احمدشاه درانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +تمیز (۱۴.۹ core): + رده:الگو:شجره‌نامه
جز اصلاح
خط ۲:
{{لحن}}{{Infobox royalty|name=احمد شاه درانی|title=[[پادشاه]]{{سخ}}غازی{{سخ}}[[فهرست پادشاهان افغانستان|فرمانروای امپراتوری درانی]]{{سخ}}در دران|image=Portrait of Ahmad Shah Durrani.jpg|image_size=200px|caption=[[پرونده:Afghan-DurrArms.jpg|upright=0.5|وسط|frameless]]|succession=[[امپراتوری درانی|نخستین پادشاه درانی]]|reign=1773–1747 (26 سال)|coronation=اکتبر 1747|predecessor=[[حسین هوتک]]|successor=[[تیمورشاه درانی]]|house=[[امپراتوری درانی]]|house-type=دودمان|father=محمد زمان خان ابدالی|mother=زرغونه بیگم|full name=احمدشاه ابدالی در دران|birth_date=1722 میلادی (1135 خورشیدی)|birth_place=[[مولتان]] (در پاکستان امروزی)|death_date={{Death date|1772|10|16|df=yes}}|death_place=[[ولسوالی معروف|معروف]]، [[استان قندهار]]، [[امپراتوری درانی]]|burial_place=[[قندهار]]، [[امپراتوری درانی]]{{سخ}}{{coord|31|37|10|N|65|42|25|E|display=inline,title}}|religion=[[اهل تسنن]]|spouse=حضرت بیگم
عفت النسا بیگم}}'''احمدشاه دُرّانی''' (اَبدالی) (۱۱۳۴–۱۱۸۶ق/ ۱۷۲۲–۱۷۷۳م) بنیان‌گذار [[امپراتوری درانی|سلسلهٔ درانی]]، پسر زمان خان ابدالی و نواسهٔ دولت خان سدوزایی بود. مادر احمدخان ابدالی زرغونه خواهر عبدالغنی خان الکوزی والی سابق [[قندهار]] در زمان [[نادر افشار]] بود. احمدخان ابدالی در سال ۱۷۲۲ میلادی در قندهار افغانستان متولد گردید. احمدخان ابدالی در روزگار جوانی شامل ارتش نادر افشار گردید. هنگامیکه لیاقت و کفایت او برای نادر افشار ثابت شد، او را به حیث قوماندان (فرمانده) قطعات ابدالی (پشتون) و ازبک تعیین نمود. او از «خلأ قدرتی» که با قتل [[نادرشاه]] پدید آمد، بهره برد و با پشتیبانی قبایل [[پشتون]] و تشکیل [[لویه جرگه]]، تصرف خزانهٔ نادرشاه و نابسامانی سلطنت گورکانیان هند فرصت یافت تا که دولت نوپای درانی را استحکام بخشد. در همین راستا، شاه ابدالی با ایجاد وحدت سیاسی، تشکیلات لازم را برای افغانستان مستقل فراهم کرد و به نام خود سکه زد. احمدشاه ذوق ادبیات و شعر نیز داشت و از این حیث به سلاطین گورکانی هند شبیه بود.
 
الماس [[کوه نور]] پس از قتل نادرشاه به دست وی افتاد. او که بعدها پس از بقدرت رسیدن، تخلص '''درانی''' به خود داد و ممکن با لقب ''در دوران'' یا استعاره الماس و ''زر و سیم'' به '''احمد شاه درانی''' مشهور شد. تشابه اسمی دو طایفه درانی در کرمان و افغانستان، این احتمال را به وجود آورده‌است که ریشه قومی مشترکی داشته باشند. او همچنین مورد اعتماد خاصه نادرشاه بود بطوری که در کتاب خواجه تاجدار نوشته شده او بعلت سادگی و ارادت به نادرشاه تنها کسی بود که می‌توانست نادرشاه را «تو» خطاب کند.
 
سطر ۳۲ ⟵ ۳۳:
 
== سفر ششم به شرق ==
موقعی که احمدشاه از هند به افغانستان عودت نمود، سرداران افغان با استفاده از قوت دولت ابدالی بر دهاقین پنجاب مالیات سنگین وضع نمودند که این عمل ایشان باعث بروز شورش‌ها گردید و به زودی سک‌ها،سیک‌ها، رهبری شورش را بدست آورد و در «امرتسر» به تشکیلات آغاز کردند که سرانجام منجر به زد و خورد میان افغان‌ها و سک‌ها گردید. نجیب اﷲ یوسفزی سپهسالار هند فرار نمود، جت‌ها و راجپوت‌ها با قوای مرهته اتحاد نمودند. غازی الدین صدراعظم اسبق هند سک‌هاسیک‌ها را در پنجاب علیه افغانها تحریک می‌نمود. آدینه بیک به اتفاق سک‌ها در محلی بنام «جلندر» تعداد زیاد افغانها را کشت. در ماه آوریل ۱۷۵۸ م. قوای افغانی شکست خورد و عبدالصمد خان توسط دشمن اسیر شد. شهزاده تیمور و سردار جهان خان سپهسالار افغانی تاب مقاومت نیاورده و تا اتک عقب‌نشینی نمودند وشورشیان به استثنای «اوده» حکمرانی تمام هند را بدست آوردند. احمدشاه عجالتاً قضیه هند را به آینده گذاشت زیرا خودش مصروف ناآرامی‌های بلوچستان بود. قوای تحت رهبری شاه ولی خان به بلوچستان سوق داده شد و بعد از برخورد با نصیر خان رهبر شورشیان بلوچستان شکست خورده و خواهش مصالحه نمود که مورد عفو احمدشاه قرار گرفت و بلوچستان دوباره مثل سابق جزء قلمرو افغانستان گردید. احمدشاه سپاهی را تحت قیادت نورالدین به پنجاب اعزام نمود و خودش به قندهار برگشت تا نیرویی را جهت تصفیه حساب با سک‌ها و مرهته‌ها جمع‌آوری نماید.
 
== سفر هفتم جنگ پانی پت ۱۷۶۰–۱۷۶۱ میلادی ==
سطر ۳۸ ⟵ ۳۹:
 
== سفر هشتم- ۱۷۶۲–۱۷۶۳ میلادی ==
در سال ۱۷۶۲ میلادی سک‌هایسیک‌های پنجاب تحت رهبری «جیساسنگ» دوباره دست به شورش زدند و امرتسر را به یک مرکز نظامی تبدیل نمودند و در کشمیر تبلیغات ضد افغانی را براه انداختند و شهر لاهور را اشغال کردند. احمدشاه به سوی پنجاب حرکت نمود. قوای سک‌هاسیک‌ها را شکست داد و به سردار نجیب الدوله هدایت داد تا امنیت «سرهند» و «کشمیر» را اعاده نماید.
 
== سفر نهم- ۱۷۶۳ میلادی ==
بعد از شکست سک‌هاسیک‌ها احمدشاه به قندهار عودت نمود. نسبت مریضی که عاید حالش گردید تا پایان سال ۱۷۶۳ م. بجایی سفر نکرد. درین موقع سک‌هاسیک‌ها با جت‌ها و مرهته‌ها اتحاد کردند و با آغاز حمله بر پنجاب و سرهند قصد تسخیر دهلی را نمودند. احمدشاه در سال ۱۷۶۳ م. به پنجاب لشکر کشید و شورشیان را شکست داد و آن‌ها را در کوهستان‌ها متواری ساخت. در اخیر سال ۱۷۶۳ م. احمدشاه، شاه ولی خان صدراعظم خود را به بلخ اعزام نمود تا با عبدالعزیز خان آخرین پادشاه سلسله جنیدی مذاکره نماید و در مذاکرات با وی قراردادی عقد شد که به موجب آن دریای آمو همانند گذشته مرز میان افغانستان و بخارا تعیین گردید و بعداً شاه ولی خان به بدخشان برگشت. لباس معروف به خرقه پیغمبر (ص) را از شهر فیض آباد با خود به قندهار انتقال داد.
 
== سفر دهم- ۱۷۶۹ میلادی ==
سطر ۵۹ ⟵ ۶۰:
{{ملی‌گرایی پشتون}}
 
[[رده:الگو:شجره‌نامه]]
[[رده:امیرهای افغانستان]]
[[رده:اهالی افغانستان در سده ۱۸ (میلادی)]]