فولاد زنگنزن: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۰۷:
=== نقش عناصر آلیاژی مختلف ===
کروم: نقش کروم بیشتر در دماهای بالای ۵۰۰ درجه سلسیوس مشخص میشود. این عنصر باعث شکل گرفتن یک لایه اکسید غنی از کروم مقاوم بر روی سطح میشود که از رسیدن بیشتر اکسیژن به لایههای زیرین و در نتیجه زنگ زدگی جلوگیری میکند.▼
▲* '''کروم:''' نقش کروم بیشتر در دماهای بالای ۵۰۰ درجه سلسیوس مشخص میشود. این عنصر باعث شکل گرفتن یک لایه اکسید غنی از کروم مقاوم بر روی سطح میشود که از رسیدن بیشتر اکسیژن به لایههای زیرین و در نتیجه زنگ زدگی جلوگیری میکند.
* '''سیلیکون و آلومینیوم:''' نقش سیلیکون و آلومینیوم مشابه نقش کروم است. اگر این عناصر به اندازه کافی در سطح موجود باشند میتوانند باعث شکل گرفتن لایههای SiO<sub>2</sub> و Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub> در سطح شوند. برای شکل گرفتن بیشتر این لایهها مقدار کمی از عناصر فلزی کمیاب کره زمین مانند [[سریم]] یا [[لانتان]]وم میتواند بسیار کمککننده باشد.
* '''نیکل:''' نیکل باعث افزایش چقرمگی، استحکام دمابالا و افزایش مقاومت در مقابل کربوریزه شدن و نیتریده شدن میشود.
* '''نیتروژن و کربن:''' باعث افزایش استحکام خزش میشوند.
* '''تیتانیوم:''' درصد کمی تیتانیوم، در حدود ۰٫۳ تا ۰٫۷ درصد، میتواند در فولادهای آستنیتی باعث افزایش استحکام شود. در مورد نیوبیوم نیز این مورد صادق است.▼
▲تیتانیوم: درصد کمی تیتانیوم، در حدود ۰٫۳ تا ۰٫۷ درصد، میتواند در فولادهای آستنیتی باعث افزایش استحکام شود. در مورد نیوبیوم نیز این مورد صادق است.
=== نقش میکرو ساختار<ref name=":1">{{یادکرد کتاب|نشانی=https://www.worldcat.org/oclc/931403566|عنوان=Stainless steels at high temperatures|نام خانوادگی=Alenka|نام=Kosmač,|تاریخ=2012|ناشر=Euro Inox|شابک=9782879970646|مکان=Brussels|oclc=931403566}}</ref> ===
نقش ریزساختار به اندازه ترکیب شیمیایی برای مقاومت در دماهای بالا چندان مهم نیست اما انتخاب صحیح آن نیز بی تأثیر نیست.
* '''فولادهای فریتی:''' برای اکثر فولادهای فریتی ماکزیمم دمای کاری ثابت ۲۵۰ درجه سلسیوس است چرا که این فولادها در دمای ۴۷۵ درجه سلسیوس دچار تردی میشوند. این نکته در مورد فولادهای زنگنزن کروم پایین ۱۰٫۵ تا ۱۲٫۵ درصد چندان مهم نیست و دما میتواند بعضی اوقات به ۵۷۵ درجه سلسیوس نیز برسد. فولادهای زنگنزن با درصد آلیاژ بالا با درصد کروم ۲۳ تا ۲۷ درصد، در دماهای بالا مقاومت به خوردگی فوقالعاده ای از خود نشان میدهند. [[پرونده:Allis Chalmers inserting steam turbine blades.jpg|بندانگشتی|روتور توربینهای بخار از فولادهای زنگنزن مارتنزیتیک که مناسب برای دماهای بالا است ساخته میشود.]]▼
▲دمای ۴۷۵ درجه سلسیوس دچار تردی میشوند. این نکته در مورد فولادهای زنگنزن کروم پایین ۱۰٫۵ تا ۱۲٫۵ درصد چندان مهم نیست و دما میتواند بعضی اوقات به ۵۷۵ درجه سلسیوس نیز برسد. فولادهای زنگنزن با درصد آلیاژ بالا با درصد کروم ۲۳ تا ۲۷ درصد، در دماهای بالا مقاومت به خوردگی فوقالعاده ای از خود نشان میدهند.
* '''فولادهای مارتنزیتی:''' در استاندارد EN 10088-1 و EN 10302 فولادهای زنگنزن مارتنزیتی در رده فولادهای مقاوم به خزش قرار گرفتهاند. با این حال به دلیل اینکه سطح کروم آنها خیلی بالا نیست (حداکثر ۱۲٫۵٪) این فولادها جرو فولادهای مقاوم به گرما نیستند و فقط در جاهایی استفاده میشوند که نیاز به استحکام نهایی بالا، استحکام خزش و خستگی بالا، به علاوه مقاومت مناسب در برابر خوردگی مد نظر باشد و ماکزیمم دما ۶۵۰ درجه سلسیوس باشد از آنها استفاده میشود. از فولادهای مارتنزیتی کم کربن و کربن-متوسط عموماً در توربینهای بخار، موتورهای جت و توربینهای گاز استفاده میشود.
* '''فولادهای آستنیتی:''' این فولادها در کنار آلیاژهای پایه-نیکل بهترین ترکیب مقاومت به خوردگی دما-بالا و استحکام مکانیکی دما-بالا را ارائه میدهند. در کاربردهای دما بالا، فولادهای زنگنزن آستنیتی دما-بالا اصلیترین انتخاب هستند.
* '''فولادهای دوپلکس:''' استحکام تسلیم آنها در محدوده ۵۵۰ تا ۶۹۰ مگاپاسکال در حالت بازپخت شدهاست که بهطور چشمگیری بیشتر از فولادهای فریتی و آستنیتی است. با این حال استفاده از این فولادها در دماهای بالا به دلیل تردی و افت شدید استحکام مکانیکی پیشنهاد نمیشود. ماکزیمم دمای کاری آنها معمولاً ۳۰۰ درجه سلسیوس است.
* '''فولادهای پیر سخت شده:''' این فولادها آلیاژهای کروم-نیکل هستند که در حالت سخت شده برای دماهای بالای ۴۲۵ درجه سلسیوس به دلیل افت شدید استحکام توصیه نمیشوند.
=== خواص مکانیکی در دمای بالا ===
|