تنبور: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +نشانی+املا+مرتب (۱۴.۹ core): + رده:سازهای مقدس موسیقی |
||
خط ۲۲:
== تاریخچه ==
تنبور یکی از قدیمیترین سازهای ایران است که جنبهٔ [[عرفانی]] و مقامی دارد. بزرگتر از سهتار و در قدیم به دوتار معروف بوده و مناطق کُردهای [[گوران و قلخانی]] و [[کُردی کرمانشاهی]] '''تَمیُره''' و در مناطق [[زبان لکی|لک]]نشین به آن '''تمیره''' میگویند. این ساز از ۱۳ الی ۱۴ پرده تشکیل و ۲ الی ۳ سیم دارد. جنس کاسه و صفحهٔ آن از چوب توت و دستهاش از چوب گردو میباشد. تنبور در مناطق [[یارسان
اوج شکوه و عظمت تنبور در قرن پنجم هجری یعنی حضور در سپاه معروف و متشکل از نهصده [[شاهخوشین]] بوده و از آن زمان تاکنون در جایجای ایران، تنبور را ساز شاهخوشینی نیز نامیدهاند. از یافتههای [[باستانشناسان]] میتوان ادعا کرد که این ساز قدمتی ۶۰۰۰ ساله دارد و از اسناد مهم تاریخی مجسمهای است در حوالی مقبره [[دانیال نبی|دانیال نبی (ع)]] واقع در [[شوش]]. شاید نتوان دقیقاً زمان اختراع این ساز را معین نمود، اما میتوان گفت ساخت تنبور از قرنها پیش از ظهور اسلام رواج داشتهاست<ref name=":0">{{یادکرد وب |url=http://kashkan.ir/news/22882/
تنبور کهنترین ساز زهی زخمهای است، به این معنا که اولین سازی میباشد که دستهای بلند به همراه کاسه و وتر داشتهاست. در کتب و رسالات زیادی در این مورد سخن گفتهاند. کتاب دیکشنری گراو که در زمینهسازشناسی میباشد، قدمت این ساز را پنج الی شش هزار سال دانسته و مجسمههای سنگی در موزهها و آثار باستانی به جای مانده در [[شوش]] و تپههای بنی یونس در حوالی شهر [[موصل]] قدمت این ساز را ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نشان میدهد. در کارنامه [[اردشیر بابکان]] یکی از متونهای پهلوی آمده که روزی اردشیر در ستورگاه نشسته بود و تنبور میزد و میسرود. در روایتهای افسانهای آمده که [[رستم]] در خوان چهارم تنبور مینواخته و مقام ته رز را به وی و مقام باریه را به باربد موسیقیدان دربار ساسانیان نسبت میدهند. فارابی که در موسیقی الکبیر بهطور گسترده در مورد تنبور و انواع آن و فواصل و کوکهای آن توضیحات مفصل دادهاند. ابن سینا، عبدالقادر مراغی و صفی الدین ارموی نیز از این جملهاند. در آثار شاعران بزرگ فارسیزبان از جمله شیخ جنید بغدادی، فردوسی، مولوی، منوچهری دامغانی، نظامی گنجوی، موسوی، حافظ، وحید قزوینی، بیدل دهلوی و وفا کرمانشاهی به کرات از تنبور سخن به میان آمدهاست. این قطعه شعری از مولوی است که در آن نام تنبور ذکر شدهاست:
خط ۱۰۶:
* فانی فانی
* سلطان سرجم
* بال
* حق و حق
* جم جم
خط ۱۶۴:
* '''منطقه صحنه''': [[نورعلی الهی]]، [[سید خلیل عالی نژاد]]، [[سید آرش شهریاری]]، [[رامتین کاکاوندی]].
* '''منطقه کرمانشاه''': [[کیخسرو پورناظری]]، [[علیرضا فیض بشی پور]].
* '''منطقه دلفان''': [[امامقلی امامی (عزیزی)]].<ref name=":0"
[[پرونده:Aliakbar moradi.JPG|بندانگشتی|علی اکبر مرادی]]
خط ۲۳۷:
[[رده:سازهای ازبکستان]]
[[رده:سازهای افغانستان]]
[[رده:سازهای زخمهای]]
[[رده:سازهای زهی]]
[[رده:سازهای قزاقستان]]
[[رده:سازهای مقدس موسیقی]]
[[رده:سازهای موسیقی ایرانی]]
[[رده:سازهای موسیقی کردی]]
[[رده:موسیقی در کرمانشاه]]
[[رده:
[[رده:
[[رده:نمادهای کرند غرب]]▼
[[رده:نمادهای صحنه]]
▲[[رده:نمادهای کرند غرب]]
[[رده:نمادهای گهواره]]
|