process)
برای پنهان کردن یا آشکار کردن سطوح اضافی از جزئیات فرآیند کسب و کار استفاده می شود.هنگام collapse، یک فرایند فرعی توسط یک علامت به علاوه روبه رو خط پایین مستطیل نشان داده می شود. هنگام expand ، مستطیل گرد برای نشان دادن همه اشیاء جریان ، اشیاء متصل و ساخت ها باز می شود. فرایند فرعی به یک فعالیت ترکیبی گفته می شود.
وقایع شروع و پایان خود را دارند. جریان توالی از پروسۀ والدین نباید از دو مرز عبور کند.
تراکنش (Transaction)
به تمام فرایندهای فرعی باید به عنوان یک مجموعه کلی عمل شود یعنی ، همه آنها باید برای رسیدن به یک هدف کامل شوند ، و اگر یکی از آنها نتواند کامل شود، همه آنها باید جبران شوند (undone). تراکنش ها توسط یک خط دو طرفه از فرایندهای فرعی که باز شدند متمایز می شوند.
فعالیت فراخوانی
نقطه ای در فرآیند که یک فرآیند سراسری یا یک کار سراسری استفادۀ مجدد می شود. فعالیت فراخوانی با سایر فعالیت ها با یک خط توپر و ضخیم دور فعالیت متمایز می شود.
دروازه (Gateway)
دروازه ای با شکل الماس نشان داده می شود و بسته به شرایط بیان شده ، forkکردن و ادغام مسیرها را تعیین می کند.
انحصاری (Exclusive)
برای ایجاد جریانهای جایگزین در یک فرآیند استفاده می شود. از آنجا که تنها یکی از مسیرها را می توان طی کرد ، آن را انحصاری می نامند.
برپایه رویداد (Event Based)
شرط(condition)مسیر یک فرآیند براساس یک رویداد ارزیابی شده را تعیین می کند.
موازی (Parallel)
استفاده می شود برای ایجاد مسیرهای موازی بدون ارزیابی شرایط.
شامل (Inclusive)
برای ایجاد جریان های جایگزین که در آن همه مسیرها ارزیابی می شوند استفاده می شود.
برپایه رویداد انحصاری (Exclusive Event Based)
رویدادی در حال ارزیابی است تا مشخص شود کدام یک از مسیرهای متقابل منحصر به فرد طی خواهد شد.
مجموعه ای (Complex)
برای مدل سازی رفتار همگام سازی پیچیده و یک مجموعه استفاده می شود.
برپایه رویداد موازی (Parallel Event Based)
دو فرآیند موازی بر اساس یک رویداد آغاز می شوند ، اما هیچ ارزیابی ای از این رویداد وجود ندارد.
اتصالات (Connections)

اشیاء جریان با استفاده از اشیاء متصل کننده ، که از سه نوع تشکیل شده اند: دنباله ها ، پیام ها و انجمن ها به یکدیگر متصل می شوند.

جریان دنباله (Sequence Flow)
یک دنباله جریان با یک فلش صاف نشان داده می شود، و ترتیب فعالیت هایی که انجام می شود را نشان می دهد. جریان دنباله همچنین ممکن است در آغاز کار خود دارای نمادی باشد ، یک الماس کوچک، تعدادی از جریان های شرطی از یک فعالیت را نشان می دهد، در حالی که خط مورب جریان پیش فرض از یک تصمیم یا فعالیت با جریان های شرطی را نشان می دهد.
جریان پیام (Message Flow)
یک جریان پیام با خط چین ، یک دایره توخالی در ابتدا و یک فلش در انتها نشان داده می شود. جریان پیام به ما نشان خواهد داد که چه پیغام هایی در مرزهای سازمانی (مثلاً بین مخزن ها) جریان دارند. جریان پیام هرگز نمی تواند برای اتصال فعالیت ها یا رویدادها در همان مخزن مورد استفاده قرار گیرد.
انجمن (Association)
یک انجمن با نقطه چین نشان داده می شود. از آن برای پیوند یک Artifact یا متن به یک Object Flow استفاده می شود ، و می تواند با استفاده از یک فلش ، جهت گیری را نشان دهد (به سمت artifact برای نمایش یک نتیجه ، از artifact به عنوان یک ورودی ، و هر دو برای اشاره به اینکه خوانده شده و به روز شده). وقتی Artifact یا متن با یک توالی یا جریان پیام همراه است ، از جهت ها استفاده نمی شود.

خطوط شناور و ساخت ها

خطوط شنا(Swim lanes) یک مکانیسم دیداری از سازماندهی و طبقه بندی فعالیت ها ، بر اساس نمودار جریان عملکردی متقابل است ، و در BPMN شامل دو نوع است:

استخر (Pool)
شرکای اصلی در یک فرآیند را نشان می دهد ، و معمولاً سازمان های مختلف را از هم جدا می کنند. استخر شامل یک یا چند خط (مانند استخر واقعی) است. استخر می تواند توخالی باشد (به عنوان مثال نشان دادن جزئیات داخلی) هنگامی که به عنوان یک مستطیل بزرگ نشان داده شده است که یک یا چند خط را نشان می دهد ، یا collapse (یعنی پنهان کردن جزئیات داخلی). وقتی به عنوان یک مستطیل خالی نشان داده شود که از عرض یا ارتفاع نمودار کشیده شده.
مسیر (Lane
برای سازماندهی و طبقه بندی فعالیت های داخل استخر با توجه به عملکرد یا نقش مورد استفاده قرار می گیرد و به صورت مستطیل با توجه به طول و یا ارتفاع استخر به تصویر کشیده می شود. یک مسیر شامل اشیاء جریان ، اشیاء به هم متصل شونده و ساخت ها می شود.

ساخت ها(Artifacts) به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا اطلاعات بیشتری را در مدل یا نمودار وارد کنند. در این روش خوانایی مدل یا نمودار بیشتر می شود. سه ساخت از پیش تعریف شده وجود دارد که عبارتند از:

  • اشیاء داده ها(Data objects): اشیاء داده به خواننده نشان می دهند که چه داده ای در یک فعالیت مورد نیاز است یا تولید می شود.
  • گروه(Group): گروه با مستطیل با گوشه های گرد و خط چین نمایش داده می شود.گروه برای گروه بندی فعالیت های مختلف استفاده می شود اما بر جریان نمودار اثر نمی گذارد.
  • حاشیه نویسی(Annotation): حاشیه نویسی برای قابل فهم کردن نمودار یا مدل به خواننده استفاده می شود.

نمونه هایی از نمودارهای فرآیند کسب‌وکار

BPMN نسخه 2.0.2

چشم انداز BPMN 2.0.2 داشتن یک مشخصات واحد برای یک مدل و نشانگر فرآیند کسب و کار جدید است که نشانگر ، متامدل و قالب مبادله را تعریف می کند اما با وجود نام اصلاح شده که هنوز با نام تجاری "BPMN" حفظ شده است. این ویژگی ها عبارتند از:

  • رسمی کردن معانی اجرا برای همۀ عناصر BPMN
  • تعریف مکانیسم قابلیت توسعه برای اکستنش های مدل فرآیند و اکستنشن های گرافیکی
  • پالایش و تصحیح ترکیب رویدادها و ارتباط آنها
  • تعمیم و گسترش تعریف تعامل انسان
  • تعریف مدل Choreography

نسخه فعلی مشخصات در ژانویه 2014 منتشر شد.

انواع زیر مدل BPMN

از مدل سازی فرایندهای تجاری برای ارتباط دادن طیف گسترده ای از اطلاعات به طیف گسترده ای از مخاطبان استفاده می شود. BPMN به منظور پوشش دادن استفاده در طیف گسترده طراحی شده اجازه می دهد تا مدلسازی فرآیندهای کسب‌وکار end-to-end را انجام دهد تا بیننده نمودار بتواند به راحتی بین بخشهای یک نمودار BPMN تمایز قایل شود. سه مدل اساسی زیر مدل ها در یک مدل BPMN وجود دارد: فرآیندهای تجاری خصوصی (داخلی) ، فرآیندهای انتزاعی (عمومی) و فرآیندهای همکاری (سراسری):

فرآیندهای تجاری خصوصی (داخلی)
فرآیندهای تجارت خصوصی آنهایی هستند که در یک سازمان خاص قرار دارند و نوعی از فرایندها هستند که عموماً تحت عنوان گردش کار یا فرآیندهای BPM شناخته می شوند. اگر از خطوط شناور استفاده شود، یک فرآیند کسب‌وکار خصوصی در یک استخر واحد گنجانده می شود. توالی جریان فرآیند بنابراین در داخل استخر موجود است و نمی تواند از مرزهای استخر عبور کند. پیام جریان می تواند از مرز استخر عبور کند تا تعاملاتی که بین فرآیندهای تجاری جداگانه وجود دارد، نشان دهد.
فرآیندهای انتزاعی (عمومی)
نشان دهنده تعامل بین یک فرآیند تجارت خصوصی با یک فرآیند یا یک شرکت کننده دیگر است. فقط فعالیتهایی که خارج از فرآیند کسب‌وکار خصوصی ارتباط برقرار می کنند در فرایند انتزاعی گنجانده شده اند. سایر فعالیتهای "داخلی" فرایند تجارت خصوصی در فرآیند انتزاعی نشان داده نشده است. بنابراین ، روند انتزاعی دنباله پیامهایی را که برای تعامل با آن فرایند تجاری مورد نیاز است ، به جهان خارج نشان می دهد. فرآیندهای انتزاعی درون استخر موجود است و می تواند بطور جداگانه یا در نمودار بزرگتر BPMN مدل سازی شود تا جریان پیام را بین فعالیتهای فرآیند انتزاعی و سایر موجودات نشان دهد. اگر فرآیند انتزاعی در همان نمودار با فرآیند کسب و کار خصوصی مربوطه باشد، می توان فعالیتهایی را که برای هر دو فرآیند مشترک است، مرتبط دانست.
فرآیندهای همکاری (جهانی)
یک فرآیند همکاری تعامل بین دو یا چند نهاد تجاری را به تصویر می کشد. این فعل و انفعالات به عنوان دنباله ای از فعالیت ها تعریف شده اند که الگوهای تبادل پیام بین نهادهای درگیر را نشان می دهد. فرآیندهای همکاری ممکن است درون استخر باشد و تعاملات تجاری مختلف شرکت کننده به عنوان خطوط درون استخر نشان داده می شود. در این شرایط ، هر خط دو شرکت کننده و یک مسیر سفر بین آنها را نشان می دهد. آنها همچنین ممکن است به عنوان دو یا چند فرآیند انتزاعی در تعامل با جریان پیام (همانطور که در بخش قبلی توضیح داده شده است) نشان داده شوند. این فرایندها را می توان به طور جداگانه یا در نمودار BPMN بزرگتر مدل سازی کرد تا ارتباط بین فعالیت های فرآیند همکاری و سایر نهادها را نشان دهد. اگر فرآیند همکاری در همان نمودار به عنوان یکی از پروسه های مربوط به تجارت خصوصی قرار داشته باشد ، می توان فعالیتهایی که برای هر دو فرآیند مشترک است را مرتبط دانست.

در داخل و بین این سه زیر مدل BPMN ، بسیاری از انواع نمودارها ایجاد می شوند. در زیر انواع فرآیندهای تجاری است که می تواند با BPMN مدل سازی شود (موارد ستاره دار ممکن است به یک زبان قابل اجرا نگاشت نشوند):

  • فعالیتهای فرایند خصوصی سطح بالا (تفکیک عملکردی) *
  • فرآیند تفصیلی کسب‌وکار خصوصی
  • فرآیند کسب‌وکار قدیمی یا همانطور که بوده *
  • فرایند کسب‌وکار جدید یا آنگونه که باید باشد
  • فرآیند تفصیلی کسب‌وکار خصوصی با تعامل با یک یا چند نهاد خارجی (یا فرآیندهای "جعبه سیاه")
  • دو یا چند فرآیند تفصیلی کسب‌وکار خصوصی در تعامل
  • رابطه فرایند کسب‌وکار خصوصی با فرآیند انتزاعی
  • رابطه فرایند کسب‌وکار خصوصی با فرآیند همکاری
  • دو یا چند فرآیند انتزاعی *
  • رابطه فرایند انتزاعی با فرآیند همکاری *
  • فقط فرآیند همکاری (به عنوان مثال ، ebXML BPSS یا RosettaNet) *
  • دو یا چند فرآیند کسب‌وکار خصوصی در تعامل با فرآیندهای انتزاعی یا یک فرآیند همکاری

BPMN به گونه ای طراحی شده است که به انواع مختلف گفته شده در بالا از نمودارها شدنی است. با این حال ، باید توجه داشت که اگر انواع بسیاری از مدلهای فرعی ، مانند سه یا چند فرآیند خصوصی با جریان پیام بین هر یک از آنها ، ترکیب شوند ، ممکن است درک آن دشوار شود. بنابراین ، OMG توصیه می کند که مدل ساز یک هدف متمرکز را برای BPD ، مانند یک فرآیند خصوصی یا همکاری انتخاب کند.

مقایسه با سایر نمادهای مدل سازی فرایند

زنجیره های فرآیند رویداد محور (EPC) و BPMN دو زبان نشانه‌گذاری با بیان مشابه در هنگام مدلسازی فرایند هستند. یک مدل BPMN می تواند به یک مدل EPC تبدیل شود. در مقابل ، یک مدل EPC تنها با از دست دادن اندک اطلاعات می تواند به یک مدل BPMN تبدیل شود. یک مطالعه نشان داد که برای همان فرآیند، مدل BPMN ممکن است حدود 40٪ عناصر کمتری نسبت به مدل EPC مربوطه را داشته باشد، اما با مجموعه ای از نمادها کمی بزرگتر. بنابراین مدل BPMN آسانتر است. تبدیل بین دو نماد می تواند به صورت خودکار انجام شود.

نمودارهای فعالیت UML و BPMN دو زبان نشانه‌گذاری هستند که می توانند برای مدل سازی فرآیندهای یکسان استفاده شوند: یک زیر مجموعه از عناصر نمودار فعالیت دارای معنایی مشابه با عناصر BPMN هستند ، با وجود مجموعه کوچکتر و کمتر بیانگر نمادها. یک مطالعه نشان داد که به رغم محدودیت های بالاتر نمودار فعالیت، هر دو نوع مدل فرآیند، به نظر می رسد که سطح خوانایی یکسانی برای کاربران بی تجربه دارند.

نقاط ضعف

نقاط ضعف BPMN می تواند مربوط به موارد زیر باشد:

  • ابهام و سردرگمی در به اشتراک گذاری مدل های BPMN
  • پشتیبانی از کارهای روزمره
  • پشتیبانی از کار دانش
  • تبدیل مدلهای BPMN به محیطهای اجرایی
  • حمایت از قوانین تجارت و تصمیم گیری

[ نیاز به استناد ]

منابع

لینک های خارجی

[[رده:نشانه‌گذاری]] [[رده:زبان مدل‌سازی]] [[رده:مشخصه زبان‌ها]] [[رده:استانداردهای ایزو]] [[رده:مدل‌سازی فرآیندهای کسب‌وکار]] [[رده:نمودارها]] [[رده:صفحات با ترجمه بازبینی‌نشده]]

  1. OMG. "BPMN 2.0". Retrieved 2011-03-29.
  2. An XML Representation for Crew Procedures, Richard C. Simpson (2004), Final Report NASA Faculty Fellowship Program (Johnson Space Center)
  3. Process Modeling Notations and Workflow Patterns بایگانی‌شده در ژوئیه ۶, ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine, paper by Stephen A. White of IBM Corporation (2006)
  4. Stephen A. White (3 May 2004). "Business Process Modeling Notation v1.0" (PDF). Archived from the original (PDF) on 18 August 2013. for the Business Process Management Initiative (BPMI)
  5. OMG. "BPMN Working Draft" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-05-24. Retrieved 2012-05-01.