زنیان رومی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
احمد شکری488 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر |
اصلاح ارقام/افزودن مطلب/، اصلاح املا |
||
خط ۱۴:
'''زنیان رومی'''، '''اجوان''' یا '''نانخواه''' {{علمی|Trachyspermum ammi}} گونه‌ای [[زنیان]] به شکل گیاهی یک‌ساله به ارتفاع ۲۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و معطر و با برگ‌های ۲ تا ۳ بار شانه‌ای و گل‌های سفید و گل‌آذین چتری و میوه‌هایی به طول ۲ میلی‌متر است.<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=زنیان رومی | بیگانه=Trachyspermum copticum, Ammi copticum, Carum copticum, ajwain | بیگانه در فارسی= | حوزه=گیاهان دارویی | دفتر=سیزدهم | بخش=فارسی | سرواژه=زنیان رومی}}</ref>
واژه اژغون در ذیل فرهنگ های فارسی(رواقی ۱۳۸۱، ص ۱۸۳) به نقل از مهذب الاسماء و ترجمه [[نانخواه]]، به معنی [[سیاه دانه]] ضبط شده است<ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = صادقی محسن آباد| نام = محسن| نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان =درباره چند واژه از ارشادالزراعه اثر ابونصری هروی | ژورنال = فرهنگنویسی| مکان = | ناشر = | دوره = | شماره = ۹| سال = ۱۳۹۴| صفحه = ۱۸۶| پیوند =http://ensani.ir/file/download/article/20150628143335-9547-136.pdf | doi = | بازیابی = ۱۵ ژانویه ۲۰۲۰</ref>
این گیاه، در زبان لاتین با نام اجوین (Ajwain) شناخته میشود که براساس ملاحظات زبان‌شناسی با تلفظ سیستانی آن یعنی اجغو همتراز و همریشه میباشد.
گیاه زنیان از تیره چتریان جزو پیشرفته‌ترین گیاهان گلدار نهاندانه اولیه، علفی، یک ساله، بی‌کرك، ساقه افراشته، چتر با تعداد ۸-۶ انشعاب است. برگ‌هایی با پهنک منقسم، بریدگی زیاد و نازك، با گل‌های سفید به صورت چتر مرکب، میوه کوچک و بیضوی است(نجفی،۱۳۹۰).
دامنه انتشار، محل رویش این گیاه در ایران، استانهای سیستان و بلوچستان، آذربایجان، اصفهان، خوزستان، یزد، فارس، کرمان و خراسان است. این گیاه در نواحی مختلف اروپای مرکزی، هندوستان و مصر نیز میروید (امین، ۱۳۸۳، میرزاوند،۱۳۷۱).
اسانس روغنی این گیاه دارای اثرات آنتی بیوتیکی علیه بعضی از باکتری‌های بیماری‌زا است(آرورا و کاور،۲۰۰۷).
در طب سنتی، از [[زنیان]] به عنوان ضد نفخ، خلط‌آور، کاهش دهنده‌ی کلسترول خون، اشتهاآور، از بین برنده بوی بد دهان، مسکن دردهای روماتیسمی و رفع ناراحتی‌های گوارشی استفاده میشود (زرگری،۱۳۸۳). این گیاه بواسطه داشتن مقدار قابل توجهی اسانس در دانه، در صنایع داروسازی، بهداشتی و یا به عنوان ادویه و نگهدارنده مواد غذایی ترشی‌جات، بیسکویت و مواد خوراکی دیگر به کار می‌رود. همچنین از آن به عنوان ضدقارچ پوستی و ضد نزله تنفسی می‌توان استفاده کرد و درمان امراض ریه و ضد سرماخوردگی، ضد تب و ضد یبوست است. برای بیماری‌های عصبی نیز مفید محسوب میشود. این گیاه بومی آسیا و ایران میباشد که ترکیبات عمده و مهم اسانس آن [[تیمول]]، [[گاماترپین]] و [[پاراسیمن]] میباشند(ناگالاکشمی و همکاران،۲۰۰۰).
گیاه اجغون یکی از مهمترین گیاهان دارویی منطقه بیرجند محسوب میشود که کشاورزان به تدریج نسبت به کشت آن رجوع کرده اند و سطح زیر کشت آن در حال زیاد شدن است<ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = صابری| نام = الهام| نام خانوادگی = رضایی = | نام۲ = فاطمه| عنوان = برآورد ضریب گیاهی اجغون {علمی|Trachyspermum ammi} در مراحل مختلف رشد به روش لایسیمتری در منطقه بیرجند | ژورنال = نشریه پژوهش آب در کشاورزی| مکان = بیرجند| ناشر = | دوره = ب. جلد ۳۱| شماره = ۳| سال = ۱۳۹۶| صفحه =۳۹۱ | پیوند = http://wra.areo.ir/article_113674_e7819f936c531b940ac73c35c3fd9f12.pdf| doi| بازیابی = ۱۵ ژانویه ۲۰۲۰</ref>.
== منابع ==
| |||