مزدیسنا: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مزدیسنا۲}}'''مَزدَیَسنا''' (یا ''مزداپرستی'') که به آن '''دین زرتشت''' و '''دین بهی''' هم می‌گویند، [[دین|دینی]] [[ثنویت|دوگانه‌پرستانه]] و یکی از از قدیمی‌ترین ادیان جهان است که از آموزه‌های رهبر دینی ایرانی، [[زرتشت|زرتشت اسپنتمان]]، سرچشمه می‌گیرد.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/biography/Zoroaster-Iranian-prophet|title=Zarathustra – Iranian prophet|publisher=|accessdate=9 June 2017}}</ref> در جهان‌بینی مزدایی، گیتی صحنه برخورد میان [[خیر و شر]] است و در [[فرجام‌شناسی|فرجام کار]]، نیکی بر بدی پیروز خواهد شد. با وجود اینکه مزدیسنا یک دین ثنوی است، المان‌هایی از [[یک‌ازچندپرستی]]، [[یکتاپرستی]]/[[یگانه‌انگاری]] و [[چندخدایی]] را در دل خود دارد.<ref name=":2">{{citation|last=Boyd|first=James W.|author2-last=Crosby|author2-first=Donald A.|display-authors=1|ref={{harvid|Boyd & al.|1979}}|title=Is Zoroastrianism Dualistic or Monotheistic?|journal=Journal of the American Academy of Religion|date=1979|volume=Vol. &nbsp;XLVII|issue=4|pages=557–588|doi=10.1093/jaarel/XLVII.4.557}}</ref><ref name=":02">{{Cite journal|last=Vazquez III|first=Pablo|date=2019|title="O Wise One and You Other Ahuras": The Flawed Application of Monotheism Towards Zoroastrianism|url=https://www.academia.edu/38828469|archive-url=|archive-date=|access-date=|website=Academia.edu|url-status=}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal|last=Hintze|first=Almut|date=2013|title=Monotheism the Zoroastrian Way|url=https://www.researchgate.net/publication/271934655|journal=Journal of the Royal Asiatic Society|volume=24|pages=225–249|via=ResearchGate}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sites.fas.harvard.edu/~iranian/Zoroastrianism/Zoroastrianism1_Intro.pdf|title=Introduction to Zoroastrianism|last=Skjærvø|first=Prods Oktor|date=2005|website=Iranian Studies at Harvard University|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=}}</ref> بسیاری از ویژگی‌های مزداپرستی مانند باور به [[موعودگرایی|ظهور منجی]]، [[اختیار|آزادی اراده]]، حساب‌رسی پس از مرگ و همچنین [[بهشت]] و [[دوزخ]] بر ادیان و مکاتب فلسفی دیگر، نظیر [[مسیحیت]]، [[یهودیت]]، [[اسلام]]، [[گنوسیسم]]، [[فلسفه یونان باستان|فلسفه یونانی]]، [[بهائیت]] و [[آیین بودایی]] تاثیرتأثیر گذاشته‌اند.<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/greece-iii|title=Greece iii. Persian Influence on Greek Thought|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-14}}</ref><ref>{{Citation|last=Hinnel|first=J|title=The Penguin Dictionary of Religion|year=1997|publisher=Penguin Books UK}}; {{Citation|last=Boyce|first=Mary|title=Zoroastrians: their religious beliefs and practices|year=2001|publisher=Routledge and Kegan Paul Ltd}}</ref><ref>{{cite book|last1=Beckwith|first1=Christopher I.|title=Greek Buddha: Pyrrho's Encounter with Early Buddhism in Central Asia|date=2015|publisher=Princeton University Press|isbn=9781400866328978-1-4008-6632-8|pages=132–133|url=https://books.google.com/books?id=RlCUBgAAQBAJ&pg=PA132|language=en}}</ref> ایزد خلق‌ناشده و نیک‌خواه، یعنی [[اهورامزدا]]، ایزد برتر و خالق جهان از دید مزداپرستان است.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ahura-mazda|title=AHURA MAZDĀ – Encyclopaedia Iranica|website=Encyclopædia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref>

ریشه‌های مزدیسنا به هزاره دوم پیش از میلاد باز‌می‌گرددبازمی‌گردد. این دین به همراه ادیان مرتبط با آن یا شاخه‌های دیگرش، نظیر [[مهرپرستی]] و [[آیین زروانی]]، برای بیش از هزار سال، از حدود 600۶۰۰ پیش از میلاد تا 650۶۵۰ پس از میلاد، دین رسمی شاهنشاهی‌های باستانی ایرانی بوده‌است؛<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/zoroastrianism-i-historical-review|title=ZOROASTRIANISM i. HISTORY TO THE ARAB CONQUEST – Encyclopaedia Iranica|website=Encyclopædia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref> تا اینکه در نهایت با [[حمله مسلمانان به ایران|ورود مسلمانان به ایران]] جایگاه خود را از دست داد. برآوردهای اخیر نشان می‌دهد که حدود 110۱۱۰ تا 120۱۲۰ هزار زرتشتی در سراسر جهان وجود دارد که بیشتر آن‌ها در [[هند]] و [[ایران]] زندگی می‌کنند.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2006/09/06/us/06faith.html|title=Zoroastrians Keep the Faith, and Keep Dwindling|work=Laurie Goodstein|date=6 September 2006|accessdate=25 September 2017}}</ref><ref>{{cite journal|author=Deena Guzder|date=9 December 2008|title=The Last of the Zoroastrians|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,1864931,00.html|journal=[[Time (magazine)|Time]]|accessdate=25 September 2017}}</ref>

[[اوستا]] مهم‌ترین کتاب دینی زرتشتیان است. این کتاب [[گاتاها]]، سروده‌های زرتشت که به شرح جوانب مختلف دین بهی می‌پردازد را نیز شامل می‌شود. زرتشت خدایان ایرانی را به دو گروه [[اهوراها]]<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ahura-1-type-of-deity|title=AHURA|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref> و [[دائوا|دیوها]]<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/daiva-old-iranian-noun|title=DAIVA|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref> تقسیم کرد که دیوها شایسته پرستش نیستند. اهورامزدا (اهورای خردمند) بزرگترین اهوراست؛ او خالق معظم است و به یاری [[اشه]]، جهان را پایدار نگاه می‌دارد.<ref name=":1" /> انسان‌ها این اختیار را دارند که برای همراهی کردن یا نکردن اهورامزدا، تصمیم را بگیرند زیرا مزداپرستی مسئولیت تصمیم‌های انسان را به خود او واگذار کرده‌است. هیچ نیرویی به نیرومندی اهورامزدا وجود ندارد، با این حال [[اهریمن|انگره‌مَینیو]] (روان مخرب) که از [[اکومن]] پدید آمده به عنوان دشمن اصلی دین به شماربه‌شمار می‌رود و در برابر [[سپنتا مینیو]] (روان نیک) قرار دارد.<ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ahriman|title=AHRIMAN|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref> در [[ادبیات پارسی میانه|نوشته‌های پهلوی]] از انگره‌مینیو با نام اهریمن نام برده شده‌ایت و او دشمن خود اهورامزداست.<ref name="Boyce_1979_6-12">{{harvnb|Boyce|1979|pp=6–12}}.</ref>

اشه (راستی، نظم جهانی) نیروی زندگی است، از اهورامزدا سرچشمه می‌گیرد<ref name=":1" /><ref name=":5">{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/asa-means-truth-in-avestan|title=AṦA (Asha "Truth")|work=Encyclopaedia Iranica|accessdate=2017-06-14}}</ref> و در برابر [[دروج ديودیو|دروج]] (دروغ، پلیدی) قرار دارد.<ref name=":6">{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/druj|title=Druj|work=Encyclopaedia Iranica|accessdate=2017-06-14}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ahura-mazda|title=Ahura Mazdā|work=Encyclopaedia Iranica|accessdate=2017-06-14}}</ref> اهورامزدا نیکی مطلق است و هیچ چیز شریری در وی وجود ندارد؛ او به یاری [[امشاسپندان]] و دیگر ایزدان – که همه آن‌ها اهورامزدا را می‌پرستند و اهورامزدا نیز در اوستا آن‌ها را شایسته پرستش می‌خواند<ref name=":03">{{Cite journal|last=Vazquez III|first=Pablo|date=2019|title="O Wise One and You Other Ahuras": The Flawed Application of Monotheism Towards Zoroastrianism|url=https://www.academia.edu/38828469|archive-url=|archive-date=|access-date=|website=Academia.edu|url-status=}}</ref><ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/amesa-spenta-beneficent-divinity|title=AMƎŠA SPƎNTA|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref> – بر گیتیگ (گیتی – جهان مادی و دیدنی) و مینوگ (مینو – جهان معنوی و نادیدنی) نظارت می‌کند.<ref name=":14">{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/getig-and-menog|title=GĒTĪG AND MĒNŌG|work=Encyclopaedia Iranica|access-date=2019-07-13}}</ref>

واژهٔ مزدیسنا واژه‌ای [[زبان اوستایی|اوستایی]] است که از دو جزء (''مَزدَ + یَسنا'') پدید آمده‌است. مَزدَ (اهورامزدا) معنی خدای دانا یا سرور می‌دهد و یسنا ([[یسنه]]) نیز به معنی «پرستی» است و در مجموع معنی مزداپرستی می‌گیرد. یسنا دربردارنده هفتاد و دو فصل می‌باشد. این [[واژه]] بهمراهٔ عربی به گونه «مزدیسنی» هم نوشته شده‌است. پیروان این کیش را «مَزدَیَسَن» می‌نامند که شکل جمع آن «مَزدَیَسنان» است. در واژهٔ مَزدَیَسَن، «مَزدَ» به معنی مَزدا و «یَسَن» به معنای «پرست» می‌باشد. در برابر پرستش مزدا، پرستش [[دیو]]ان در گذشته به آیین و مرسوم بوده که متون زرتشتی، اینان را [[دیویسنا]]ن و کیششان را دیویسنا ثبت کرده‌اند که به معنای اهرمن‌پرستی است.<ref>لغت‌نامه دهخدا [http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-c8bad6b00a2f455cae1590bf9afe40c5-fa.html سرواژه مزدیسنا] بادید در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۱</ref> نام‌های دیگری برای این دین وجود دارد که مصطلح‌ترین آن در ایران دین زرتشتی است.<ref>[https://books.google.fr/books?id=Y_2SBQAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=آيين+زرتشت:+The+Zarathushtran+Faith&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj57oLBkafLAhWB2RoKHR4PDwQQ6AEIHzAA#v=onepage&q=آيين%20زرتشت:%20The%20Zarathushtran%20Faith&f=false آیین زرتشت: The Zarathushtran Faith], Google Books</ref><ref>[https://books.google.fr/books?id=RAZzPwAACAAJ&dq=دین+زرتشتی&hl=en&sa=X&redir_esc=y سوادآموزی و دبیری در دین زرتشت-سروش سروشیان، جمشید]، ۱۳۶۷ میلادی</ref><ref>[https://books.google.fr/books?id=V6lGNQEACAAJ&dq=دین+زرتشتی&hl=en&sa=X&redir_esc=y از دین زرتشت چه می‌دانید - مهر، فرهنگ]، انتشارات مرکز زرتشتیان، ۱۹۸۱ میلادی</ref><ref>[https://books.google.fr/books?id=7TMWAAAAIAAJ&q=دین+زرتشتی&dq=دین+زرتشتی&hl=en&sa=X&redir_esc=y دین زرتشت و نقش آن در جامعۀ ساسانیان]، ۱۹۹۰ میلادی</ref> در گذشته به پیروان این دین [[بهدینان]]،<ref>{http://ensani.ir/fa/article/376451/بررسی-نقش-عوامل-اجتماعی-در-نابودی-گویش-بهدینان-کرمان-و-تلاش-برای-نجات-آن</ref><ref>کتاب فرهنگ بهدینان. ابراهیم پورداود</ref>[[مجوس]]،<ref>سوره حج، آیه ۱۷</ref> [[گبر]]<ref>[http://cal1.cn.huc.edu/oneentry.php?lemma=gbr%20N&cits=all]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref> نیز گفته شده‌است. درحالیکه [[مکتب]]‌ها بیانگر نام درست ادیان هستند، به اشتباه در بیشتر زبان‌ها نام این دین را به نام پیامبر آن، زرتشت منسوب می‌کنند و با لقب دین زرتشتی می‌شناسند.

زرتشتیان از دیرباز در پیشرفت و شهری‌گری (تمدن) این مرزوبوم پُرکار بوده‌اند.<ref name="amordad">دلشادپور، فرناز. «زرتشتیان در روزگار صفویه». ''[[امرداد (هفته‌نامه)|هفته‌نامهٔ امرداد]]''، شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۱، سال سیزدهم، شمارهٔ ۲۹۰، ص ۶.</ref> در آغاز سده ۱۸ میلادی، شمار زرتشتیان ایران، نزدیک به یک میلیون تن بوده‌است. آن‌ها در کنار [[یهودی|یهودیان]] و مسیحیان در همه روزگار [[صفویان]] (مگر در بخشی از روزگار [[شاه عباس بزرگ]] که سیاست دینی ویژه‌ای را دنبال می‌کرد) در آزار و رنج بوده‌اند. در زمان صفویان شمار زیادی از آنان یا به پذیرش دین [[اسلام]] وادار شدند یا به نقاط رها شده و بیابانی همچون [[یزد]] و [[کرمان]] کوچانده شدند یا کشته شدند. آنان در این دوره وادار به پرداخت [[جزیه]] شده بودند و قوانین سختگیرانه‌ای علیه‌شان وضع شد که تا نزدیک به چند سده پس از آنان نیز پا بر جا بود. در دوره شاه عباس ُعباسُ بسیاری از زرتشتیان از همه سوی ایران کوچ داده شدند.<ref>[[جهانگیر اوشیدری|اوشیدری، جهانگیر]]. ''تاریخ پهلوی و زرتشتیان''، سازمان ملی اسناد ایران، ۱۳۸۰، ص ۲۲۸.</ref> از جمله حدود سه هزار خانواده از ایشان برای پیشه‌های گوناگون به یکی از کوی‌های چهارگانه [[اصفهان]] به نام کو [[گبرآباد (اصفهان)|گبرآباد]] آورده شدند. در پایان دوره صفوی، [[شاه سلطان حسین]] صفوی فرمان به تغییر دین ایشان داد. شماری کشته شدند و شماری تغییر مذهب دادند و عده‌ای از آنان نیز به بیابان‌های یزد و کرمان گریختند.<ref>زرتشتیان باوها و آداب دینی آنان. صفحهٔ ۲۱۶</ref>

۶۶۵۸ نفر در یزد و روستاهای اطراف آن، فقط ۴۵۰ نفر در کرمان و پیرامون، ۵۰ نفر در پایتخت یعنی [[تهران]] و شمار اندکی هم در [[شیراز]]. این در حالیست که در همان دهه شمار پارسیان [[بمبئی]] ۱۱۰، ۵۴۴ نفر (یعنی بیست درصد جمعیت شهر) برآورد شده بود، و نیز ۲۰۰۰۰ نفر در [[سورات]] و شاید، ۱۵۰۰۰ نفر در بقیه گجرات و دیگر بخش‌های پراکنده در هند. او در این دوره نسبت به وضعیت نابهنجار زندگی زرتشتیان و به‌عنوان نماینده پارسیان هند به [[ناصرالدین‌شاه قاجار]] شکایت برد. پارسیان هند برای به فرجام رسیدن درخواست‌هایشان برای بهبود زندگی زرتشتیان، حکومت هند را تحت فشار گذاردند تا نسبت به شاه اعمال نفوذ کند. مانکجی همچنین به همراه بزرگان پارسی دست به‌کار بازسازی [[آتشکده]]‌ها و [[دخمه]]‌های ویران شده و هر آنچه توانستند برای تهیدستان انجام دادند و به پایه‌گذاری مدارس آموزش به شیوه غربی برای زرتشتیان پرداختند و دیری نگذشت که به کمک صندوق‌های خیریه پارسی، در یزد و کرمان و بسیاری از روستاهای زرتشتی، مدارس ابتدائی بنا نهاده شد و به سال [[۱۸۶۵ (میلادی)|۱۸۶۵]] میلادی یک مدرسه کوچک شبانه‌روزی هم در تهران گشایش یافت.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.iranian.com/main/singlepage/2008/zoroastrian-revival-1 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۵ اوت ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160827002745/http://www.iranian.com/main/singlepage/2008/zoroastrian-revival-1 |archivedate=۲۷ اوت ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref>

سرانجام با فشارهای پارسیان و پادرمیانی دولت هندوانگلیس، ناصرالدین‌شاه قاجار برخی قوانین را اصلاح کرد و زرتشتیان توانستند به امنیت و ارج بیشتری نسبت به گذشته دست یابند. به‌طور کلی می‌توان گفت نیم‌سده پس از برافتادن جزیه، از جنبه‌های گوناگون، عصر زرّین زرتشتیان ایران بود. آنان پس از اینکه [[تعصب]]‌ها کاهش یافت به شهرهای بزرگ‌تر مهاجرت کردند و با ساخت مراکز دینی، آموزشی و اجتماعی هم‌اکنون در کنار دیگر هم‌میهنان به هم‌زیستی سازش جویانه که در مزدیسنا سفارش شده ادامه می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.yataahoo.com/?p=844 |title=یتااهو – تارنمای فرهنگی زرتشتیان ایران» فرزانه مانکجی لیمجی هاتریا<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۲۲ آوریل ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112150314/http://www.yataahoo.com/?p=844 |archivedate=۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ |dead-url=yes }}</ref>[[پرونده:Parsi-jashan-ceremony-1.jpg|چپ|بندانگشتی|250px|آداب و مراسم زرتشتی]]

منشأ شناخت خیر از شر را اندیشه<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.sepandarmazd.com/links/jahanbini.htm |title=جهان بینی در آیین مزدیسنا<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۲۰ آوریل ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110404040247/http://www.sepandarmazd.com/links/jahanbini.htm |archivedate=۴ آوریل ۲۰۱۱ |dead-url=yes }}</ref> و وجدان که [[دئنا]] آمده دانسته‌اند. جهان مادی و تن و شادمانی آفریده‌های خدا هستند و وظیفه دینی انسان است که از آن‌ها نگاهداری کند و آن‌ها را گسترش دهد و از آن‌ها بهره گیرد. زرتشتیان اعتقاد دارند که در پیروی از این طریق جبری در کار نیست. اختیار برای هر فرد بخشی اساسی از مزدیسنا است. گرچه انسان متحد خداست اما همه آدمیان باید میان راستی و [[دروغ]] یکی را برگزینند. اعتقاد به سرنوشتی از پیش مقدر شده از دید اخلاقی زرتشتیان نکوهیده‌است زیرا این کار از عدل و نیکی خدا می‌کاهد.<ref>شناخت اساطیر ایران، جان هینلز، ص ۱۹۲ تا ۱۹۴</ref>

اصول دین زرتشتی شرط‌های اصلی خداباوری زرتشتی و دین‌آور بودن است. هر فرد زرتشتی می‌باید در زمان [[سدره‌پوشی]] با خرد و اندیشه خود به اطمینان به این اصول ایمان آورده باشد و آن را در طول زندگی مذهبی خود در نظر داشته باشد. دین زرتشتی بر نُه اصل استوار است که به‌ترتیب عبارت‌اند از:<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.yataahoo.com/?p=850 |title=یتااهو – تارنمای فرهنگی زرتشتیان ایران» اصول دین زرتشت کدام است؟ |accessdate=۲۲ آوریل ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112122356/http://www.yataahoo.com/?p=850 |archivedate=۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ |dead-url=yes }}</ref>

در دین زرتشتی به آیین زناشویی، ''آیین پیوکانی'' گفته می‌شود. [[ازدواج]] در میان زرتشتیان امری سفارش شده و پسندیده‌است<ref>[http://www.tebyan-zn.ir/papers/subpapers.aspx?id=329&category=ENT:: آداب و رسوم ازدواج در میان زرتشتیان tebyan zanjan,tebyan,zanjan, تبیان زنجان::<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref> و به همان اندازه تجرد، [[چندزنی|چند همسری]] و [[طلاق]] بجز در موارد نادر مانند [[ناباروری]] یا بیماری زشت و مذموم شمرده می‌شود.<ref>[http://www.hawzah.net/Hawzah/Questions/QuestionView.aspx?LanguageID=1&QuestionId=63472 نظر ادیان مختلف دربارهٔ طلاق<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> این اصول، امروزه نیز میان زرتشتیان ایران حتی در محاکم و مراجع قضایی پیش‌بینی شده و رعایت می‌شود.

از نظر [[اوستا]] و کتاب‌های دینی زرتشتیان گناهان بزرگ عبارتند از: [[پیمان‌شکنی]]، [[دروغ|دروغگویی]]، [[خودخواهی]]، [[حسادت|رشک و حسد]]، [[عدالت|بی‌عدالتی]]، [[عفت|بی‌عفتی]]، [[غرور|غرور نابجا]]، [[جادوگری]]، [[کلاهبرداری]]، [[دزدی]]، [[کینه|کینه‌توزی]]، [[خشم]]، [[خست طبع]]، [[رباخواری]]، [[بت‌پرستی]]، [[سخن‌چینی]]، [[افترا]]، [[حیوان‌آزاری|ظلم به حیوانات]]، [[گدایی]]، [[کاهلی|کاهلی]]، [[فحشا]]، [[لواط]]، [[خودکشی]]، [[قتل نفس]]، [[سوگواری|گریه و زاری برای مرده]] و [[طمع]].

شناخت امروزی از اوستا و محتوی آن تا حد زیادی مرهون تلاش‌های شرق‌شناسان غربی در بازشناسی زبان اوستایی است. هرچند در گذشته در ابتدای دوران اسلامی نیز پژوهش‌های عمده‌ای در این زمینه از سوی برخی دانشمندان مانند [[ابوریحان بیرونی]] و شهرستانی و [[ابن ندیم]] صورت گرفته بود اما پژوهش‌های روشنگر از حدود سده هجدهم آغاز شد. جایی که [[انکتیل دوپرون]] در سال ۱۷۵۵ تصمیم گرفت از [[فرانسه]]<ref>[http://worldcat.org/identities/lccn-n82-250397 Recherches historiques et geographiques sur l'Inde<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> سفری به شرق را آغاز کند تا ببیند آیا هنوز کسی بر این دین باقی مانده‌است یا خیر. آشنایی او البته از پژوهش‌هایی بود که پیشتر در این زمینه انجام شده‌بود مانند پژوهش‌های [[توماس هاید]] و بریسون و بر اثر انتشار کتب آن‌ها او سفر خود به شرق را آغاز نمود.<ref>دوستخواه، جلیل. اوستا. صفحه چهل وهشت</ref> او در شهر سورات [[هندوستان]] که عمدتاً پارسی‌نشین بود میهمان [[دستور داراب کومانا]] از علمای زرتشتی بود و همان‌جا دست‌نویس اوستای خود را نوشت و با خود به [[آکسفورد]] [[لندن]] برد. پس از آن موجی از اوستاشناسی در دانشگاه‌های [[اروپا]] به راه افتاد و بدنبال آن اشخاصی مانند [[جیمز دارمستتر]] و [[کریستیان بارتولومه]] تحقیقات اصلی را انجام دادند. هرچند آثار آن‌ها نیز بی‌اشکال نبود اما تا حد زیادی موجب روشن شدن ماهیت زبان اوستایی شد. در ایران نیز پژوهش در این زمینه با [[ابراهیم پورداوود]] آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.ilssw.com/pages.php?id=40&cat=researcher |title=ابراهیم پورداود<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۲۰ آوریل ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110927001316/http://www.ilssw.com/pages.php?id=40&cat=researcher |archivedate=۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱ |dead-url=yes }}</ref>

بزرگ‌ترین جمعیت‌های زرتشتی، در ایران و هند زندگی می‌کنند. زرتشتیان هند که بعد از حمله اعراب، از ایران به هند کوچ کردند در هند به اسم [[پارسیان هند|پارسی]] شناخته می‌شوند و از شهروندان خوشنام و ارزشمند هندوستان به‌شمار می‌آیند. زرتشتیان ایران هم بیشتر در حوالی شهرهای تهران، یزد و کرمان و تعداد کمی نیز در اصفهان، [[شیراز]] و [[اهواز]] ساکن هستند. زرتشتیان هند پیشتر جمعیت زیادی از مردم گجرات و بمبئی را تشکیل می‌دادند اما هم‌اکنون متجاوز از یکصدهزار تن نیستند. در ایران نیز حدود شصت هزار نفر زرتشتی زندگی می‌کنند. کلاً جمعیت زرتشتیان جهان را بیش از دویست و ده هزار نفر ندانسته‌اند.<ref>[http://www.nytimes.com/2006/09/06/us/06faith.html?_r=1 Zoroastrians Keep the Faith, and Keep Dwindling - NYTimes.com<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> زرتشتیان ایران مانند برخی دیگر از گروه‌های اقلیت مذهبی در ایران به رسمیت شناخته شده و در [[مجلس شورای اسلامی]] ایران دارای نماینده هستند. امروزه روند مهاجرت زرتشتیان ایران به خارج کشور بسیار سرعت گرفته<ref>میدل ایست ژورنال به نقل از سایت دادنا [http://www.dadna.ir/fa/news/12897/جمعیت-زرتشتیان-ایران-در-حال-کاهش-است جمعیت زرتشتیان ایران در حال کاهش است] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120214161048/http://www.dadna.ir/fa/news/12897/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%AA |date=۱۴ فوریه ۲۰۱۲ }} (فارسی) بازدید در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۱</ref> و شمار زرتشتیان باقی‌مانده در ایران را نزدیک به بیست هزار نفر هم دانسته‌اند. در ایران مدارس و نشریاتی ویژه زرتشتیان وجود دارد و تحصیلات آن‌ها در برخی دبیرستان‌ها مانند مارکار تهران‌پارس یا [[دبیرستان فیروزبهرام]] انجام می‌شود. نشریه‌ای به نام [[هفته‌نامه امرداد]] متعلق به سازمان‌های زرتشتی در ایران به صورت هفتگی چاپ می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.amordad.net/ |title=تارنمای امرداد |accessdate=۱۹ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110723205300/http://amordad.net/ |archivedate=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۱ |dead-url=yes }}</ref>[[پرونده:Parsee Wedding 1905.jpg|بندانگشتی|270px|مراسم عروسی زرتشتیان در هند]]