زبانهای هندواروپایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
سیمون دانکرک (بحث | مشارکتها) افزودن پیوند برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۸۸:
بر پایه بررسیهای تازه تر، معیارهایی علمی توسعه یافت که برپایهٔ آنها، زبانها در خانوادههایی زبانی گنجانده میشدند و در این خانوادهها، بسته به میزان همانندیها، نسبتهایی دور یا نزدیک با هم مییافتند. بر این اساس خانوادههایِ زبانیِ بسیاری در جهان شناسایی شدند.
اما «سرچشمه یگانه» زبانهایی که [[ویلیام جونز (واژهشناس)|جونز]] بدانها پرداخته، سازنده خانواده زبانی ای است که ۲۴ سال پس از این سخنرانی، نخستین بار یک جغرافیدان به نام [[کنراد مالت برون|کنراد مالت-برون]]، [[هندوژرمنی]] نام گذارد (۱۸۱۰) و تا امروز نیز در زبان آلمانی واژه استاندارد علمی برای همین خانواده زبانی است. [[توماس یانگ]] پزشک و فیزیکدان انگلیسی نامدار<ref>که برجستهترین نوآوریهای وی درباره فیزیک نور است و از این رو از سوی برخی فیزیکدانان نامدار ستوده شدهاست.</ref>، ۳ سال پس از وی، این خانواده را [[زبانهای هندواروپایی|هندواروپایی]] نام گذاشت _که امروزه نیز از این نام استفاده میکنند؛ ۲ سال پس از نامگذاری یانگ، [[راسموس راسک]]، زبانشناس دانمارکی سرشناس، این خانواده را [[یافث|یافثی]] خواند؛ برگرفته از نام [[یافث]]، که بر پایه تاریخ یهود، یکی از پسران سه گانه نوح و برادر [[سام پسر نوح|سام]]<ref>نیای یهودیان</ref> و [[حام]]<ref>نیای مردمان شام، فلسطین، مصر، حبشه و شمال آفریقا</ref> است؛ [[زبانهای هندواروپایی|هندی-توتی]]<ref>indisch-teutsch که واژه teutsch از توت (یوت/گوت/جوت) و از توتنها (به لاتین: teutones) برگرفته که نام کهن آلمانیها و ریشه نام نوین آنها (deutsch) است. </ref>نام دیگری بود که [[فریدریش اشمیتهِنر]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Katalog der Deutschen Nationalbibliothek|نشانی=https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=119133725|وبگاه=portal.dnb.de|بازبینی=2019-12-11|کد زبان=de}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Friedrich Schmitthenner - Deutsche Digitale Bibliothek|نشانی=https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/person/gnd/119133725#0|وبگاه=www.deutsche-digitale-bibliothek.de|بازبینی=2019-12-11}}</ref> زبانشناس آلمانی در ۱۸۲۶ پیشنهاد کرد، باز هم یادآور نام لاتین کهن آلمانیها به نام [[توتونها|توتون]]<ref>که از تلفظ لاتین توتها (teutones) برگرفته اند. گونه دیگری از گویش انگلیسی آن، [[جوتها|جوت]] ([[گوتها|گوت]]) است. آنها در شبه جزیره [[یوتلاند|یوت لند]] میزیستند_ که امروزه بخش بزرگتر [[دانمارک]] است_ و فرانسویها آنان را [[ژوتلند|ژوت]] میخواندند. اینان در کنار [[ساکسونها|سکسون]]ها و انگلها، سه تیره سازنده نژاد آنگلوساکسون بودند که از همین جا به انگلستان مهاجرت کردند. نام یوت لاند را نیز از همین تیره برگرفته اند. همچنین بزرگترین جزیره سوئد در شمال شرقی یوتلند (جوتلند) با نام [[شهرستان گوتلاند|گوتلاند]] و بخشهایی در انگلستان نیز وجود دارد که همنام همین تیره است([[گوتلند]]).</ref> بود _در حالیکه بیشتر واژه شناسان در آن زمان آلمانی بودند_؛ [[ویلهلم فون هومبولت]]، زبانشناس و فیلسوف نام آور آلمانی در ۱۸۲۷ نام [[زبانهای هندواروپایی|سانسکریتی]]<ref>sanskritisch</ref> را برای این خانواده زبانی برگزید؛ سپس در ۱۸۴۰ از پیشگامان آلمانی در زبانشناسی به نام [[آگوست فریدریش پوت]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=1911 Encyclopædia Britannica, Vol 22:4/Pott, August Friedrich (1802-1877)- Wikisource, the free online library|نشانی=https://en.m.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Pott,_August_Friedrich|وبگاه=en.m.wikisource.org|بازبینی=2019-12-11|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=}}</ref> آن را [[زبانهای هندواروپایی|هندوسلتی]] (هندوکلتی<ref>indokeltisch</ref>) نامید؛ زبانشناس نامی ایتالیایی و پیشگام در پژوهش درباره گویشها، [[گرازیادیو ایسایا آسکولی]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Graziadio Isaia Ascoli {{!}} Italian linguist|نشانی=https://www.britannica.com/biography/Graziadio-Isaia-Ascoli|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2019-12-11|کد زبان=en}}</ref>در ۱۸۵۴، نام [[زبانهای هندواروپایی|آریااروپایی]] را برای این خانواده زبانی انتخاب کرد. در ۱۸۶۱ [[ماکس مولر]] زبانشناس، خاورشناس و دینشناس برجسته آلمانی نام خانواده [[زبانهای هندواروپایی|زبانهای آریایی]] را بر آن اطلاق نمود. پس از وی نیز زبانشناس بلژیکی، اونوره شَوه<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Honoré Chavée (1815-1877)|نشانی=https://data.bnf.fr/fr/12459704/honore_chavee/|وبگاه=data.bnf.fr|بازبینی=2019-12-11}}</ref> نیز در سال ۱۸۶۷ از این خانواده زبانی با نام [[زبانهای هندواروپایی|زبانهای آریایی]] (Ariaque) یاد کرد.
|