گایا (اسطوره): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = زمین

| جنسیت=مونث مؤنث

| همسر= [[اورانوس (اسطوره)|اورانوس]]، [[تارتاروس]]

| مرگ= نامیرا

'''گایا''' {{به یونانی|Γαîα}}، {{انگلیسی|Gaia}}اولین الهه زمین بود. زمین خود نیز در آغاز خدایی بود به نام '''گه''' یا '''گایا''' این خدا مادری شکیبا و بخشنده به‌شمار می‌رفت.<ref>{{پک|دورانت|۱۳۷۶|ک=تاریخ تمدن یونان|ص=۱۹۹}}</ref> گایا در واقع خودِ زمین است. همیشه از طبیعت به عنوان جنس مؤنث یاد می‌شود. در اسطورهٔ آفرینش یونانی چنان‌که [[هزیود]] روایت می‌کند، گایااز خائوس (خلأ وآشفتگی پیش از آفرینش) برآمد. طبق بسیاری از روایات او اولین موجودی بود که از دل خائوس به وجود آمد. گایا، اورانوس (بهشت یا آسمان) را زاد. [[اورانوس]] فرمانروای برتر جهان گردید و تحت تأثیر [[اورس]] با گایا ازدواج کرد و براثر هم آغوشی با گایا، گایا (زمین) حامله شد.<ref>{{پک|سیلور|۱۳۸۲|ک=ایزدان و ایزدبانوان یونانی|ص=۱۳}}</ref> هنگامی که [[زئوس]] به قدرت رسید تصمیم گرفت قدرت و اختیارات [[کرونوس]] را به اختیار خود درآورد؛ بنابراین با متیس مشورت کرد و به راهنمایی متیساو معجونی به کرونوس خوراند که وی تمام فرزندان خود را بلعیده بود مجدداً به دنیا آورد. زئوس به کمک برادرانش و خواهرانش که مجدداً به دنیا آمده بودند، بر کرونوس و تیتان‌ها حمله برد و بالاخره پس از ده سال جنگ، زئوس و [[خدایان المپی]] فائق شده تیتان‌ها رااز آسمان طرد کردند. زئوس برای رسیدن به این پیروزی با کمک گایا، [[سیکلوپ‌ها]] و سایر موجودات عجیب را که کرونوس در تارتار[[تارتاروس]] زندانی کرده بود، آزاد ساخت. به این ترتیب که campe نگهبان آن‌ها را کشت.<ref>{{پک|گریمال|۱۳۴۷|ک=فرهنگ اساطیر یونان و رم|ص=۹۳۵}}</ref>

demeter [[دمتر]] الهه حاصلخیزی مادر_زمینزمین و از دومین خاندان خدایان المپی می‌باشد. وی دختر کرونوس، [[رئا (اسطوره)|رئا]] و دومین اولاد آن‌ها است، وی بعد از هرا و همزمان با hestia[[هستیا]] به‌دنیا بدنیاآمدآمد. وی که شخصیتی در عین حال، افسانه‌ایی و مذهبی داشت نباید با گایا عنصر اولیه‌ایی که خدایان از آن به وجود آمدند اشتباه شود. هنگامی که [[متیس]] آبستن بود، گایا و اورانوس به زئوس خبر دادند که از او فرزندی متولد خواهد شد که او را از سلطنت محروم خواهد کرد؛ بنابراین زئوس، به راهنمایی گایا، متیس را بلعید و پس از چندی آتنا را بدنیا آورد.<ref>{{پک|گریمال|۱۳۴۷|ک=فرهنگ اساطیر یونان و رم|ص=۲۴۵}}</ref>

به نظر آریستوفان شب، زمین _هوا و آسمان وجود نداشتند ولی از بطن «ارب» جهش نطفه «ارس[[اروس]]» خدای عشق یونانی‌ها بوجودبه‌وجود آمد. در قدیمی‌ترین تئوگنی که نسب خدایان است [[ارس]]اروس یا آسور همزمان با زمین مستقیماً از کائو تولد یافت و بیضه ایکه شب بوجودبه‌وجود آورد و چون دو نیمه آن قابل تقسیم نبودند قسمتی «زمین» و سرپوش آن «آسمان» را تشکیل داد.<ref>{{پک|فاطمی|۱۳۷۵|ک=مبانی فلسفی اساطیر یونان و رم|ص=۱۹}}</ref>

گایا با فرزند خود [[اورانوس (اسطوره)|اورانوس]] همبستر شد و ۱۲ فرزند به دنیاآورد. اورانوس از همهٔ فرزندان خود متنفر بود و از آن‌ها می‌ترسید. وی آن‌ها را در [[تارتاروس]] (دوزخ) زندانی می‌کرد. [[تارتاروس]] شکافی ژرف در زمین و محلی مرطوب و تاریک بوده‌است و این عمیق‌ترین نقطه‌ای بود که [[هادس]] فرمانروای مردگان و دنیای زیرزمین و فرزندکرونوسوفرزند کرونوس و رئا در آنجا حکومت می‌کرد. گایا خشمگین شد و به فرزندانش اصرار کرد علیه اورانوس قیام کنند؛ ولی فقط کرونوس [[تیتان (اساطیر یونان)|تیتان‌]]، قبول کرد.

گایا داسی به او داد و نزدیک تخت خوابش او را پنهان کرد؛ وقتی اورانوس نزدیک گایا آمد. کرونوس به او حمله کرد و عقیمش کرد، عضو تناسلی‌اش قطعه قطعه شده و او را در دریا افکند. از قطرات خونی که از گایاافتاد؛گایا افتاد؛ [[گیگانت‌ها]] (غول‌ها)، ارینی‌ها (ایزدان خشم) و پریان زاده شدند. از کفِ برآمده از اندام بریده شدهٔ اورانوس که بر دریاافتاد، ایزدبانوالههٔ عشق و زیبایی [[افرودیتآفرودیته]] زاده شد. اورانوس، گایاوگایا و [[کرونوس]] شخصیت‌های برجسته‌ای در اساطیر یونانی نبودند و در آیین‌های مذهبی یونانی هرگز نقشی نداشته‌اند.<ref>{{پک|سیلور|۱۳۸۲|ک=ایزدان و ایزدبانوان یونانی|ص=۱۳–۱۴}}</ref>

اورانوس و گایا از علت نفرت کرونوس از فرزندان خود سخن می‌گویند و رئا را بر آن می‌دارند تا برای هستی یافتن فوری‌ها یا فرشتگان انتقام از خون کرونوس، زئوس در جایی دور از دسترس کرونوس بزاید. گایا که از شکست و تنبیه تیتان ناخشنود است با گسستن بیعت با زئوس به انتقامجوئیانتقام‌جویی از وی می‌پردازد. گایا، زئوس را نزد هرامتهم و [[هرا]] برد و از کرونوس جویای وسیله‌ای برای انتقام شد و کرونوس دو بیضه را که به تخمه وی آغشته بود در اختیار گایا نهاد. گایااینگایا این بیضه‌هارا زیر خاک مدفون ساخت و از آن‌ها موجودی که در مسیر اسطوره جانشینی یارای خلع [[زئوس]] را داشت یعنی [[تیفون]] پدیدآمد. تیفون Typhon یا تیفوئوس Typhoeus کوچک‌ترین پسر گایا، مار_مردی غول آسا بود که می‌توانست جانشین زئوس شود.<ref>{{پک|پین سنت|۱۳۸۰|ک=اساطیریونان باستان|ص=۲۵}}</ref> یادآوری می‌کنیم که پسران و دختران اورانوس و گایا در آسمان‌ها زندگی می‌کردند و شش پسر به نام تیتان، اوسئان، کوئوس، کریوس، هی پریون، ژاپت، کرنوسکرونوس و شش دختر بنام تیتان، ته تیس، ته ئی آ، تمیس، منه موزین،[[نماسینی]]، فوبه و رئا بودند.<ref>{{پک|فاطمی|۱۳۷۵|ک= مبانی اساطیر یونان و رم|ص=۲۶}}</ref>

از همسری زمین و آسمان دو دختر بنام سی بل و تمیس بوجودبه‌وجود آمدند.<ref>{{پک|فاطمی|۱۳۷۵|ک=مبانی فلسفی اساطیریونان و رم|ص=۱۷}}</ref> تی تان و ساتورن برادر بودند اما چون تیتان برادر بزرگتر بود داعیه حکومت جهان را داشت ولی زمین مادر آن‌ها برای ساتورن برتری قائل بود و نتیجه آن شد این که هرگز در خانواده فرزند دیگری به وجود نیاید تا روزی حکومت به تیتان برسد و ساتورن این پیشنهاد را پذیرفت و تمام فرزندان ذکور خود را بلعید.<ref>{{پک|فاطمی|۱۳۷۵|ک=مبانی فلسفی اساطیر یونان و رم|ص=۱۸}}</ref> آنته، یکی از ژتان‌ها و پسر پوزئیدون و گایا می‌باشد. وی در لیبی به سر می‌برد و همهٔ مسافران را مجبور می‌کرد که با او کشتی بگیرند و پس از آنکه آن‌ها را شکست داده و می‌کشت، از بقایای اموال آن‌ها، معبد پدر خود را زینت می‌کرد. آنته، مادام که با مادر خود تماس داشت یعنی مادام که روی زمین، گایا بود شکست‌ناپذیر بود، ولی هراکلس، هنگام عبور از لیبی، یعنی موقعی که در جستجوی سیب‌های زرین بود، با او کشتی گرفته و او را بر سر از زمین برداشت و خفه کرد.<ref>{{پک|گریمال|۱۳۷۴|ک=فرهنگ اساطیر یونان و رم|ص=۷۸}}</ref> فرزندان آن دو شامل تیتان‌ها بودند. ۶ پسر و ۶دختر۶ دختر داشتند. تلوس در رم، تجسم_"مادر زمین" بود. وی را گاهی با نام terramater که با گایا و ربةالنوعرب‌النوع هلنی، تطبیق می‌شد، ستایش می‌کردند. تلوس افسانه‌ای مخصوص به خود نداشت. در افسانه‌ها گاهی وی مقام گایا را داشت.<ref>{{پک|گریمال|۱۳۷۴|ک=فرهنگ اساطیر یونان و رم|ص=۸۶۸}}</ref>گایا اولین نسل از [[سایکلاپسسیکلوپ‌ها]]ها (غول‌های یک چشم) و فرزندی ۱۰۰ دست به نام هکاتونچیرس[[هکاتونکایر]] را به وجودبه‌وجود آورد.