آهن: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ویرایش بهوسیلهٔ ابرابزار: |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۶:
== شکل مختلف ==
[[پرونده:Pure iron phase diagram (EN).png|بندانگشتی|252x252پیکسل|[[نمودار فازی]] فشار-کم آهن خالص]]
آهن شاید بهترین مثال شناخته شده از [[دگروارگی]] در یک فلز باشد، سه فرم چند شکلی از آهن وجود دارد که به نامهای α، ϒ و δ شناخته میشود.
همانطور که آهن ذوب شده سرد میشود در دمای ۱۵۳۸ درجهٔ
آهن α یا همان فریت پایدارترین شکل آهن در دمای اتاق است. این آهن فلز نسبتاً نرمیست که دارای مقدار کمی کرین (نه بیش از ۰/۰۲۱٪ از جرم در ۹۱۰ درجهٔ
در دماهای بالای ۹۱۲ درجهٔ
== پیدایش ==
آهن ششمین عنصر از لحاظ فراوانی در جهان است که در آخرین کنش [[نکلئوسنتز]] در ستارههای بزرگ از طریق [[سیلیکون فیوزینگ]] ایجاد میشود در حالی که آهن حدود ۵٪ از پوستهٔ زمین را تشکیل میدهد، اعتقاد بر این است که هستهٔ زمین در حد زیادی از یک آلیاژ آهن-نیکل تشکیل شدهاست که ۳۵٪ جرم کل زمین را تشکیل میدهد، بنابراین آهن فراوانترین عنصر روی زمین است ولی در پوستهٔ زمین چهارمین عنصر از لحاظ فراوانی است. بیشتر آهن پوسته به شکل ترکیبی با اکسیژن به صورت سنگهای معدنی اکسید آهن مثل [[هماتیت]] و [[مگنتیت]] یافت میشود.
حدود یکی از بیست شهاب سنگ تنها از مواد معدنی آهن-نیکل [[تائنیت]] (۳۵–۸۰٪ آهن) و [[کاماسیت]] (۹۰–۹۵٪ آهن) تشکیل شدهاند. اگر چه تعداد اندکی از شهاب سنگهای آهنی بیشترین شکل آهن فلزی طبیعی در سطح زمین هستند.
تصور بر این است که رنگ قرمز سطح مریخ ناشی از رگولیت غنی اکسید آهن است.
سطر ۴۰ ⟵ ۴۳:
{{نوشتار اصلی|ایزوتوپهای آهن}}
آهن بهطور طبیعی متشکل از ۴ ایزوتوپ: ۵/۸۴۸٪ [[رادیواکتیو]] Fe۵۴ (نیمه عمر بزرگتر از ۳/۱ × ۲۲ ۱۰سال)، ۹۱/۷۵۴٪ Fe۵۶ پایدار، ۲/۱۱۹٪ از Fe۵۷پایدار و ۰/۲۸۲٪ از Fe۵۸ پایدار است. Fe۶۰ یک [[رادیونیوکلاید]] منقرض شده با نیمه عمر طولانی (۱/۵ میلیون سال) است.
بیشتر کارهای قبلی در اندازهگیری ترکیب [[ایزوتوپیک]] Fe بر تعیین انواع Fe۶۰ تولید شده از فرایندهای همراه با نکلئو سنتز (یعنی مطالعات شهاب سنگ) و تشکیل سنگ معدن متمرکز شدهاست. هرچند در دههٔ اخیر پیشرفت تکنولوژی [[طیفسنجی جرمی]] اجازهٔ تشخیص و ارزیابی تغییرات طبیعی در نسبتهای ایزوتوپهای پایدار آهن را دادهاست. بیشتر این کار به وسیلهٔ انجمنهای [[علوم زمین]] و سیارهای انجام شدهاست، هرچند کاربردهای آن در سیستمهای [[بیولوژیک]] و صنعتی در حال آغاز شدن است.
فراوانترین ایزوتوپ آهن Fe۵۶ مورد توجه ویژهٔ دانشمندان هستهای است. تصور غلط رایج این است که این ایزوتوپ پایدارترین هسته ممکن است و لذا انجام شکافت یا همجوشی در Fe۵۶ و آزادسازی انرژی از آن غیرممکن است این مطلب درست نیست، چرا که هم Ni۶۲ و هم Fe۵۸ پایدار ترند و پایدارترین هسته هستند. هرچند چون نیکل Ni۵۶ در واکنشهای هستهای سوپر نوا در فرایند α از هستههای سبکتر به گونهای بسیار آسانتر تولید میشود، نیکل ۵۶ (ذرات آلفای ۱۴) آخرین نقطهٔ زنجیرهٔ همجوشی در ستارههای بسیار عظیم است، و از آنجا که افزودن یک آلفای دیگر روی-۶۰ را تولید میکند که نیاز به مقدار بسیار بیشتری انرژی دارد. این نیکل ۵۶، که دارای نیمه عمر حدود ۶ سال است به مقدار زیاد در این ستارهها ساخته میشود اما به زودی توسط دو انتشار پزیترون پی در پی در درون محصولات تأخیری سوپر نوا در ابر گاز باقیمانده از سوپر نوا به اولین رادیو اکتیو کبالت ۵۶، و سپس آهن ۵۶ پایدار متلاشی میشود. این هستهٔ اخیر بنابراین در همه جای دنیا در مقایسه با دیگر فلزات پایدار با وزن اتمی تقریباً مشابه دارای فراوانی بیشتریست.
در فازهای شهاب سنگهای [[سمارکونا]] و [[چرونیکات]] ارتباطی بین غلظت Na۶۰، محصول دختر Fe۶۰، و فراوانی ایزوتوپهای آهن پایدار قابل مشاهده بود که نشان از وجود Fe۶۰ در زمان تشکیل [[منظومهٔ شمسی]] دارد. احتمالاً انرژی رها شده از فروپاشی آهن ۶۰ همراه با انرژی رها شده از فروپاشی رادیونیکلاید Al۲۶ در ذوب دوباره و افتراق سیارات بعد از تشکیل آنها در ۴/۶ بیلیون سال پیش مشارکت داشتهاست. فراوانی Na۶۰ موجود در مواد فرا زمینی نیز ممکن است اطلاعات بیشتری نسبت به منشأ منظومهٔ شمسی و تاریخ
ابتدایی آن ارائه دهد. از میان ایزوتوپهای پایدار، تنها Fe۵۷ یک اسپین هستهای (-۱/۲) دارد.
|