زبان درخطر: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
خط ۵:
گویشهای هرزنی و گرینگانی در [[استان اردبیل]]، تالشی در استان گیلان، وفسی و آشتیانی در استان مرکزی و تاکستانی در استان قزوین که همگی از گویشهای زبان تاتی بهشمار میروند، در خطر هستند. همچنین گویشوران لاهیجی، بالاخانی، سوراخانی و… که گویشهای تاتی [[جمهوری آذربایجان]] محسوب میشوند نیز با چنان سرعتی در حال کاهشند که از دیدگاه زبانشناسی جزو زبانهای «در حال انقراض» شمرده میشوند. شماری از گویشهای [[استان سمنان]] نیز در معرض نابودی است. همچنین لُریِ «کُمزاری» (Komzari) که یک گویش ایرانی است و گویشوران آن در آنسوی تنگه هرمز و در کشور عمان هستند نیز جزو زبانهای در خطر است. راهجردی، دزیدی، نطنزی، گزی، خونسازی، نائینی، دری زرتشتی، سنها (Sonha)، سیوندی، کرشی (Koroshi)، [[زبان اچمی|اچمی و گویشهای آن از جمله بشکردی و کمزاری]] از دیگر [[زبانهای ایرانی]] در خطر هستند. شماری از زبانهایی که گویشورانشان در تاجیکستان، ازبکستان، افغانستان و شرق چین زندگی میکنند نیز در گروه زبانهای تهدید شونده قرار دارند.<ref>زبانهای ایرانی در معرض خطر، دانشنامه دنبلید</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_endangered_languages_in_Asia#Iran</ref>
طبق اعلام اطلس زبان های جهان بیش از ۲۰ زبان در ایران در معرض نابودی و انقراض کامل هستند. یونسکو نیز ۲۴ یا ۲۵ زبان را در خطر نابودی در ایران اعلام کرده است.آماری كه در منابع از جمله اطلس زبانهای درخطر سازمان یونسكو از شمار و نام زبانهای درخطر ایران ارائه شده متأسفانه دقیق نیست. به عنوان مثال در این اطلس تعداد زبانهای در خطر ایران، ۲۵ زبان برآورد شده است اما این فهرست از دید متخصصان فهرست قابل قبولی نیست. براساس اطلاعاتی كه در منابع آمده است تعداد زبانهای زنده ایران ۷۶ زبان است. در بین این ۷۶ زبان چیزی حدود نیمی از این زبانها با درجههای مختلف در خطر هستند. سازمان یونسكو ۶ درجه برای میزان درخطربودن یك زبان در نظر گرفته است و ۹ عامل را در این امر موثر میداند. از بین این عوامل دو عامل از اهمیت بالایی برخوردارند. یكی از آنها تعداد سخنگویان زبان است. عامل دوم كه یونسكو از آن به عنوان عامل طلایی یاد میكند، عامل انتقال بین نسلی است.<ref>https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_endangered_languages_in_Asia&oldid=808904800#Iran</ref><ref>https://www.khabaronline.ir/news/737198/موشن-گرافیک-گزارش-یونسکو-از-گویش-های-منقرض-شده-و-در-حال-انقراض</ref><ref>https://plus.irna.ir/news/83227819/كدام-زبان-ها-و-گویش-های-ایرانی-در-معرض-خطر-نابودی-هستند</ref>
{{div col|cols=۳}}
# [[زبان آشتیانی]]
# [[زبان بشاگردی]]
# [[زبان فارسیهود]]
# [[زبان گازی]]
# [[زبان گورانی]]
# [[زبان خلجی]]
# [[زبان ترکی خراسانی]]
# [[زبان خوانساری]]
# [[گویش کرشی]]
# [[زبان اچمی]]
# [[زبان مندائی]]
# [[زبان نطنزی]]
# [[زبان نائینی]]
# [[زبان سمنانی]]
# [[زبان سنایا]]
# [[زبان سیوندی]]
# [[زبان سوی]]
# [[زبان تالشی]]
# [[زبان تاتی]]
# [[گویش وفسی]]
# [[گویش بهدینان]]
{{div col end}}
== پانویس ==
|