دزد چابک (دایناسور): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۲ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
اصلاح کلمات، مرتب‌سازی مطالب ، افزایش پیوند و افزودن مطلب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵:
| status_system =
| status_ref =
| image = Velociraptor skullWyoming crâneDinosaur 2Center.pngjpg
| image_caption = اسکلت ولاسیرپتر در مرکز دایناسور [[وایومینگ]]
| image_caption =ولاسیرپتر، ''Velociraptor''
| fossil_range = [[کرتاسه پسین]]، {{fossil range|75|71}}
| regnum =[[جانوران]]
| phylum =[[طنابداران]]
خط ۱۳:
| ordo = [[خزنده‌کفلان]]
| familia = [[دونده‌خزندگان]]
| subordo = [[Sauriaددپایان]]
| genus =
| species =
| subordo = [[Sauria]]
| infraphylum = [[آرواره‌داران]]
| subphylum = [[مهره‌داران]]
| superordo = [[پولک‌خزندگاندایناسور]]ها
| superclassis = [[چهاراندامان]]
| subfamilia = [[زودربائیان]]
| genus = '''''ولاسیرپتر'''''
| binomial =
| genus_authority = [[هنری فیرفیلد آزبورن|آزبورن]]، ۱۹۲۴
| range_map =
| subdivision_ranks = [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه‌ها]]
| subdivision =
* '''V. mongoliensis'''
* '''V. osmolskae'''
| binomial =
| range_map =
}}
'''ولاسیرپتر''' {{نام علمی|Velociraptor}} به معنی '''دزد چابک''' یک [[دایناسور]] [[گوشت‌خوار]] کوچک و پرنده‌مانند است که بین ۷۵ تا ۷۱ میلیون سال پیش زندگی می‌کرد. ولاسیرپتر یک [[سرده (زیست‌شناسی)|سرده]] از [[کلاد]] [[ددپایان]] محسوب می‌شود و [[سنگواره]]‌های آن تا کنون در [[مغولستان]] و [[مغولستان داخلی]] شناسایی شده‌اند. [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]] شاخص این سرده '''ولاسیرپتر مغولی''' (مونگولینیس) نامیده می‌شود که در سال ۱۹۲۴ میلادی توسط [[هنری فیرفیلد آزبورن]] [[دیرینه‌شناسی|دیرینه‌شناس]] [[آمریکایی]] کشف و توصیف شد. با وجود اندازه کوچک بدن [[مغز]] ولاسیرپتر به نسبت دیگر دایناسورهای هم‌جثه با آن، بزرگ‌تر بوده و این دایناسور احتمالاً همانند [[پرندگان]] امروزی جانوری [[خون‌گرم]] و بسیار فعال بوده‌است. شواهد نشان می‌دهند که ولاسیرپترها همچون [[گرگ]]‌ها و [[کفتار خال‌دار|کفتارهای خال‌دار]] امروزی به صورت گروهی زندگی و شکار می‌کرده‌اند.
 
== توصیف ==
'''ولاسیرپتر''' {{نام علمی|Velociraptor}} به معنی '''دزد چابک''' یک [[دایناسور]] کوچک و سریع بود که ۷۵ تا ۷۱ میلیون سال پیش زندگی می کرد. این دایناسور در کلاد [[ددپایان]] قرار می‌گیرد. مغز دزد کوچک به نسبت دیگر دایناسورهای هم‌جثه با آن، بزرگتر بود. این دایناسور کمتر از یک متر قد (پوزه تا دم) داشت. وزن دزد چابک ۷ تا ۱۵ کیلوگرم بود. بدن این دایناسور همانند پرندگان امروزی پوشیده از پر بود. دزد کوچک بر روی دو پا حرکت می‌کرد و دارای سه انگشت و پنجه‌ای نوک تیز در هر دو دست بود. سر ولاسیرپتر شبیه سوسمار دراز و باریک بود. این دایناسور بیش از ۲۶ دندان داشت و قادر بود سریع گاز بگیرد. در سرپنجه‌های پاهای دزد چابک انگشتی خنجر مانند و خطرناک موجود بود که تا ۱۳ سانتی‌متر هم قابلیت رشد داشت. دم این دایناسور سخت و چغر بود و در حفظ تعادل به آن کمک می‌کرد. ولاسیرپتر فقط قادر بود دم خود را به چپ و راست تکان دهد و نمی‌توانست آن را بالا پایین کند. این قابلیت به دایناسور کمک می‌کرد سریع حرکت کرده و جهت حرکت خود را باشتاب عوض کند. دو پای دزد چابک نیرومند بود و شاید برای پریدن هم از آنها استفاده می‌شد. دزد چابک همان طور که از نامش پیداست دایناسور فرز و چابکی بوده است.<ref>[http://www.enchantedlearning.com/subjects/dinosaurs/dinos/Velociraptor.shtml VELOCIRAPTOR] ''enchantedlearning.com'' </ref><ref>Wikibooks contributors, 'Wikijunior:Dinosaurs/Velociraptor', Wikibooks, The Free Textbook Project, 18 January 2014, 14:22 UTC, <http://en.wikibooks.org/w/index.php?title=Wikijunior:Dinosaurs/Velociraptor&oldid=2601485> [accessed 19 May 2014] </ref><ref>[http://www.sciencekids.co.nz/sciencefacts/dinosaurs/velociraptor.html Velociraptor Facts for Kids] ''sciencekids.co.nz''</ref>
[[پرونده:Vraptor-scale.png|بندانگشتی|مقایسه اندازه ولاسیرپتر مغولی با [[انسان خردمند]]]]
 
[[پرونده:Velociraptor models.jpg|بندانگشتی|چند مدل بازسازی‌شده از ولاسیرپترها همراه با پرهای احتمالی]]
'''ولاسیرپتر''' {{نامحدود علمی|Velociraptor}}۰٫۵ بهمتر معنیارتفاع، '''دزد۲٫۰۷ چابک''' یک [[دایناسور]] کوچکطول و سریع بود که ۷۵ تا ۷۱۱۵ میلیونکیلوگرم سالنیز پیشوزن زندگی می کردداشت. ایناگرچه دایناسورشواهد درمستقیمی کلاددرباره [[ددپایانپر]]دار قرارولاسیرپتر می‌گیرد.وجود مغزندارد دزداما کوچکبا توجه به نسبتخویشاوندی دیگربسیار دایناسورهای هم‌جثه با آن، بزرگتر بود.نزدیک این دایناسور کمتربه پرندگان از یک مترسو قدو (پوزهوجود تاشواهد دم)قطعی داشت.از وزنپردار دزدبودن چابکنیاکان ۷آن تااز ۱۵سوی کیلوگرمدیگر بود.دانشمندان بدنرا به این دایناسورنتیجه همانندرسانده پرندگانکه امروزیولاسیرپتر پوشیدهنیز ازپردار پر بودبوده‌است. دزدمانند سایر ددپایان ولاسیرپتر کوچکنیز بر روی دو[[دوپایان|دوپا]] پاخود حرکت می‌کرد و دارای سه انگشتپنجه تیز در دستان و نیز پنجه‌ای نوکداسی‌شکل تیزبه طول ۱۳ سانتی‌متر در هر دو دستپای خود بود. سر ولاسیرپتر شبیههمانند سر سوسمار دراز و باریک بود.بوده اینو دایناسور[[آرواره]] آن دارای بیش از ۲۶ [[دندان]] داشتتیز و قادرچاقومانند بود سریع گاز بگیرد. در سرپنجه‌های پاهای دزد چابک انگشتی خنجر مانند و خطرناک موجود بود که تا ۱۳ سانتی‌متر هم قابلیت رشد داشت. دم این دایناسور سخت و چغر بود و در حفظ تعادل به آن کمک می‌کرد. ولاسیرپتر فقطتنها قادر بود دم خود را به چپ و راست تکان دهد و نمی‌توانست آن را بالا پایین کند. این قابلیت به دایناسور کمک می‌کرد سریع حرکت کرده و جهت حرکت خود را باشتاب عوض کند. دو پای دزد چابک نیرومند بود و شاید برای پریدن هم از آنها استفاده می‌شد. دزد چابک همان طور که از نامش پیداست دایناسور فرز و چابکی بوده استبوده‌است.<ref>[http://www.enchantedlearning.com/subjects/dinosaurs/dinos/Velociraptor.shtml VELOCIRAPTOR] ''enchantedlearning.com'' </ref><ref>Wikibooks contributors, 'Wikijunior:Dinosaurs/Velociraptor', Wikibooks, The Free Textbook Project, 18 January 2014, 14:22 UTC, <http://en.wikibooks.org/w/index.php?title=Wikijunior:Dinosaurs/Velociraptor&oldid=2601485> [accessed 19 May 2014] </ref><ref>[http://www.sciencekids.co.nz/sciencefacts/dinosaurs/velociraptor.html Velociraptor Facts for Kids] ''sciencekids.co.nz''</ref>
== درخت فرگشتی ==
{{کلاد| style=font-size:100%;line-height:100%
|label1='''Eudromaeosauria'''