کاربر:آرمینا حمزه پور/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۸۳:
== وقایع خراسان و هرات ==
یکی از مهمترین وقایع آغاز سلطنت فتحعلی شاه لشگرکشی به مرزهای شمال شرقی ایران است. موضوع خراسان با موقعیت سیاسی خاصی که در آن منطقه به واسطه مجاورت با افغانستان و ترکستان داشت در دوران فتحعلی شاه یکی از مسائل مهم سیاست داخلی او بود.<ref>{{پک|شمیم|1389|ک=ایران در دوره سلطنت قاجار|ص=48}}</ref>
پس از قتل آقا محمد خان ، محمد ولی خان دوّلو قاجار که با ده هزار سپاهی برای حراست در خراسان بود با شش هزار نفر به تهران آمد. [[نادر میرزا]] پسر [[شاهرخ‌‌‌شاه|شاهرخ شاه افشاری]] که از قضیه آگاه شد از [[هرات]] به [[مشهد]] آمده و آن را اشغال نموده و به جای پدر به تخت نشست. در بهار ۱۱۷۸ خورشیدی مطابق با اواخر ۱۲۱۳ قمری فتحعلی شاه برای گرفتن مشهد و دستگیری نادر میرزا به سمت خراسان عزیمت نمود و شهر مشهد را محاصره نمود. نادر میرزا سخت مقاومت کرد و چون قحطی در شهر روی داد و نادر میرزا نیز تعهداتی کرد، به این ملاحظات فتحعلی شاه در تابستان ۱۱۷۸ خورشیدی از محاصره شهر مشهد دست کشید و به سمت تهران بازگشت. در سال ۱۱۷۹ خورشیدی فتحعلی شاه ،[[ابراهیم خان ظهیرالدوله|ابراهیم خان قاجار ظهیر الدوله]] را با ده هزار سپاهی به همراه [[حسین خان قاجار سردار ایروانی]] برای تسخیر [[سبزوار]] و سرکوبی [[اللهیار خان قلیچی|الـلهیارخان قلیچی]] حاکم آن به سبزوار فرستاد. نادر میرزا برادر خود عباس میرزا را به عنوان گروگان به [[نیشابور]] و سپس از آنجا به تهران فرستاد ولی خود از رفتن به تهران خودداری میورزید. فتحعلی شاه در بهار سال ۱۱۸۰ خورشیدی مطابق با اوایل ۱۲۱۷ قمری خود رهسپار خراسان شد. پس از اینکه [[اسحاق‌خان قرایی|اسحق خان قرائی]] ، جعفر خان بیات را در چمن رادگان به نزد فتحعلی شاه آورد.اردوی شاهی به سمت مشهد رهسپار شده و شهر را محاصره نمود. این بار نیز برای اینکه به اهالی صدمه ای وارد نیاید به شفاعت علماء مخصوصا [[سید محمدمهدی خراسانی|میرزا محمد مهدی مجتهد]]، قرار شد فتحعلی شاه از محاصره شهر مشهد دست کشیده و به تهران برود و بعد خود اهالی نادر میرزا را دستگیر و تسلیم دولت نمایند. فتحعلی شاه متقاعد شد و در موقع عزیمت ، حسین خان قاجار قزوینی سردار ایروانی به سمت حاکم نیشابور به جای جعفر خان بیات و سرداری خراسان تعیین شد و غرض از این انتصاب این بود که پس از رفتن پادشاه حسین خان قاجار ، نادر میرزا دستگیر و به تهران اعزام کند. در آذر ۱۱۸۲ خورشیدی مطابق با اول رمضان ۱۲۱۸ قمری حسین خان قاجار به اتفاق [[محمدولی میرزا|محمد ولی میرزا]] پسر سوم فتحعلی شاه و خوانین بزرگ خراسان از قبیل '''اسحق خان قرائی''' ، '''محمد خان هزاوه''' ، '''امیر قلیچ خان تیموری''' ، '''امیرگونه خان زعفرانلو''' و '''لطفعلی خان دره گزی''' با هفت هزار سپاهی شهر مشهد را محاصره نموده و با وجود مقاومت شدید نادر میرزا سرانجام شهر تسلیم شد و نادر میرزا در حال فرار در ۱۲ کیلومتری دستگیر و به مشهد آوردند و به محمد ولی میرزا که در این زمان به حکومت خراسان تعیین شده بود تسلیم کردند و او نیز وی را با جمعی از بازماندگان نادری به تهران فرستاد. به محض ورود نادر میرزا و اکثر بستگانش در آنجا کشته شدند و یا از هر دو چشم نابینا گردیدند. [[فرهاد میرزا معتمدالدوله|فرهاد میرزا معتمد الدوله]] پسر پانزدهم عباس میرزا در کتاب جام جم مینویسد:«''و خاقان به لفظ گهربار فرمودند حمد خداوند که قصاص به اسم کرد،نادر شاه فتحعلیخان را کشت و فتحعلی شاه نادر میرزا را سیاست نمود''».مولف کتاب محافل المومنین راجع به وقایع سال ۱۱۸۲ خورشیدی میگوید:«''نادر میرزا اکثر اسباب روضه مقدسه منوره را از میل طلای بالای گنبد و درهای طلا و قنادیل طلا و مرصع و تخت طاووس نادری که بعد از سلطان نادر شاه تعلق به آن حضرت یافنه بود و سایر آلات و ظروف طلا و نقره تمامی را تصرف و تخت طاووس را به صیغه ارثیت و باقی را به عنوان قرض بر خود حلال شمرده مسکوک نمود، ولی برادرش نصرالـله میرزا دیناری و حبه ای از مال حضرت ظبطضبط ننمود''».<ref>{{پک|بامداد|1371|ک=شرح حال رجال ایران قرنهای 12و13و14 جلد چهارم|ص=244 و 245}}</ref>
 
== دوره اول جنگهای ایران و روس ==