ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیا چه چیزی نیست: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بروزرسانی از روی نسخهٔ انگلیسی. به مرور تکمیل می‌شود.
بروزرسانی از روی نسخهٔ انگلیسی. به مرور تکمیل می‌شود.
خط ۹۰:
# '''[[پرسشگان]]'''. مقاله‌های ویکی‌پدیا نباید فهرستی از پرسش‌های رایج باشند. به جای آن می‌توان مطالب مربوط به پرسش‌ها را به صورت جمله‌های خبری رایج در مقاله‌ها و به صورت بی‌طرف نوشت.
# '''کتاب درسی و متن توضیحی'''. ویکی‌پدیا دانشنامه است، نه کتاب درسی. وظیفهٔ ویکی‌پدیا توضیح واقعیت‌هاست، نه آموزش موضوعات. نوشتن یا ویرایش یک نوشتار بصورت کتاب درسی و به دنبالش پرسش و پاسخ به عنوان مثال مناسب نیست. چنین چیزهایی به پروژه‌های خواهر [[ویکی‌کتاب]] [[ویکی‌نبشته]] و [[ویکی‌دانشگاه]] مربوط است. مثال‌هایی با هدف اطلاع دادن و نه آموزش را می‌توان در ویکی‌پدیا جای داد.
*#'''[[ژورنال علمی]]''' نوشتار ویکی‌پدیا نباید با این فرض نگاشته شود که خواننده کاملاً به زمینهٔ مورد نظر آگاه است. [[ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/بخش آغازین|بخش آغازین]] (و گاه چند بخش اول) باید با کلمات و مفاهیمی ساده نگاشته شود تا برای هر خوانندهٔ دارای سواد و بدون دانش در آن زمینهٔ خاص قابل فهم باشد، و پس از آن می‌شود به جزئیات دقیق‌تری پرداخت. گرچه برای کلمات و مفاهیم دشوار در یک حیطهٔ خاص باید از پیوند داخلی استفاده کرد، متن نوشتار باید با این فرض نوشته شود که خواننده نخواهد یا نتواند این پیوندها را باز کند و بجایش تلاش کند تا معنی‌شان را از متن دریابد. [[ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/پیونددهی]] را ببینید.
#'''زبان آکادمیک'''. نوشتار باید برای عامهٔ مردم –و نه دانشگاهیان– نوشته شود. عنوان نوشتارها تا حد ممکن باید منعکس کنندهٔ [[وپ:نام رایج|کاربردرایج]] آنها باشد، نه نام دانشگاهی.
#'''موردپژوهی'''. بسیاری موضوعات مبنایشان رابطهٔ فاکتور الف با فاکتور ب است که به یک یا چند نوشتار منجر می‌شود. هنگامی که دو متغیر در کنار هم پدیده‌ٔ فرهنگی قابل توجهی ارائه کنند یا موضوع سرشناسی بسازند. اغلب به دلیل تفاوت‌های عمده در دو سوی مرزهای بین‌المللی، نوشتارهای مختلفی برای یک موضوع در کشورهای مختلف مورد نیاز است {{نیازمند نمونه}}. نوشتن نوشتار دربارهٔ [[درخت‌های چنار در مشکین‌شهر]] یا [[پراید آبی]] اما محتملاً به [[ویکی‌پدیا:انشعاب محتوا]] یا [[ویکی‌پدیا:تحقیق دست‌اول ممنوع|تحقیق دست‌اول]] خواهد انجامید و مسلماً جایی در دانشنامه نخواهد داشت.
خط ۹۶:
=== ویکی‌پدیا گوی بلورین نیست ===
{{میانبر|وپ:گوی|وپ:آینده|وپ:پیشگویی}}
ویکی‌پدیا مجموعه‌ای از گفته‌ها و تفکرات [[ویکی‌پدیا:تأییدپذیری|غیرقابل اثبات]] نیست. تمامویکی‌پدیا مقاله‌هایی که واقعه‌ایآینده را پیش‌بینی می‌کنند باید قابل اثبات باشند و زمینهٔ موضوعی آن‌ها به قدری گسترده باشد که بتوان دربارهٔ آن‌ها به اندازهٔ واقعه‌ای که اتفاق افتاده نوشتنمی‌کند. به ویژه:
تمام مقاله‌هایی که واقعه‌ای را پیش‌بینی می‌کنند باید قابل اثبات باشند و موضوع آن‌ها باید به قدری مورد توجه باشد که در صورتی که در گذشته رخ داده بودند شایستگی داشتن یک نوشتار را داشتند. آوردن بحث‌ها دربارهٔ چشم‌انداز موفقیت طرح‌ها و پروژه‌ها در آینده و اینکه آیا برخی پیشرفت‌ها رخ خواهند داد در صورتی که بخوبی منبع‌دهی شوند مناسب است. کاربران نباید باور یا [[ویکی‌پدیا:تحقیق دست‌اول ممنوع|تحلیل شخصی خود]] را وارد نوشتارها کنند. پیش‌بینی‌ها، گمانه‌زنی‌ها و تئوری‌های مطرح شده در منابع معتبر و متخصص و شناخته شده در زمینهٔ خود می تواند در نوشتار آورده شود، هرچند ویرایشگران باید مراقب بوجود نیاوردن سوگیری به سمت هر یک از دیدگاه‌ها باشند. برای نوشتارهایی در مورد محصولات منتشر نشده مانند فیلم‌ها ([[وپ:فیلم آینده]] را ببینید) و بازی‌ها مراقبت مضاعف برای خودداری از تبلیغ و ادعاهای اثبات نشده لازم است. بطور مشخص:
# '''برنامه‌ریزی‌ها یا اتفاقاتی که انتظار وقوع آن‌ها در آینده می‌رود''' تنها در صورتی می‌توانند در ویکی‌پدیا ثبت شوند که برجسته و قابل وقوع باشند. اگر تمهیدات واقعه هنوز در جریان نیستند، تمام پیش‌بینی‌ها و فکرهای منطقی که دربارهٔ آن وجود دارد باید به‌طور کامل نوشته شوند. نمونه‌هایی از این گونه موارد می‌تواند شامل مقالهٔ انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۱۲ باشد. برای مقایسه باید گفت که انتخابات سال ۲۰۲۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۳۲ مقاله‌های مناسبی به نظر نمی‌رسند زیرا هیچ مطلب قابل ذکری دربارهٔ اثبات‌پذیری آن‌ها نمی‌توان بیان کرد که تحقیق دست اول نباشد. ممکن است در مواردی صورت برنامهٔ وقایع آینده نیز صحیح باشد.
# '''رویدادهای برنامه‌ریزی شده یا مورد انتظار''' تنها در صورتی می‌توانند در ویکی‌پدیا ثبت شوند که سرشناس باشند و وقوع‌شان تقریباً قطعی باشد. تاریخ‌ها باید تا زمان وقوع غیرقطعی نگه داشته شوند. اگر تمهیدات واقعه هنوز در جریان نیستند، گمانه‌زنی در مورد آن باید به خوبی مکتوب شود. نمونه‌هایی از این گونه موارد می‌تواند شامل [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۲۰۲۰)]] و [[بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۴]] باشد، اما انتخابات سال ۲۰۴۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۵۲ مقاله‌های مناسبی به نظر نمی‌رسند، زیرا هیچ مطلب قابل ذکری دربارهٔ آنها نمی‌شود بیان کرد که اثبات‌پذیر باشد و تحقیق دست اول نباشد. نتایج مسابقات ورزشی را پیش‌بینی نکنید، چون ذاتاً غیر قابل تأیید است. زمان‌بندی رویدادهای آینده –اگر اثبات‌پذیر باشد– مناسب است. به عنوان استثناء، حتی نوشتارهای با گمانه‌زنی زیاد در مورد رویدادهای محتمل‌الوقوع در آیندهٔ دور در صورتی که در منابع معتبر پوشش داده شده باشند مورد قبول‌اند، مثلاً [[سرانجام کیهان]].
# همچنین موارد منحصر به فردمواردی از یک '''فهرستفهرستی از قبل پیش‌بینی شده یا یک الگوی سیستماتیک از نام‌ها'''یی که از پیش به رخدادها یا اکتشافات آینده اختصاص داده شده‌اند، اگر تنها اطلاعات کلی ارائهدر دهند،مورد موضوع در دسترس باشد، مقاله‌های خوبی به‌شمار نمی‌روند. فهرست[[نام‌گذاری توفان‌های گرمسیری،توفند]] دانشنامه‌ای هستنداست اما در مورد مقاله‌ای با نام «توفان گرمسیری الکسآنا در سال ۲۰۱۰۲۰۲۵» نه، با اینکه به احتمال قریب به یقین شاهد خواهیمروی بود که توفانی با همین نام در آتلانتیک شمالی رخ خواهد داد و بر خلاف حرکت عقربه‌های ساعت خواهد چرخید اما نمی‌تواندادن آن راخواهیم مطلبی در خور دانشنامهٔ ویکی‌پدیا تلقی کردبود. همچنین مقاله‌هایی در مورد '''واژه‌های پیش‌بینی شده برای نظام اعداد''' (مانند «سپتن کوینکواگیتیلیون») دانشنامه‌ای تلقی نمی‌شوندنمی‌شوند، مگر اینکه توسط یک مقام قابل اعتماد ذکر شوند یا به شکل واقعی مورد استفاده قرار گرفته باشند. اکتشافاتبرون‌یابی علمیاز اکتشافات حتمی،علمی، مانند عناصر شیمیایی که توسط [[اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی]] پیش از تجزیهجداسازی در آزمایشگاه ثبت شده‌اند، معمولاً دانشنامه‌ای تلقی می‌شوندمی‌شوند، چرا که دانشمندان پیش‌بینی‌های قطعی‌ای در مورد خواص آنها انجام داده‌اند.
# مقاله‌هایی که به '''برون‌یابی، پیش‌بینی و «تاریخ آینده»''' می‌پردازند جزوقابل تحقیقاتقبول دستنیستند. اولگرچه بودههنجارهای علمی و فرهنگی در نتیجهحال قابلتکامل‌اند، قبولباید نیستند.منتظر امااین تکامل ماند، نه اینکه برای سعی در موردپیش‌بینی‌اش کرد. البته دربارهٔ ''آثار هنری''،هنری، ''تألیفات'' یا ''تحقیقات'' معتبریسرشناسی که دربارهٔبه پیش‌بینی آینده هستندمربوط‌اند حتماًنوشتار بایدداریم مقاله‌ایو درباید ویکی‌پدیاهم نوشتهداشته شودباشیم. مقاله‌ای دربارهٔ ''[[جنگ ستارگان]]'' درست است؛ اما مقاله‌ای دربارهٔ «سلاح‌های جنگ جهانی سوم» درست نیست.
 
# گرچه پارادایم‌های پذیرفته شدهٔ کنونی ممکن است در آینده به چالش کشیده شوند و فرضیه‌های پیشینی که در زمان خود مورد اختلاف یا نادرست فرض می‌شدند بعدها توسط جامعهٔ علمی مورد قبول واقع شدند، جایگاه ویکی‌پدیا چنین خطر کردنی نیست.
برای بحث پیرامون «تاریخ آینده» به [http://www.wikia.com/wiki/c:future:Main_Page Wikicities Future] (به انگلیسی) مراجعه کنید.
# '''ویکی‌پدیا مجموعه‌ای از اعلان محصولات یا شایعات نیست.''' گرچه ویکی‌پدیا شامل دانش عمومی دربارهٔ محصولات جدید است، مقالات کوتاه که تنها شامل اطلاعات اعلان محصول باشند قابل قبول نیستند. تا زمانی که اطلاعات دانشنامه‌ای بیشتری دربارهٔ محصول تأیید شود، اعلان محصولات باید در موضوعات بزرگتری ادغام شوند (مانند نوشتار دربارهٔ خالق آن، سری ان محصول، محصول پیشین...).
 
گزارش گفتگوها و بحث‌هایی که دربارهٔ پیش‌بینی موفقیت یک طرح پیشنهادی یا پروژه یا پیشرفتی در کار یک پروژه باشند قابل قبول ''هستند'' اما به شرطی که برای این گفتگوها به شکل درستی ذکر منبع شده باشد. نگارش نظرات و تحلیل‌های شخصی به دلیل منع ویکی‌پدیا بر عدم ارسال تحقیقات دست اول درست نیست. در مورد مقاله‌هایی که دربارهٔ محصولاتی هستند که هنوز عرضه نشده‌اند (مانند فیلم یا بازی رایانه‌ای) باید مواظب بود که هیچ‌گونه تبلیغی صورت نگیرد.
 
=== ویکی‌پدیا جای سانسور نیست ===