بیماری هلندی اقتصاد ایران (۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴:
علی‌رغم رشد مثبت دو رقمی اقتصاد ایران، [[تراز تجاری]] در فاصله سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۱، تقریباً در همهٔ سال‌ها، منفی بود به طوری‌که حجم بدهی‌های ایران طی این بازه زمانی در سال ۱۳۵۱ به ۲٬۷۸۲ میلیون [[دلار]] رسید.<ref name="irannica">{{یادکرد وب |نویسنده = هاشم پسران|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/economy-ix |عنوان=ECONOMY ix. IN THE PAHLAVI PERIOD | ناشر =Irannica |تاریخ =December 8, 2011 |تاریخ بازبینی=۷ فوریهٔ ۲۰۱۹| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/76PDY8Zge | تاریخ بایگانی = ۲۳ فوریه ۲۰۱۹}}</ref>
با افزایش [[رشد جمعیت]] به میزان ۳٪ در سال، ایران دیگر قادر به تولید مواد غذایی مورد نیاز خود نبود.<ref>{{پک|زبان=en|Roger Savory|۱۹۹۳|ص=۴۵۰}}</ref>
 
از دید [[جان فوران]] وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران از دهه ۱۳۲۰ تا دهه ۱۳۵۰ را می توان با عنوان «توسعه وابسته» صورتبندی کرد که طی آن ایران در [[نظریه نظام‌های جهانی|نظام جهانی سرمایه داری]] از یک کشور پیرامونی به یک کشور شبه پیرامونی ارتقا می یابد. اما این توسعه بشدت نامتوازن بوده است، به طوری که علی رغم برنامه [[اصلاحات ارضی]]، بسیاری از روستاییان همچنان فاقد زمین کشاورزی مکفی برای تأمین مخارجشان بودند. این عامل به همراه ضعف حمایت دولت از بخش کشاورزی و افت بازرگانی خارجی در این حوزه، سبب شد که در قیاس با وضع عمومی رشد اقتصاد ایران، کشاورزی دچار رکود شود و مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها شکل بگیرد. در حوزه صنعت نیز، سرمایه، فناوری و مدیریت خارجی که شامل صنایع نفتی و مونتاژ بودند، حاکم بود. به طوری که سهم صادرات نفت و گاز که در سال ۱۳۴۲ حدود ۷۷ درصد از مجموع صادرات ایران را تشکیل می داد، تا سال ۱۳۵۶ به ۹۸ درصد رسید. <ref>{{پک|زبان=fa|جان فوران |۱۳۹۵|ص=۲۵۰-۲۵۳}}</ref>
 
==تحولات زمینه ساز بروز بیماری هلندی==