گویش هورامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== گستردگی و گویشوران ==

[[هورامان]] سرزمینی است در دو کشور [[ایران]] و [[عراق]] که میان مناطق کردنشین واقع شده‌است. هورامی‌ها در ایران در دو استان [[کرمانشاه]] و [[کردستان ایران|کردستان]] و در عراق در استان [[سلیمانیه]] حضور دارند که به سه بخش اورامان لهون به مرکزیت شهر [[پاوه]]، اورامان تخت و اورامان ژاورود تقسیم می‌شود، تمرکز اصلی اورامی زبانان در دو شهر [[پاوه]] و [[مریوان]] در ایران و شهر [[حلبچه]] در عراق است.<ref>[http://literature.ut.ac.ir/documents/10469/320285/ساخت‌های%20فعلی%20استمراری%20–%20تأکیدی%20در%20گویش%20هورامی.pdf ساخت‌های فعلی استمراری تأکیدی در گویش هورامی]</ref>

 

تا زمان [[صفویان|صفویه]] گستردگی گویشوران هورامی ناشناخته است و اساسا تا این دوره هیچ مکتوبات قابل توجهی از گویشوران هورامی در دست نیست و حوزه سکونت آنها نیز بسیار محدود بوده است و چیزی که سبب گسترش گویش هورامی گردید این بود که در زمان [[صفویان|صفویه]] و حکومت [[خاندان اردلان|'''خاندان اردلان''']] بسیاری از [[گویش هورامی|مردم هورامی]] در این زمان برای کسب قدرت سیاسی و نزدیکی به [[صفویان|دربار صفویه]] ؛[[شیعه]] شدند(نظیر [[هورامی|هورامی های]] منطقه [[کندوله]]) که در نتیجه پشتیبانی حکومت صفویه از [[خاندان اردلان|خاندان اردلان ها]] و مردم هورامی سبب گردید که مکتوبات [[حکومت اردلان]] به زبان هورامی نگاشته گردد و این امر سبب گسترش [[گویش هورامی|زبان هورامی]] در مناطق جنوبی تر [[کردستان]] گردید و رفته رفته مکتوبات اردلان ها به [[گویش هورامی|زبان هورامی]] نگاشته می شد و البته مذهب بسیاری از مردم منطقه تابعه اردلان [[یارسان|یارسان (اهل حق)]] بود و این مذهب پیوند کاملی با [[گویش هورامی|زبان هورامی]] داشت که در نتیجه زبان غالب شعر وادب حتی برای [[شیعه دوازده‌امامی|شیعیان دوازده امامی]] و [[سنی|اهل سنت]] [[گویش هورامی|هورامی]] گردید.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=راسخون|کد زبان=fa|تاریخ=1393/02/08|وب‌گاه=راسخون|نشانی=http://rasekhoon.net/article/show/893020/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9/|عنوان=چگونگی گرایش والیان کرد اردلان به تشیع}}</ref><ref>{{یادکرد ژورنال|عنوان=چگونگی گرایش والیان کرد اردلان به تشیع ،|ژورنال=فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی شماره 35|ناشر=مؤ‌سسة «شیعه‌شناسی»|تاریخ=1393|زبان=fa|شاپا=|doi=|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=خبرنگار سراب روانسر|کد زبان=fa|تاریخ=1395/12/01|وب‌گاه=پایگاه خبری تحلیلی سراب روانسر|نشانی=http://www.sarabravansar.ir/news/292303/%D8%AA%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%86%D9%86%D8%AF%D8%AC|عنوان=تجمع بزرگ خاندان اردلان سراسر ایران در سنندج}}{{پیوند مرده|date=سپتامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=محمد کلهر|کد زبان=fa|تاریخ=1387|وب‌گاه=پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی|نشانی=http://www.ensani.ir/storage/Files/20100925203950-309.pdf|عنوان=پیشینه ای به ژرفای زمان}}</ref>