تخته نرد: تفاوت میان نسخه‌ها

کاوشهای باستان‌شناسی در شهر سوخته نشان می‌دهد این بازی در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در ایران وجود داشته‌است. مجموعه‌ای به‌شمار30به‌شمار۳۰ مهره و دو تاس در یک صفحه‌ای که نگاره‌ای از مار بر روی آن است و در شهرسوخته یافت شده‌است ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال کهنتر از آنی است که در شهر [[اور]] یافت شده‌است.<ref name="Payvand">{{cite news|url=http://www.payvand.com/news/04/dec/1029.html |title=World's Oldest Backgammon Discovered In Burnt City |work=Payvand News |date=December 4, 2004 |accessdate=2010-05-07}}</ref><ref name="Iranica board game ">{{cite encyclopedia |last= Schädler, Dunn-Vaturi |first= Ulrich, Anne-Elizabeth | title= BOARD GAMES in pre-Islamic Persia | encyclopedia=Encyclopædia Iranica | accessdate=2010-05-07|url=http://www.iranicaonline.org/articles/board-games-in-pre-islamic-persia}}</ref>

''' نیای تخت نرد''': در میان تمامی مردم جهان ایران به عنوان سرزمین مادری این بازی شناخته شده‌است. نخستین بازی ساختهٔ دست بشر روی این کره خاکی که در واقع نیای تخت نرد و شاید شطرنج هم شناخته می‌شود و مربوط به حدود ۶ هزار سال پیش زمان تمدن عیلام در خوزستان منطقه ایذه وشوش می‌باشد، صفحهٔ بازی ای است که در [[شهر سوخته]] ی [[سیستان و بلوچستان]] از گور باستانی موسوم به شمارهٔ ۷۶۱ به همراه ۶۰ مهرهٔ آن کشف شده و از چوب آبنوس و به شکل ماری است که ۲۰ بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته‌است. مهره‌ها و تاس‌های آن که با تاس‌های امروزی کاملاً متفاوت بوده‌است در یک ظرف سفالی در کنار صفحهٔ بازی قرار داشتند و از سنگ‌های رایج در شهر سوخته یعنی از لاجورد، عقیق و فیروزه بوده‌است. تا پیش از این گمان می‌رفت که صفحهٔ بازی پیدا شده در گورستان سلطنتی اور در [[بین‌النهرین]] (عراق کنونی) کهن‌ترین بازی ساخته شده به دست بشر می‌باشد. نمونه دیگری از قدیمی‌ترین بازی‌های صفحه و مهره‌ای دنیا که کشف شده مربوط به پنج هزار سال پیش و به شکل عقاب و عقرب از جنس سنگ صابونی در حاشیه [[هلیل رود]] در جیرفت کرمان در پی کاوش‌های [[یوسف مجیدزاده]] کشف شد و دارای سوراخ‌هایی (خانه‌هایی) است که مهره‌ها در آن جای می‌گرفتند.<ref>{{یادکرد وب |url=http://539bc.com/vip/jiroftgame/ |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۵ دسامبر ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911083155/http://539bc.com/vip/jiroftgame/ |archivedate=۱۱ سپتامبر ۲۰۱۲ |dead-url=yes }}</ref> نمونه‌های دیگری نیز از بازی‌ها در [[تپه سیلک]] کاشان، صخره‌های [[جزیره خارگ]] در [[خلیج پارس]] کشف شده‌است. محققان این نوع بازی‌های صفحه و مهره‌ای که تعداد بیشتر و نمونه‌های کهن تر آن‌ها در ایران کشف گردیده و البته در بین دیگر ملت‌های کهن دنیا مانند چین، مصر و… وجود داشته را نیای بازی امروزی نرد نامیده‌اند. در واقع همه این بازی‌های ابتدایی به گونه‌ای بودند که تعدادی سنگ یا مهره را در صفحه‌ای که دارای خانه‌هایی به تعداد مختلف بوده، جابه‌جا می‌کردند و مهره‌ها را از یک نقطه آغازی به یک نقطه پایانی می‌رساندند.

نمادپردازی حتی در شرح شماره تاس‌ها نیز دیده می‌شود که ۱ نشان اهورامزدا؛ ۲ نشان دو مینو (انگره مینو و سپنتا مینو)؛ ۳ نشان اندیشه، گفتار و کردار نیک؛ ۴ نشان عنصرهای چهارگانه خلقت یعنی آب، باد، خاک، آتش؛ ۵ نشان پنج روشنی خورشید، ماه، ستاره، آتش، آذرخش و ۶ به شش [[گاهنبار]] مانند شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =احسان حسینی‌تبار |نشانی =http://www.farheekhtegan.ir/content/view/8171/44/ |عنوان =تمدن ما |ناشر =روزتامه فرهیختگان |تاریخ =۱۸ فروردین ۱۳۸۹ خورشیدی |تاریخ بازدید = |archiveurl =https://web.archive.org/web/20100410032914/http://www.farheekhtegan.ir/content/view/8171/44/ |archivedate =۱۰ آوریل ۲۰۱۰ |dead-url =yes }}</ref><ref>{{یادکرد|نویسنده =سعید عریان |کتاب =متون پهلوی: جاماسب - آساناً | ناشر =کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران |صفحه =چاپ اول |تاریخ =پاییز ۱۳۷۱}}</ref> در [[تلمود]] نیز به این بازی اشاره شده‌است و جالب اینجاست که جمع اعداد رو به روی هم در طرفین تاس‌ها همواره هفت یعنی عددی که برای ایرانیان گرامی بوده‌است می‌باشد. چنان‌که در برابر یک، شش نهاده‌اند و در مقابل دو، پنج و در مقابل سه، چهار.

* ''قانون:'' ''اگر تاس انداختید و در خانه مورد نظر هیج مهره‌ای نبود'' با شرط اینکه در خانه‌های قبلش هم هیچ مهره‌ای نباشد، شما می‌توانید این مهره را از نزدیکترین خانه قبل از عدد تاس بردارید. مثلاً تمام مهره‌های شما در خانه‌های ۱٬۲٬۳ جمع است و شما تاس می‌اندازید. اگر تاس شما مثلاً ۴ و ۶ باشد شما می‌توانید دو مهره از خانه ۳ خارج کنید اما اگر در خانه ۵ شما مهره باشد و در خانۀخانهٔ چهار مهره ندارید، شما نمی‌توانید با تاس ۴ مهره از بازی خارج کنید و باید این تاس را بازی کنید.