قرارداد ۱۹۱۹: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Babak mhr (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح متن
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
به نسخهٔ 26819002 ویرایش Sa.vakilian برگردانده شد: فاقد منبع . (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
{{جانبداری}}
'''قرارداد ۱۹۱۹''' قراردادیست که در ۱۹۱۹ میلادی (۱۲۹۸ خورشیدی) میان دولت [[بریتانیا]] با دولت وقت ایران پس از هفت ماه مذاکره پنهانی با [[وثوق الدوله]] و با پرداخت ۴۰۰ هزار تومان رشوه به وی بسته شد. بر اساس این قرارداد تمامی امور کشوری و لشکری ایران زیر نظر مستشاران انگلیسی و با مجوز آنان صورت می‌گرفت. بر اثر مخالفت‌های داخلی و خارجی و مغایرت آن با قانون اساسی مشروطه و در راس آنها مخالفت احمدشاه ،مشروطه، این قرارداد هرگز به اجرا درنیامد.
پس از این مخالفت‌ها که به توفیق نیافتن قرارداد منجر شد ، وثوق‌الدوله ترتیب یک سفر اروپایی را برای احمدشاه فراهم کرد. در این سفر احمدشاه در انگلستان مورد استقبال وسیع و گرم قرار گرفت، محمد تقی بهار می‌نویسد: وقتی که بنا بود شاه ایران در مجلس ضیافت پادشاه انگلستان در باب قرارداد ۱۹۱۹ صحبت کند … پس از آن که صورت نطق پادشاه انگلستان را برای شاه آوردند و قرار شد که جوابی تهیه شود شاه از حسن قبول آن سرباز زد و گفت: کسانی که پول گرفته‌اند تصدیق کنند ، من هرگز تصدیق نخواهم کرد ، همان شب ناصرالملک به شاه گفته بود: کار خودت را ضایع کردی ، شاه نیز پاسخ داده بود که: اگر در سویس کلم فروشی کنم بهتر است تا در چنین مملکتی پادشاه باشم.
 
== سابقه ==
سطر ۹ ⟵ ۸:
== مذاکرات قرارداد ==
 
در سرتاسر تابستان ۱۲۹۸ خورشیدی (برابر ماه‌های ژوئن – ژوئیه – اوت ۱۹۱۹) گفتگوهای مربوط به بستن قرارداد، بر اساس مواد تنظیم شده از لندن، در ییلاق "پس قلعه" تهران که نقطه‌ای دنج و آرام بود، با وزیرمختار بریتانیا و مشاوران سیاسی وی در جریان بود. محارم ایرانی این جلسات علاوه بر شخص [[احمدشاه]] قاجار عبارت بودند از: میرزا حسن‌خان [[وثوق الدوله]] (نخست وزیر)، [[اکبر صارم‌الدوله|صارم‌الدوله اکبر میرزا قاجار]] (وزیر دارایی، پسر شاهزاده سلطان مسعود میرزا ظلّ السلطان)، [[فیروز فیروز|نصرت‌الدوله فیروز میرزا قاجار]] (وزیر دادگستری، پسر ارشد شاهزاده عبدالحسین میرزا فرمان‌فرما) و میرزاعلی‌خان منصورالملک (رئیس ادارهٔ بریتانیا در وزارت امور خارجه- علی منصور که در قضایای سوم شهریور ۱۳۲۰ نخست وزیر ایران بود {{مدرک}})؛ اما شخص وزیر امور خارجه ([[علیقلی مسعود انصاری|علی‌قلی خان انصاری مشاورالممالک]]) که می‌بایست در تمام گفتگوهای مربوط به سیاست خارجی کشور شرکت داشته باشد، از همان آغاز کار به این جلسات دعوت نشده بود؛ در عوض روزنامه‌نگاری به نام [[سید ضیا الدین طباطبایی|سید ضیاءالدین طباطبایی]] که مدیر روزنامه '''رعد''' و رابط اصلی بین سفارت بریتانیا و نخست وزیر بود، در تمام مراحل مذاکرات و در تمامی جلسات محرمانه شرکت داشت.
 
در طی این روزها جسته و گریخته اخباری در روزنامه‌های '''رعد''' و '''ایران''' منتشر می‌شد که چندان مهم جلوه نمی‌کرد، ولی پس از اعلام بستن قرارداد، که مشخص شد تمامی مذاکرات مربوط به آن در ییلاق پس قلعه صورت می‌گرفته‌است، اهمیت این‌گونه خبرهای کوچک به ناگاه روشن شد.{{مدرک}} روزنامه‌خوانان تهران که این اخبار کوتاه را در روزنامه‌های '''رعد''' و '''ایران''' می‌خواندند، تصور می‌کردند که این آقایان در گرمای تابستان برای استراحت و استفاده از هوای خنک پس قلعه، به‌طور موقت به حومهٔ پایتخت رفته‌اند، غافل از اینکه در پشت پردهٔ این رفت‌وآمدها، گفتگوهای بسیار مهم در جریان است.<ref name="حق‌شناس، همان">حق‌شناس، همان</ref>