منظومه شمسی: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 5.119.23.130 (بحث) به آخرین تغییری که Editor-1 انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
پیوند زدن کهکشان راه شیری
برچسب‌ها: ویرایش کاربر تازه‌وارد در مقالهٔ خوب یا برگزیده ویرایشگر دیداری
خط ۳۹:
منظومه شمسی دارای هشت [[سیاره]] ([[عطارد]]، [[زهره]]، [[زمین]]، [[مریخ]]، [[مشتری (سیاره)|مشتری]]، [[زحل]]، [[اورانوس]] و [[نپتون]]) و پنج [[سیاره کوتوله|سیارهٔ کوتولهٔ]] تاکنون شناخته‌شده ([[سرس]]، [[پلوتون]]، [[هائومیا]]، [[ماکی‌ماکی]] و [[اریس]]) است. چهار سیارهٔ نخست، [[سیاره زمین‌سان|سیارات درونی یا زمین‌سان]] هستند و بیشتر از [[سنگ]] ساخته شده‌اند و از چهار سیارهٔ دیگر مشتری و زحل [[غول گازی|سیارات بیرونی یا غول‌های گازی]] هستند و بیشتر از [[گاز]]های [[هیدروژن]] و [[هلیوم]] ساخته شده‌اند و اورانوس و نپتون [[غول یخی|غول‌های یخی]] هستند. علاوه بر این اجرام، منظومه شمسی دربرگیرندهٔ اجرام دیگری از جمله [[قمر|ماه‌ها]]، [[سیارک]]‌ها، [[شهاب‌وار]]ها، [[شهاب]]‌ها، [[شهاب‌سنگ]]‌ها و [[دنباله‌دار|دنباله‌دارهاست]]. منظومه شمسی هم‌چنین دارای مناطق خاصی از جمله [[کمربند سیارک‌ها]]، [[کمربند کویپر]] و [[دیسک پراکنده|دیسک پراکنده (سامانه خورشیدی)]] است.
 
ماده‌ای رقیق و فشرده به‌نام [[محیط میان‌سیاره‌ای]] در فاصلهٔ میان سیارات و اجسام دیگر وجود دارد. اجزای سازندهٔ محیط میان‌سیاره‌ای را [[هیدروژن]] خنثی و [[یونش|غیر یونیزه‌شده]]، گاز [[پلاسما (فیزیک)|پلاسما]]، [[پرتو کیهانی|پرتوهای کیهانی]] و ذرات [[گرد و غبار]] تشکیل می‌دهند. در واقع این پنداشت که [[فضای بیرونی|فضا]] یک [[خلأ]] کامل است، نادرست است و مواد [[محیط میان‌سیاره‌ای]] در فضا وجود دارد. [[سدنا ۹۰۳۷۷]] دورترین جسم کشف‌شده در منظومه شمسی‌است که [[اوج و حضیض|اوج]] آن ۱۰۰۰ [[واحد نجومی]] است و [[تناوب مداری]] آن ۱۰٬۵۰۰ سال به طول می‌انجامد. ابری [[کره (هندسه)|کروی‌شکل]] و بزرگ به نام [[ابر اورت]] منظومه شمسی را دربرگرفته که دامنهٔ آن از ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ واحد نجومی دورتر از خورشید آغاز می‌شود و به گستردگی ۵۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ واحد نجومی دورتر از خورشید ادامه می‌یابد. گسترش مرزهای منظومه شمسی تا جایی‌است که دیگر تحت تأثیر خورشید (نفوذ نور خورشید، گرانش خورشیدی، [[خورشید#میدان مغناطیسی|میدان مغناطیسی خورشید]] و [[باد خورشیدی|بادهای خورشیدی]]) نیست. [[هلیوسفر#هلیوپاز|هلیوپاز]] مرز میان محیط میان‌سیاره‌ای و [[فضای بیرونی#ستارگان|فضای میان‌ستاره‌ای]] است. هلیوپاز به عنوان مرز بیرونی منظومه شمسی در نظر گرفته شده و برآورد می‌شود که میان ۱۱۰ تا ۱۷۰ واحد۱۷۰واحد نجومی از خورشید دورتر است.
 
== پیدایش ==
خط ۶۶:
== موقعیت در فضا ==
[[پرونده:Galactic longitude.JPG|بندانگشتی|مکان منظومهٔ شمسی در بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری]]
منظومهٔ شمسی در [[ابر میان‌ستاره‌ای محلی]]، [[حباب محلی]]، [[بازوی شکارچی]]، [[کهکشان راه شیری]] واقع شده‌است.<ref name="inspace">{{یادکرد وب|نشانی=http://science1.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2003/06jan_bubble/|عنوان=Near-Earth Supernovas|ناشر=[[ناسا|NASA]]|تاریخ بازبینی=13 September 2013|کد زبان=en|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/617GitIL7?url=http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2003/06jan_bubble/|تاریخ بایگانی=۲۲ اوت ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref> ستاره‌شناسان دریافته‌اند که کهکشان راه شیری در واقع دیسک [[کهکشان]] ماست و یک سحابی گسترده یا مجموعه‌ای از ستارگان نیست؛ کهکشان راه شیری یک [[کهکشان مارپیچی میله‌ای]] است که قطر آن حدود ۱۰۰٬۰۰۰ [[سال نوری]] است و پنداشته می‌شود که ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره داشته‌باشد. منظومهٔ شمسی حدود ۲۵٬۰۰۰ سال نوری از مرکز و کنارهٔ کهکشان فاصله دارد. دانشمندان به تازگی به این نتیجه رسیده‌اند که [[کهکشان راه شیری]] احتمالاً دارای دو بازوی مارپیچی بزرگ –[[بازوی برساووش]] و [[بازوی سپر-قنطورس]]– و چندین بازوی کوچک‌تر است. منظومهٔ شمسی میان دو بازوی بزرگ در بازویی به نام بازوی شکارچی قرار دارد.<ref name="milkyway">{{یادکرد وب |نویسنده=Fraser Cain|نشانی=http://www.universetoday.com/65601/where-is-earth-in-the-milky-way/|عنوان=Where is Earth in the Milky Way?|ناشر=[[یونیورز تودی|Universe Today]]|تاریخ=31 May 2010|تاریخ بازبینی=13 September 2013|کد زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6OhiTVe2L | تاریخ بایگانی = 09 April 2014}}</ref>
 
سرعت خورشید در منظومهٔ شمسی ۲۲۰ کیلومتر بر ثانیه است و گردش خورشید پیرامون مرکز کهکشان راه شیری حدود ۲۲۵ میلیون سال به طول می‌انجامد. این مدت زمان یک [[سال کهکشانی]] نامیده می‌شود.<ref name="speed">{{یادکرد وب|نویسنده=Stacy Leong|نشانی=http://hypertextbook.com/facts/2002/StacyLeong.shtml|عنوان=Period of the Sun's Orbit around the Galaxy (Cosmic Year) |سال=۲۰۰۲ |اثر=The Physics Factbook |تاریخ بازبینی=13 September 2013|کد زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6OhiUMKAk | تاریخ بایگانی = 09 April 2014}}</ref> بازپسین باری که منظومهٔ شمسی در این موقعیت بود، [[دایناسور]]ها بر روی زمین زندگی می‌کردند.<ref name="milkyway" />