سیا: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Europe2009 (بحث | مشارکتها) |
Kaviani.2548 (بحث | مشارکتها) ابرابزار |
||
خط ۱۷:
|superseding=
|jurisdiction=
|headquarters=[[George Bush Center for Intelligence]]{{سخ}}[[لانگلی، ویرجینیا]]،
|coordinates={{Coord|38|57|07|N|77|08|46|W}}
|employees=۲۱٬۵۷۵ (estimate)<ref name="wp20130829">{{cite news |url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/black-budget-summary-details-us-spy-networks-successes-failures-and-objectives/2013/08/29/7e57bb78-10ab-11e3-8cdd-bcdc09410972_story.html |date=August 29, 2013 |first1=Barton |last1=Gellman |first2=Greg |last2=Miller |newspaper=The Washington Post |title=U.S. spy network's successes, failures and objectives detailed in 'black budget' summary |accessdate=August 29, 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.cato.org/publications/commentary/cia-budget-unnecessary-secret |title=CIA Budget: An Unnecessary Secret |authorlink=Dave Kopel |first=Dave |last=Kopel |date=July 28, 1997 |website=[[Cato Institute]] |accessdate=April 15, 2007}}</ref><ref>{{cite news |url=https://fas.org/sgp/news/1999/11/wp112999.html |title=Cloak Over the CIA Budget |date=November 29, 1999 |newspaper=The Washington Post |via=[[Federation of American Scientists]] |accessdate=July 4, 2008}}</ref>
خط ۳۳:
|footnotes=
}}
'''سازمان اطلاعات مرکزی''' {{به انگلیسی|Central Intelligence Agency}}، همچنین مشهور با [[سرواژه]] «'''سیا'''» یا «'''سیآیاِی'''» {{انگلیسی|CIA}} یک [[سازمان اطلاعاتی|سازمان اطلاعات برون مرزی]] غیرنظامی [[دولت فدرال ایالات متحده آمریکا]] وظیفهاش جمعآوری، تجزیه تحلیل و پردازش اطلاعات امنیت ملی عمدتاً با استفاده از اطلاعات گردآوری شده توسط افراد از سرتاسر جهان است. به عنوان یکی از اعضای اصلی [[جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا|جامعه اطلاعات آمریکا]]، سیا به [[ادارهکننده اطلاعات ملی|اداره اطلاعات ملی]] پاسخگوست و در درجهٔ اول بر روی تأمین اطلاعات برای [[رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا|رئیسجمهور]] و [[کابینه ایالات متحده آمریکا|کابینهاش]] متمرکز است.
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
فعالیت سیا متمرکز بر حوزه برون مرزی است و بهطور محدودی به جمعآوری اطلاعات از داخل میپردازد. همچنین برخلاف [[افبیآی]] وظیفه اعمال قانون برعهده ندارد. با آنکه سیا تنها نهاد اطلاعاتی آمریکا نیست که مسئولیت گردآوری اطلاعات توسط اشخاص را برعهده دارد، مأموریت مدیریت ملی هماهنگسازی و رفع تعارض اطلاعات گردآوری شده توسط اشخاص در جامعه اطلاعاتی آمریکا با این سازمان است. سیا تنها سازمان اطلاعاتی آمریکا است که مجاز به [[عملیات مخفی]] برون مرزی از سوی [[رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا]] است، مگر در مواردی که رئیسجمهور سازمان دیگری را مناسب تر تشخیص دهد.<ref name="CIA Wikipedia">[//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Central_Intelligence_Agency&oldid=724579810 ویکیپدیای انگلیسی، 18 ژوئن 2016]</ref>
تا پیش از تصویب [[قانون اصلاح اطلاعات و ممانعت از تروریسم]] در سال ۲۰۰۴، رئیس سازمان سیا، همزمان در رأس جامعه اطلاعات آمریکا نیز بود. اما، اکنون این عملکردها و اختیارات به مدیر جامعه اطلاعات آمریکا (DNI) محول شدهاست. با این حال، حجم فعالیتهای سیا گسترش داشتهاست بهطوریکه طبق گزارش روزنامه [[واشینگتن پست]]، در سال مالی ۲۰۱۰ سازمان سیا بیشترین بودجه را در مجموعه جامعه اطلاعات آمریکا داشتهاست. سازمان سیا نقش خود را در حوزههایی نظیر عملیات شبه نظامی مخفیانه گسترش دادهاست و یکی از بزرگترین واحدهای آن، یعنی مرکز عملیات اطلاعاتی (Information Operations Center (IOC)) بر عملیات تهاجمی سایبری متمرکز شدهاست.<ref name="CIA Wikipedia"
مرکز سازمان سیا در ایالت [[ویرجینیا]]ست. این سازمان بخشی از جامعه اطلاعاتی آمریکا است. نقش و ویژگیهای سازمان سیا تقریباً برابر با [[سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا|سازمان اطلاعات و امنیت خارجی]] در [[بریتانیا]]، [[سرویس اطلاعات مخفی]] در [[استرالیا]] یا [[موساد]] در [[اسرائیل]] است.
== اهداف ==
سازمان سیا در ابتدا به منظور ایجاد یک مرکز تبادل اطلاعات و تحلیل برای سیاست خارجی ایالات متحده ایجاد شد، اما امروزه هدف اصلی آن گردآوری، تحلیل، ارزیابی و انتشار اطلاعات خارجی و اجرای عملیات مخفیانه است.<ref name="CIA Wikipedia"
بر اساس بودجه سال ۲۰۱۳ پنج اولویت کاری سیا عبارت بودهاند از:<ref name="CIA Wikipedia"
* [[ضدتروریسم]]
* جلوگیری از [[گسترش جنگافزارهای هستهای]] و دیگر انواع [[جنگافزار کشتارجمعی|سلاحهای کشتارجمعی]]
* هشدار و آگاهسازی رهبران ایالات متحده در خصوص رخدادهای مهم خارجی
* [[ضداطلاعات]]
* اطلاعات سایبری (Cyber intelligence)
== بخشهای اصلی ==
سازمان سیا یک اداره اجرایی و پنج اداره اصلی دارد که عبارتند از:<ref name="CIA Wikipedia"
* اداره نوآوریهای دیجیتال
* اداره تحلیل
سطر ۶۶ ⟵ ۶۵:
== تاریخچه ==
=== پیش زمینه ===
موفقیتهای [[بریتانیا]] در [[جنگ جهانی دوم]]، [[فرانکلین روزولت]] را ترغیب کرد که یک واحد اطلاعاتی مشابه [[سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا]] تأسیس کند، که «اداره خدمات راهبردی» (Office of Strategic Services) نامیده شد. در زمان کوتاهی پس از پایان جنگ جهانی دوم، [[هری ترومن]] در سال ۱۹۴۵ دستور داد این اداره منحل شود و وظایفش به ادارات دیگر محول گردد. علیرغم، مخالفت ارتش، وزارت خارجه و FBI، هری ترومن در ژانویه ۱۹۴۶ دستور تأسیس «مرجع اطلاعات ملی» (National Intelligence Authority) را صادر کرد، که سلف سیا محسوب میشود.<ref name="CIA Wikipedia"
=== تأسیس ===
با تصویب [[قانون امنیت ملی (۱۹۴۷)]]، [[شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا]] و سازمان سیا تأسیس شد و نهادهای پیشین منحل گردید. در سال ۱۹۴۹ [[قانون سازمان اطلاعات مرکزی]] به تصویب رسید و به سازمان سیا اجازه داد که رویههای مالی و اداری محرمانه را به کار بندد و این سازمان را از اغلب محدودیتهای منابع و اعتبارات فدرال مستثنی کرد. همچنین، این سازمان را از افشای اطلاعات ساختار، کارکردها، پرسنل، عناوین، حقوقها و تعداد کارمندانش مستثنی کرد.<ref name="CIA Wikipedia"
=== توسعه ===
سازمان سیا مجبور بود که همزمان در برابر خواستههای متفاوت رئیسجمهور، وزارت دفاع و وزارت امور خارجه پاسخگو باشد. این مجموعه مطالبات به دو حوزه گردآوری مخفیانه اطلاعات و عملیات مخفیانه معطوف بود. یکی از اهداف اصلی فعالیتهای اطلاعاتی در این مقطع [[اتحاد جماهیر شوروی]] بود. در این زمان اداره عملیات ویژه، اداره گزارشها و تخمینها و اداره هماهنگسازی خط مشیها راه اندازی شد و سیا اقدام به جاسوسی گسترده دربارهٔ اقدامات، توانمندیها و اهداف شوروی در اروپای مرکزی و شرقی کرد. اما، گزارشهای اطلاعاتی اولیه سیا ضعیف بود و این سازمان نتوانست اطلاعات کافی در خصوص سلطه شوروی بر [[رومانی]] و [[چکسلواکی]] و نیز [[محاصره برلین]] و [[پروژه بمب اتمی شوروی]] به دست آورد. تا زمان وقوع [[جنگ کره]] در سال ۱۹۵۰، سازمان سیا تنها چند هزار نفر پرسنل داشت و توانایی گردآوری اطلاعات را نداشت. با این حال، این سازمان در مواردی نظیر اثرگذاری بر انتخابات سال ۱۹۴۸ [[ایتالیا]] موفق شد با صرف منابع هنگفت مالی سیاستمداران را تطمیع کند.<ref name="CIA Wikipedia"
=== در جنگ سرد ===
سطر ۷۹ ⟵ ۷۸:
با همکاری سازمان سیا، [[ارتش ایران]] توانست با اجرای پروژه [[آیبکس]]، ارتباطات مخابراتی [[ارتش عراق]] را شنود و از تحرکات نظامی [[عراق]] در عمق خاک آن کشور عکسبرداری کند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2015/02/150210_u01-revolution-cave-yazdi وقتی سیا از تدارکات جنگی صدام به «دولت انقلابی» اطلاعات میرساند]، ''بیبیسی فارسی''</ref>
=== [[چالمرز جانسن]] در کتاب «برچیدن امپراتوری» مینویسد:
{{نقل قول|همهٔ رئیسجمهورهای آمریکا از هری ترومن به بعد، پس از آنکه درمییافتند که یک ارتش پنهان خصوصی در اختیارشان است و از نظر مالی به هیچکس پاسخگو نیست، نمیتوانستند از بکارگیری آن خودداری کنند.<ref>[برچیدن امپراتوری اثر چالمرز جانسن - صفحه 28]</ref>}}
==== تأثیرگذاری فرهنگی ====
سطر ۱۱۱ ⟵ ۱۱۳:
== جستارهای وابسته ==
* [[نقض حقوق بشر توسط سازمان سیا]] [[پرونده:CIA New HQ Entrance.jpg|250px|چپ|بندانگشتی|ورودی مقر فرماندهی سازمان سیا]]
* [[نشان سیا]]
* [[آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا]]
|