جاندارانگاری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
جز ماني صفحهٔ روح‌باوری را به زنده‌انگاری منتقل کرد: از ترجمه کتاب اسطوره ک. ک. روتون
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
جز ماني صفحهٔ آنیمیزم را به زنده‌انگاری منتقل کرد
خط ۱:
{{ادغام ازبا|آنیمیزمروح‌باوری}}
{{اشتباه نشود|روح‌گرایی}}
مردم کنعان [[بعل]]­ های محلی را پرستش می­کردند، در صورتی که [[عبرانیان]] چادرنشین، آل­هه های دسته­ های متفاوت را عبادت می­ کردند و مراسمی بخصوص انجام می­ دادند. برخی از [[اسباط]] دوازده­ گانه که به حال شبانی مانده و جنبه کوچ نشینی و بیابان­گردی را از دست نداده بودند کمک و عنایت [[یهوه]](خدای موسی) را برای خویش کافی دانستند، زیرا او را مالک کوه­ ها و الهه طوفان می­شمردند که در بیابان به آنان یاری می­ کند و در جنگ و صلح آنان را رهبری می­ نماید. لکن اسباط دیگر که جنبه­ فلاحتی و کشاورزی را پیش گرفتند به ناچار حالتی دیگر داشتند و لازم بود که حرف و مشاغل شهر­نشینی بیاموزند. پس از شهرنشینان تقلید کردند و از خدایان و الهه ­های فعال در بلاد و [[قصبات]] یاری و استعانت جستند<ref>{{Cite journal|last=مهدیزاده|first=دکتر علی|date=1994-02-20|title=اسم اعظم در دین یهود|url=https://jmb.ut.ac.ir/article_14945.html|journal=مقالات و بررسیها(منتشر نمی‌شود)|language=en-US|volume=56|issue=0|issn=1010-4968}}</ref>.
{{ادغام از|آنیمیزم}}
{{گسترش}}
{{انسان‌شناسی دین}}
'''آنیمیسم''' یا ''روح باوری"'جاندار انگاری''' یا '''جان‌گرایی''' {{انگلیسی|Animism}} آیینی است که گرایندگان به آن اعتقاد دارند که تمامی عناصر طبیعت دارای روح و جانند. غالباً این ارواح و جان‌ها به گیاهان و حیوانات نسبت داده می‌شود. بر طبق همین پندار جنبش طبیعت را ارواح و شیاطین سبب می‌شوند. این ارواح برخی موجب بدی و برخی دیگر موجب نیکی هستند. گرایندگان این آیین امروزه در مناطق بدوی‌نشین همچون [[غرب]] [[آفریقا]] زندگی می‌کنند.
 
عبرانیان هنگام ورود در محل مقدسی چون سینا کفش ­های خود را درآورده با رخساره مستور پیش می­ روند  تا با دیدن یکی از الهه­ های مرگ، آن ها را از میان نبرد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مختصر ادیان بزرگ، تهران، 1355|زبان=فارسی|مترجم=دکتر محبی|نویسنده=فیلیسین شاله|صفحه=290}}</ref>. با چنین دینی عبرانیان به کشور­ کنعان وارد شدند. این عقاید از بسیاری جهات با افکار مردم فلسطین شباهت داشت. قوم اسرائیل به تدریج عقاید ساکنین را پذیرفت و با نشان دادن نوعی واحد پرستی متغیر با رفتار و ادراکات قدیم مبارزه آغاز کرد. در این راه ابتدا از مرحله '''آنیمیزم'''، به اعتقاد خدایان مجرد و کلی رسیدند و به نیرو­های کلی و نامشخص معتقد شدند. یعنی به همه­ ی ارواح فوق طبیعت، عنوان کلی با تلفظ­های مختلف مانند إل، الیم و الوهیم<!-- El, Elim, Elohim --> دادند.
سر [[ادوارد تیلور]] مردم‌شناس مطرح بریتانیایی در قرن نوزدهم این مفهوم را بیش از پیش گسترش داد. او در کتاب '''فرهنگ ابتدایی''' تعریفی این چنین از آنیمیسم ارائه می‌دهد: نظریه ای عمومی در خصوص روح و اشکال مختلف موجودات روح دار. تیلور معتقد بود آنیمیسم اولین شکل دین در تاریخ بشر است و چون این باور مبتنی بر تخیلات و اوهام بشر اولیه است، پایه و اساس دین به غلط گذاشته شده‌است. او عقلانیت علمی را جایگزین امروزین آن تلقی می‌کرد.
 
مردم شناسان دیگری همچون گراهام [[هاروی]] آنیمیسم را اینگونه تعریف می‌کنند: جهان سرشار از شخصیت است که انسان‌ها تنها بخش کوچکی از این شخصیت‌های جان دار را تشکیل می‌دهند.
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* تاریخ جامع ادیان - تألیف:جان ناس
* [https://web.archive.org/web/20081110163030/http://anthropology.ir/node/1004 آنیمیسم - وبگاه انسان‌شناسی و فرهنگ]
 
{{جادو}}
{{مباحث دین}}
{{نظام اعتقادی}}
{{فلسفه دین}}
{{ادبیات خیال‌پردازی}}
[[رده:انسان‌شناسی دینی]]
[[رده:جانوران در دین]]
[[رده:جان‌باوری]]
[[رده:شرک]]
[[رده:فرانظریه دین]]
[[رده:فرهنگ آفریقایی]]
[[رده:مذهب‌ها، سنت‌ها، و جنبش‌ها]]