کاربر:آرمینا حمزه پور/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۵۷:
 
=== حسینقلی خان جهانسوز ===
سه سال پس از مرگ محمد حسن خان در حالی که کریم خان زند وارد تهران شده بود تا به سوی آذربایجان رهسپار شود آقامحمد خان با همراهی برادرش و همراهانی اندک از دشت به استرآباد تاخت تا بر حاکم دوّلو شهر که در قتل پدرش دست داشت غلبه کند. چون این هجوم ناموفق بود ناچار شد به [[بهشهر|اشرف]] بگریزد و سه روز بعد توسط [[محمدخان سوادکوهی|محمد خان سوادکوهی]] دستگیر شد و به اردوی کریم خان در تهران اعزام گشت.آقا محمد خان در گفتگو با خان زند او را متقاعد کرد که خطری برای او ندارد. کریم خان چندی بعد ایشان را به [[دامغان]] فرستاد و آقا محمد خان و حسینقلی خان در [[کلاته رودبار|چهارده کلاته]] این شهر در کنار سایر فرزندان و خویشاوندان محمد حسن خان قاجار ساکن شدند.این تصمیم خوشایند '''محمد حسین خان دوّلو قاجار''' حاکم منصوب زندیه در استرآباد نبود.او به کریم خان زند نامه ای نوشت و مدعی شد که وانهادن ۹ نفر از پسران محمد حسن خان در نزدیکی استرآباد شرط دوراندیشی نیست و از درخواست نمود تا آنها به شیراز کوچ داده شوند.<ref>{{پک|زرگری نژاد|1395|ک=تاریخ ایران در دوره قاجاریه عصر آقا محمد خان|ص=208 و 207}}</ref>کریم خان پذیرفت و به [[بسطام خان زند]] دستور داد تا '''آقامحمد خان''' و '''حسینقلی خان''' را به نزد او در تهران بیاورد وبقیه پسران به جز [[مرتضی‌قلی‌خان قاجار|مرتضی قلی خان]] و '''مصطفی قلی خان''' ( ''خواهر زادگان محمد حسین خان دوّلو'' )به [[قزوین]] بفرستد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13 و 14جلد یک|ص=445}}</ref>کریم خان آنها را با خود به شیراز برد. در اسفند ماه ۱۱۴۸ خورشیدی مطابق با شوال ۱۱۸۲ قمری کریم خان زند حکومت دامغان را به حسینقلی خان سپرد.اولین اقدام او پس از رسیدن به دامغان ازدواج با دختر محمد خان یکی از بزرگان عزالدین لو(عضدانلو)بود. <ref>{{پک|زرگری نژاد|1395|ک=تاریخ ایران در دوره قاجاریه عصر آقا محمد خان|ص=209 و 210}}</ref>سپس به فکر انتقام جویی شدید از طائفه یوخاری باش خصوصا دوّلو ها و همچنین شورش بر علیه کریم خان در سر پروراند. بنابراین ابتدا ده '''نمکه''' از توابع '''دامغان''' که مرکز قشلاق دامهای دوّلو ها بود مجاصره و قلعه نمکه را منهدم کرد و آتش زد و به همین مناسبت به '''جهانسوز''' مشهور شد.<ref>{{پک|بامداد|س1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13 و 14جلد یک|ص=445}}</ref>سپس به اطراف استرآباد لشگر کشید.قوانلو ها تحت ریاست حسینقلی خان رقبای دیرینه خود دوّلو ها را به شدت شکست دادند.حسینقلی خان که در به کار گرفتن خشونت شهرت یافته بود به شفاعت علمای شیعه خاندان مفیدیه در استرآباد سران طایفه دوّلو را به قتل نرسانید و آنان را در ازای پرداخت غرامت آزاد کرد.<ref>{{پک|اجلالی|1373|ک=بنیان حکومت قاجار|ص=18}}</ref>در سال ۱۱۵۲ خورشیدی مطابق با ۱۱۸۶ قمری حسینقلی خان از استرآباد برای گرفتن مازندران و دفع '''محمد خان سوادکوهی''' معروف به '''دادو''' به سمت [[ساری]] رفت.در جنگی که در [[رستم کلا]] بین محمد خان و اردوی حسینقلی خان و برادرانش '''مرتضی قلی خان''' و '''مصطفی قلی خان''' در گرفت . محمد خان شکست خورد و او را نزد حسینقلی خان فرستادند. حسینقلی خان او را در غل و زنجیر با خود به [[بارفروش]] مقر حکومت مازندران برده و پس از اینکه اموال فراوان او را با زه کمان خود خفه کرد.<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13 و 14جلد سوم|ص=241 و242}}</ref> کریم خان که از عصیان و یاغی گری او آگاه شد علی محمد خان زند را با سپاهی فراوان برای سرکوب حسینقلی خان روانه کرد.پس از چند مرحله جنگ و شکست ، حسینقلی خان به دشت ترکمن و به میان ترکمنان فرار کرد.کریم خان '''مهدی خان سوادکوهی''' پسر '''محمد خان دادو''' به حکومت مازندران منصوب کرد.حسینقلی خان به استرآباد بازگشت و به سرعت به بارفروش هجوم برد و بر مهدی خان دست یافت ولی بعد از مدتی او را آزاد کرد.واکنش کریم خان شدید بود، [[زکی خانزندخان زند]] برادر مادری خود که قساوت و بی رحمی شهره بود را برای سرکوبی حسینقلی خان روانه کرد.<ref>{{پک|زرگری نژاد|1395|ک=تاریخ ایران در دوره قاجاریه عصر آقا محمد خان|ص=219}}</ref>حسینقلی خان از رویارویی با زکی خان اجتناب کرد و پس از بازگشت زکی خان به شیراز، حسینقلی خان برای چپاول [[بسطام]] به آنجا هجوم برد ولی ناکام ماند و در بازگشت در در سرخه دشت [[فندرسک]] به دست '''آرتق''' <ref>{{پک|نام خانوادگی<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13 و 14جلد سوم|ص=446}}</ref>|سال|ک=کتاب|ص=صفحه}}</ref>نامی از ''ترکمنان کوکلان'' به تحریک '''میرزا علی خان دوّلو''' حاکم استرآباد او را کشتند.'''مرتضی قلی خان قاجار''' برادرش اندک زمانی بعد به سراغ میرزا علی خان رفت و به انتقام حسینقلی خان جهانسوز او را کشت.<ref>{{پک|زرگری نژاد|1395|ک=تاریخ ایران در دوره قاجاریه عصر آقا محمد خان|ص=225 و 226}}</ref>
 
== تولد و اتفاقات پیش از ولیعهدی ==