ویکی‌پدیا

توما سانکارا: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
AliKojediNejad (بحث | مشارکت‌ها)
۲۲۰ ویرایش‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷:
 
== زندگی‌نامه ==
سانکارا در خانواده‌ای [[کاتولیک]] در یاکو<ref>Yako</ref> به دنیا آمد. یک سیلمی-موسی<ref>Silmi-Mossi</ref> بود، تیرهٔ نژادی‌اینژادی که از ازدواج بین مردان موسی و زنان روستایی فولانی<ref>Fulani</ref> به وجود می‌آید و در سلسله طبقات نژادی موسی، نازل‌ترین درجات را دارد. خانواده‌اش می‌خواستند کشیش کاتولیک شود. بعضی منابع اعتقاد دارند که سانکارا با وجود اعتقادات قوی مارکسیستی‌اش، هیچ‌گاه باورهای کاتولیکی‌اش را رها نساخت.
 
پس از آموزش‌های نظامی مقدماتی سال دوم دبیرستان، در ۱۹۶۶، سانکارا [[خدمت نظام]] را در نوزده سالگی آغاز کرد و یک سال بعد برای آموزش‌های افسری به انتسیرابه<ref>Antsirabe</ref> در [[ماداگاسکار]] فرستاده شد؛ جایی که شاهد قیام‌های مردمی در سال‌های ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲ بود. در ۱۹۷۲ به ولتای علیا بازگشت و در ۱۹۷۴ در جنگی مرزی بین کشورش و مالی شرکت کرد. او به چهره‌ای محبوب در پایتخت، اوئاگادوگو<ref>Ouagadougou</ref> تبدیل شد. شاید این نکته که گیتاریستی چیره‌دست بود (در گروه‌ای به نام «Tout-a-Coup Jazz» می‌نواخت) و نیز علاقه‌اش به موتورسیکلت در محبوبیت‌اش دخیل باشند.
 
در ۱۹۷۶ فرماندهٔ مرکز آموزش کوماندو در پو<ref>Pô</ref> شد. در همان سال [[بلز کمپائوره]]<ref>Blaise Compaoré</ref> را در مراکش ملاقات کرد. در زمان [[ریاست جمهوری]] کلنل سایه زربو، گروه‌ایگروهی از افسران جوان، تشکیلات‌ایتشکیلاتی سری را به نام «گروه افسران کمونیست»<ref>Regroupement des Officiers Communistes</ref> به اختصار ROC را شکل دادند که نام‌آشناترین اعضای‌اش هنری زرگو،<ref>Saye Zerbo</ref> ژان-باپتیست باوکری لینگانی، کامپائوره و سانکارا بودند.
 
سانکارا که در سپتامبر ۱۹۸۱ به سمت مسئول دولت برای اطلاعات در دولت نظامی وقت برگزیده شد و با موتورسیکلت به اولین جلسهٔ کابینه رفت، در [[۲۱ آوریل]] ۱۹۸۲ در مخالفت با اقدامات ضدکارگری رژیم با بیان «ننگ بر آنان که دهان مردم را می‌بندند!» استعفا کرد.
 
پس از کودتایی دیگر ([[۷ نوامبر]] ۱۹۸۲) که [[ژان-باپتیست ائودرائوگو]] را به قدرت رساند، سانکارا در [[ژانویه]] ۱۹۸۳ نخست‌وزیر شد، ولی پس از دیدار پسر رئیس‌جمهور فرانسه و مشاور او در امور آفریقا، ژان-کریستوف میتران، در هفده می‌کنارمی کنار گذاشته شد و تحت [[بازداشت خانگی]] قرار گرفت. هنری زونگو و ژان-بتیست باوکری لینگانی نیز بازداشت شدند، که این امر باعث شورش‌های مردم‌ایمردمی شد. کودتایی که توسط [[بلز کمپائوره]] انجام شد، سانکارا را در چهار اوت ۱۹۸۳ و در سی و سه سالگی ۱ به ریاست جمهوری رساند. کودتا به وسیلهٔ لیبی - که آن زمان در آستانهٔ جنگ با فرانسه در چاد بود ۲- حمایت می‌شد.
 
سانکارا خود را یک انقلابی می‌پنداشت و تحت تأثیر نمونه‌های [[کوبا]] و رهبر نظامی غنا، افسر پرواز جری راولینگز، بود. به عنوان رئیس‌جمهور، او «انقلاب دموکراتیک و مردمی» را اعلام کرد. ایدئولوژی انقلاب توسط سانکارا به صورت ضدامپریالیست‌ایضدامپریالیستی در سخن‌رانی دو اکتبر [[۱۹۸۳]] تعریف شده بود. سیاست او بر مبارزه علیه فساد، جنگل‌کاری، پیش‌گیری از قحطی غذایی، و آموزش و بهداشت به عنوان پایه‌های اصلی استوار بود. دولت بسیاری از قدرت‌هایی که سران قبایل در اختیار داشتند، از قبیل حق‌شان در دریافت سرانه و بی‌نیازی به کار الزامی را محدود کرد.
 
کمیتهٔ دفاع از انقلاب، به صورت تشکیلاتی از گروه‌های مردمی به وجود آمد و مسلح شد. هر چند در بعضی نواحی، این گروه‌ها به صورت تروریست‌های مسلح درآمدند. دولت سانکارا هم‌چنین تشکیلات نظامی‌اینظامی را با<ref>SErvice NAtional et POpulaire</ref> یا به اختصار SERNAPO شکل داد؛ که هر دو اقداماتی در راستای کاهش قدرت ارتش بودند.
 
در ۱۹۸۴، در نخستین سالگرد به قدرت رسیدن‌اش، نام کشور را به بورکینا فاسو، به معنی «سرزمین مردمان پاک‌نهاد» در زبان‌های موسی و دیولا،<ref>Dyula</ref> دو زبان اصلی در کشور، تغییر داد. او هم‌چنین پرچم و سرود ملی جدیدی درست کرد.
دولت سانکارا شامل تعداد زیادی از زنان بود. بهبود وضعیت زنان از اهداف مشخص سانکارا بود. سیاست‌ایسیاستی که در آفریقای غربی سابقه نداشت. دولت او، [[ختنهٔ زنان]] را ممنوع کرد، چند همسری را برای مردان محکوم و روش‌های [[جلوگیری از بارداری]] را تشویق کرد. دولت بورکینابه، همچنین نخستین دولت آفریقایی بود که ایدز را تهدیدی بزرگ برای آفریقا اعلام کرد.
سانکارا توانایی زیادی در تبلیغات داشت؛ او اقدامات خاصی انجام داد که به محبوبیت و توجه مطبوعات جهان به او و انقلاب بورکینابه منجر شدند:
* او اکثر مرسدس بنزهای دولت را فروخت و رنو ۵ (ارزان‌ترین ماشین آن زمان در بورکینافاسو) را به عنوان ماشین رسمی برای وزرا انتخاب کرد.
خط ۶۸:
* در اوئاگادوگو، سانکارا فروشگاه مخصوص ارتش را به سوپرمارکت عمومی تبدیل کرد (نخستین فروشگاه از نوع خود در کشور)
 
در ۱۹۸۵ بورکینا فاسو، سرشماری عمومی جمعیت را آغاز کرد. در حین سرشماری، به اشتباه، بعضی قبایل فولا<ref>Fula</ref> در کشور مالی توسط مأموران دولت بورکینابه مورد بازرسی قرار گرفتند. در روز کریسمس ۱۹۸۵، تنش با مالی به جنگی منجر شد که پنج روز به طول کشید و حدود صد نفر کشته شدند (بیشتر قربانیان، شهروندان‌ایشهروندانی بودند که به خاطر بمب‌ایبمبی که یک هواپیمای مالی روی بازاری در اوئاهیگویا<ref>Ouahigouya</ref> انداخت کشته شدند). درگیری در بورکینا فاسو به «جنگ کریسمس» مشهور است.
 
در پانزده اکتبر ۱۹۸۷، سانکارا در کودتایی که توسط هم‌قطار پیشین‌اش،پیشینش، [[بلز کمپائوره]] سازمان‌دهی شده بود، به همراه دوازده مقام رسمی دیگر کشته شد. تخریب روابط با کشورهای هم‌سایه، از دلایل‌ایدلایلی بود که کامپائوره برای عمل‌اشعملش عنوان کرد. پس از کودتا و با وجود این که مرگ سانکارا مشخص بود، بعضی از اعضای CDR برای چندین روز مقاومت مسلحانه‌ای را بر ضد ارتش انجام دادند. سانکارا به سرعت در قبری نامعلوم دفن شد. یک هفته پیش از مرگ‌اش،مرگش، سانکارا مردم را خطاب قرار داده بود و گفته بود که: {{گفتاورد|«در حالی که می‌توان انقلابی‌ها را به صورت فردی به قتل رساند، شما نمی‌توانید ایده‌ها را بکشید.»}}
 
{{گفتاورد|«در حالی که می‌توان انقلابی‌ها را به صورت فردی به قتل رساند، شما نمی‌توانید ایده‌ها را بکشید.»||}}
 
== مرد فساد ناپذیر ==
سطر ۷۶ ⟵ ۷۹:
سانکارا حاضر نبود از دستگاه [[تهویهٔ هوا]] در دفترش استفاده کند، چرا که چنان چیز لوکسی جز برای عده‌ای قلیل در بورکینا قابل دسترسی نبود.
 
هنگام‌ایهنگامی که از او سؤال شد که چرا نخواسته تصویرش، آن گونه که برای دیگر رهبران آفریقایی رسم است، در اماکن عمومی نصب شود، سانکارا پاسخ داد: ''هفت میلیون توماس سانکارا وجود دارد''.
 
== روزشمار یک انقلاب ==
* [[فوریه]] ۱۹۸۴: پرداخت باج و داشتن کارگران مجانی برای سران قبایل ممنوع است.
* چهار اوت ۱۹۸۴: تمام زمین‌ها و منابع معدنی ملی هستند. نام کشور از کولونی ولتای علیا به بورکینا فاسو تغییر می‌یابد. دو لغت که در دو زبان رایج در کشور، به معنی سرزمین مردمان پاک‌نهاد است.
* ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۴ روز هم‌بستگی: مردان تشویق می‌شوند که به بازار بروند و غذا آماده کنند تا خودشان شرایط‌یشرایطی که زنان با آن روبرو هستند را درک کنند.
* [[اکتبر]] ۱۹۸۴: مالیات روستایی کاملاً حذف شد.
* [[نوامبر]] ۱۹۸۴: '«کماندوی واکسیناسیون'». در پانزده روز، دو و نیم میلیون کودک در برابر مننژیت، [[تب زرد]] و سرخک واکسینه شدند.
* [[۳ دسامبر]] ۱۹۸۴: کارکنان رده بالای دولت و افسران ارتش، یک ماه حقوق و دیگر کارکنان دولت، نیم‌اینیمی از حقوق ماهانه‌شان را باید برای انجام پروژه‌های توسعهٔ اجتماعی پرداخت کنند.
* [[۳۱ دسامبر]] ۱۹۸۴: کلیهٔ موارد اجاره بهای زمین برای سال ۱۹۸۵ لغو می‌شود و یک برنامهٔ فشردهٔ عمومی خانه‌سازی آغاز می‌شود.
* یک ژانویه ۱۹۸۵: آغاز بسیج برای کاشت ده میلیون درخت به منظور کاهش پیش‌روی [[صحرای بزرگ آفریقا]].
* چهار اوت ۱۹۸۵: رژه‌ای متشکل از تنها زنان برای نکوداشت سال‌گرد انقلاب.
* ده سپتامبر ۱۹۸۵: افزایش دشمن‌ایدشمنی دول محافظه‌کار منطقه در دیداری در یاموسوکرو،<ref>Yamoussoukro</ref> کوت د-ایوئار<ref>Côte d’Ivoire</ref> آشکار شد.
* [[فوریه]] و [[آوریل]] ۱۹۸۵: '«آلفا کوماندو'». برنامه‌ای سوادآموزی برای نه زبان بومی، سی و پنج هزار نفر را شامل می‌شود.
* پایان ۱۹۸۶: برنامه‌ای با کمک [[سازمان ملل]]، بیماری کوری رودخانه را تحت کنترل درمی‌آورد.
* [[۱۵ اکتبر]] ۱۹۸۷: سانکارا در کودتایی به همراه دوازده همراه‌اش کشته می‌شود. جنازه‌اش بدون مراسم به سرعت در قبری بی‌نام دفن می‌شود که به سرعت به مقبره تبدیل می‌شود: هزاران نفر از مردم برای چندین روز بر سر آن حاضر می‌شوند تا احترام خود را نشان دهند. احساسات مردم‌ای رژیم جدید را مجبور می‌کند که برای سانکارا قبری شایسته بسازد.
 
== ارزیابی یک روستایی از سانکارا ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/توما_سانکارا»