[[پرونده:Map achaemenid empire en.png|چپ|بندانگشتی|450px|راه شاهی که از اکباتان پایتخت مادها نمی‌گذرد]]
'''راه شاهی''' به فرمان داریوش بزرگ [[هخامنشی]] ساخته شد. این شاهراه [[تخت جمشید]] را به [[پاسارگاد]]، [[شوش (شهر باستانی)|شوش]] و دیگر شهرهای شاهنشاهی متصل می‌کرده و بنابر کشفیات جدید احتمالاً از [[تنگه بلاغی|تنگهٔ بلاغی]] که در فاصلهٔ میان [[تخت جمشید]] و [[پاسارگاد]] قرار دارد، عبور می‌کرده استمی‌کرده‌است.
راه شاهی ۲۶۹۹ [[کیلومتر]] (۱۶۷۷ [[مایل]]) درازا داشت و حدوداً هر ۲۴ کیلومتر دارای یک توقفگاه بود که ۱۱۱ ایستگاه می‌شد.<ref>[http://www.elkriver.k12.mn.us/webpages/jhood/files/w5a04cad.pdf The Persian Empire] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923235528/http://www.elkriver.k12.mn.us/webpages/jhood/files/w5a04cad.pdf |date=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵}} ''elkriver.k12.mn.us'' '''«"Cyrus the Great Founds an Empire»''' 18 October 2014</ref>
راه شاهی نخستین شاهراه شناخته شدهٔ ایران و نخستین شاهراه بین‌المللی جهان است. در خوزستان این راه از بهبهان [[شوش]]، [[شوشتر]] و [[رامهرمز]] عبور می‌کرده‌است.
== فرمان احداث راه ==
پیرموان سال 522۵۲۲ پیش از میلاد مسیح، [[داریوش اول|داریوش‌یکم]] در ایران بر اریکه قدرت تکیه زد و احتمالاً پس از سرکوب شورش‌ها فرمان ساخت یک سلسله جاده‌های پهن و عریض نمود که یکی از آن‌ها راه سلطنتی نام داشت و در زمان خود جزء بهترین شاهراه‌ها محسوب می‌شد. راهی که بعدها توسط امپراتوری رم نیز همچنان مورد استفاده قرار گرفت. کیفیت این راه چنان بالا بود که پیک‌های نامه‌رسان می‌توانستند مسافتی معادل ۲۶۹۹ کیلومتر را تنها در مدت هفت روز بپیمایند. همچنین در این راه [[چاپارخانه]]های زیادی برای تعویض اسب‌های نامه‌رسان‌ها بود. سربازان نیز در بیشتر جاهای این راه برای برقراری امنیت وجود داشتند. چیزی که کاملاکاملاً مشخص می باشدمی‌باشد و هنوز آثاری از آن باقی است مسیر راه شاهی از پاسارگاد تا شوش می باشد می‌باشد. این راه پس از گذشتن از استان فارس به شهر هایشهرهای بهبهان (ارگان)، رامهرمز ،رامهرمز، جندی شاپور و شوش میرسیده است می‌رسیده‌است. آثاری از این راه در منطقه تنگ خاییز بهبهان همچنان پابرجاست.. همچنین پل خیری مه خان بر رودخانه خیر آبادخیرآباد در بهبهان این شهر را به روستای دیل در کهگلویه و سپس اردکان فارس متصل می نموده استمی‌نموده‌است. گفتنی است زبان مردم این سه منطقه علی رغمعلی‌رغم کثرت گویش لری در کل منطقه ،منطقه، همچنان بسیار به هم نزدیک می باشدمی‌باشد و پس از گذشتن سالیان متمادی نشان از ارتباط این مناطق باستانی می باشدمی‌باشد.
ما فقط دربارهٔ دو انتهای راه، شوش و سارد، اطمینان داریم. دو نظر دربارهٔ مسیر راه شاهی در آناتولی (ترکیه) وجود دارد: مسیر شمالی که بر اساس روایت [[هرودوت]] از رودخانهٔ هالیس می گذشته‌استمی‌گذشته‌است و مسیر جنوبی که خط سیر معمول تری را در نظر می‌گیرد که در دوره‌های پسین تر از آن استفاده می‌کرده‌اند.<ref>W. Kleiss, Ein Abschnitt der Acheamenidischen Konigsstrasse von Pasargade und Persepolis nach Susa, bei Naqsh-i Rustam, AMI 14, 1981. p45-53</ref>[[ویلیام رمزی]] بزرگ‌ترین متخصص باستان‌شناسی آناتولی از مسیر شمالی حمایت کرده‌است که امروزه نیز طرفداران بسیار دارد.<ref>ٌW. Ramsay, Historical Geography of Asia Minor, London: John Murrray, 1890</ref>▼
▲ما فقط دربارهٔ دو انتهای راه، شوش و سارد، اطمینان داریم. دو نظر دربارهٔ مسیر راه شاهی در آناتولی (ترکیه) وجود دارد: مسیر شمالی که بر اساس روایت [[هرودوت]] از رودخانهٔ هالیس می گذشته‌است و مسیر جنوبی که خط سیر معمول تری را در نظر می‌گیرد که در دوره‌های پسین تر از آن استفاده می‌کرده‌اند.<ref>
W. Kleiss, Ein Abschnitt der Acheamenidischen Konigsstrasse von Pasargade und Persepolis nach Susa, bei Naqsh-i Rustam, AMI 14, 1981. p45-53
</ref>[[ویلیام رمزی]] بزرگ‌ترین متخصص باستان‌شناسی آناتولی از مسیر شمالی حمایت کرده‌است که امروزه نیز طرفداران بسیار دارد.<ref>
ٌW. Ramsay, Historical Geography of Asia Minor, London: John Murrray, 1890
