شاهنشاهی اشکانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز 1 ویرایش خرابکارانهٔ Alibest1992 (بحث) به آخرین ویرایش Aryzad خنثی‌سازی شد. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
Alibest1992 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۶۰:
|_noautocat = True
}}
'''شاهنشاهی اشکانی '''یا''' اشکانیان''' (۲۴۷ ق.م. ۲۲۴ م) که در ادبیات غربی با نام '''امپراتوری پارت‌ها''' شناخته می‌شود، نام دودمانی ایرانی‌ تبار از مردمان سکا و یکی از قدرت‌های سیاسی و فرهنگی [[ایران]]ی در [[ایران‌زمین]] بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد.<ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref><ref>{{harvnb|Waters|1974|p=424}}.</ref> این شاهنشاهی در قرن سوم پیش از میلاد توسط [[ارشک یکم|ارشک]] رهبر قبایل ایرانی [[پرنی]]، گروهی از [[داهان]]، پس از [[فتح پارت به دست پرنیان|فتح پارت]] در شمال شرقی ایران تأسیس گردید.<ref>"roughly western [[خراسان|Khurasan]]" {{harvnb|Bickerman|1983|p=6}}.</ref> وی سپس با متحد کردن پارتیان و دیگر اقوام ایرانی علیه سلوکیان قیام کرد. [[مهرداد یکم]] (۱۷۱–۱۳۸ پ. م) با تصرف مناطق [[ماد]] و [[میان‌رودان]]، قلمرو اشکانی را تا حد زیادی گسترش داد و سرانجام شاهنشاهی اشکانی در دوران [[مهرداد دوم]] به اوج گستره خود رسید. پهناوری دولت اشکانی در دورهٔ اقتدارش از [[فرات|رود فرات]] تا [[هندوکش]] و از کوه‌های [[قفقاز]] تا [[خلیج فارس]] را شامل می‌شد. به‌دلیل قرار گرفتن [[جاده ابریشم]] در گسترهٔ حکومت اشکانی و قرار گرفتن در مسیر بازرگانی بین [[امپراتوری روم]] و حوزهٔ مدیترانه و [[امپراتوری هان]] در چین، این امپراتوری به مرکزی برای تجارت جهانی تبدیل شد.
 
اشکانیان در نخستین دهه‌های حکومت خود، بخشی از سنن هلنی که پس از ورود [[یونان باستان|یونانیان]] در ایران رواج یافته بود را در دربار خود پذیرفتند؛ اما رفته‌رفته سنت‌های ایرانی بر همتایان هلنی خود غلبه کردند و این دوره شاهد یک نوزایی فرهنگی ایرانی بود. شاهان اشکانی خود را «[[شاهنشاه]]» می‌خواندند که نشانگر ادعای آنان بر جانشینی [[هخامنشیان]] است. در واقع شاهان اشکانی به راستی شاهِ شاهان بودند، زیرا تعداد زیادی از شاهان منطقه فرمانروای اشکانی را به عنوان شاهنشاه خود به رسمیت می‌شناختند؛ درحالی که در دوره هخامنشی [[ساتراپ|فرمانروایان محلی]] توسط دولت مرکزی انتخاب می‌شدند، شاهنشاهی اشکانی تعداد زیادی پادشاهی کوچک و بزرگ را در دل خود جای داده بود که فرمانروایی بر آنان به صورت موروثی دست به دست می‌شد. گرچه تعدادی شهربانی نیز به مانند گذشته وجود داشتند، اما در مقایسه با همتایان هخامنشی خود از خودمختاری کمتری برخوردار بودند. با گسترش قلمروی شاهنشاهان اشکانی، مرکز قدرت این دولت از شرق، به غرب ایران منتقل شد.