بلا کون: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
نجات ۱ منبع و علامتزدن ۰ بهعنوان مرده.) #IABot (v2.0 |
آخر کار |
||
خط ۱۱:
| birth_date = {{تولد|۱۸۸۶|۲|۲۰}}
| birth_place = سیلادیچه، [[اتریش-مجارستان]] (اکنون [[کهو سیلوانیه]] در [[رومانی]])
| death_date = {{مرگ و سن|
| death_place = [[مسکو]]، [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی]]
| party = حزب سوسیال دموکراتیک مجارستان (MSZDP)
خط ۲۰:
| birth_name = بلا کوهن
}}
'''بِلا کون''' {{به مجاری|Kun Béla}}(زاده ۲۰ فوریه ۱۸۸۶ با نام '''بلا کوهِن''' - درگذشته
== جوانی ==
خط ۳۴:
در آغاز [[جنگ جهانی اول]]، بلا کون در ارتش [[اتریش-مجارستان]] ثبت نام کرد و پانزده ماه در جبهه روسیه جنگید. در اوایل ۱۹۱۶، با پیشروی روسها به [[گالیسیا (اروپای شرقی)|گالیسیا]]، اسیر شد و به اردوگاهی در [[تومسک]] منتقل شد. در پائیز همان سال، برای مقابله با زندگی کسالتبار زندان با چند افسر جوان دیگر گروهی را برای مطالعه و گفتگوی [[مارکسیسم|مارکسیستی]] تشکیل دادند. سال بعد کون و همکارانش که بسیاری از آنها رهبران آیندهٔ جنبش تحت حمایت بلشویکِ [[جمهوری شورایی مجارستان]] شدند، با فراکسیون [[بلشویسم|بلشویک]] و [[منشویسم|منشویک]] آشنا شده و در ارتباط ماندند. این زمان نقطهٔ شروع فعالیت انقلابیِ روسی بلا کون است.<ref dir="ltr">{{پک/بن|Tőkés|ک=Tőkés|ص=177|زبان=en}}</ref>
در سالهای تومسک بین آوریل ۱۹۱۷ تا نوامبر ۱۹۱۸، کون بیش از بیست مقاله و تفسیر خبر در مجلهٔ کارگران سیبری{{
بلا کون توسط دولت کارویی در فوریه ۱۹۱۹ زندانی شد ولی به رهبری حزب کمونیست از درون سلول ادامه داد.<ref dir="ltr" name=":1">{{پک/بن|Britannica|ک=Britannica|ص=|زبان=hu}}</ref>
خط ۴۳:
{{سخ}}
{{نوشتار اصلی|جمهوری شورایی مجارستان}}
پس از جنگ جهانی اول در ۱۶ نوامبر ۱۹۱۸ مجارستان به عنوان ''جمهوری مستقل'' اعلام شد. کشور دستخوش آشوب با اقتصادی نابود شده بود و همسایههای پیروز در جنگ نیز علاقمند به گرفتن هرچه بیشتر از خاک تاریخی [[پادشاهی مجارستان]] بودند، در این شرایط از ۱۱ ژانویه ۱۹۱۹ [[میهای کارویی]] در مقام [[رئیسجمهور]] بر سر کار بود ولی نتوانست کشور را یکپارچه کند.<ref dir="ltr">{{پک/بن|Roszkowski and Kofman|ک=Roszkowski and Kofman|ص=1981|زبان=hu}}</ref> او در ۲۰ مارس دستوری از ژنرال فِرناند ویکس{{
بلا کون توانست با تشکیل ارتش سرخ مجارستان در برابر ''دستور ویکس''{{
== سیاست ==
خط ۵۸:
== اتریش و کریمه ==
{{نوشتار وابسته|جنگ داخلی روسیه|وحشت سرخ (شوروی)}}
بلا کون پس از فرار به وین که تحت تسلط [[حزب سوسیالدموکرات اتریش]] بود، زندانی و در ژوئیه ۱۹۲۰ با زندانیان اتریشی در شوروی معاوضه شد و در آنجا به [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]] پیوست. او متصدی کمیته انقلابی منطقهای در [[شبهجزیره کریمه|کریمه]] شد، که در طول جنگ داخلی روسیه بارها بین بلشویکها و ارتش سفید دست به دست گشتهبود. پس از شکست ارتش سفید در ۱۹۲۰ به فرماندهی ژنرال وْراندْیْل{{
== اقدام مارس<small>{{یاد|یا آکسیون مارس}}</small> در آلمان ==
او در مارس ۱۹۲۱ برای رهبری ''قیام کارگران'' به آلمان سفر کرد. پلیس در ۱۶ مارس به دستور، اتو هورزینگ{{
[[پرونده:Bela Kun NKVD.jpg|بندانگشتی|200x200پیکسل|بلا کون در ۱۹۳۷ پس از دستگیری توسط [[کمیساریای خلق در امور داخلی]]]]
== فعالیتهای نهایی و درگذشت ==
بین سالهای {{چر}}۱۹۲۱–۱۹۳۶ بلا کون عضو کمیته اجرایی و عضو هیئت رئیسهٔ [[کمینترن]] که بالاترین مقام منتخب آن به حساب میآمد، بود.<ref dir="ltr">{{پک/بن|Chase|ک=Chase|ص=460|زبان= en}}</ref> در {{چر}}۱۹۳۲–۱۹۳۶ او به عنوان یکی از اعضای برجسته کمیته اجرایی کمینترن، ریاست کمیسیونی که به ''کمیسیون کون'' معروف شد را نیز بر عهده داشت. در این زمان او از برجستهترین کمونیستهای جهان بود. با این وجود کمیسیون تحقیقات کمینترن به نتیجه رسید که بلا کون خطاهایی جدی مرتکب شده و توصیه برای مجازات وی داد. کون متهم شدهبود که برای چند سال در [[حزب کمونیست مجارستان]]، با سیاستهایی غیرقانونی و از روشهای غیرقابل قبول کارگران را با تهمت بیاعتبار میکردهاست.<ref dir="ltr">{{پک/بن|Chase|ک=Chase|ص=461|زبان= en}}</ref>
بلا کون را در ۲۹ ژوئن ۱۹۳۷ دستگیر کردند، که در تمام رسانههای جهان منعکس شد و بر اساس پروندهٔ دادگاه نظامی او در شوروی احتمالاً در ۳۰ نوامبر ۱۹۳۹ در زندان درگذشت.<ref dir="ltr">{{پک/بن|Borsányi|ک=Borsányi|ص=385-386|زبان=hu}}</ref>
== یادداشت ==
{{یادداشت|۲}}
== پانویس ==
سطر ۸۶ ⟵ ۹۲:
* {{یادکرد کتاب|عنوان=Stalin and His Hangmen: The Tyrant and Those Who Killed for Him|پیوند=https://books.google.hu/books?id=Yi3ow3TU8-4C&lpg=PP1&pg=PA83#v=onepage&q&f=false|ref={{harvid|Rayfield}}|زبان=en|نویسنده=Donald Rayfield|شابک=9780307431837|سال=2007|ناشر=Random House Publishing Group}}
* {{یادکرد وب|نویسنده=Johannes Leicht|کد زبان=de|تاریخ=November 2004|وبگاه=dhm.de|نشانی=https://www.dhm.de/lemo/kapitel/weimarer-republik/innenpolitik/maerzkaempfe|عنوان=Die Märzkämpfe in Mitteldeutschland 1921|ref={{harvid|dhm.de}}|نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20180828071138/https://www.dhm.de/lemo/kapitel/weimarer-republik/innenpolitik/maerzkaempfe|تاریخ بایگانی=۲۸ اوت ۲۰۱۸|ترجمه عنوان={{عبارت راست به چپ|اقدام مارس در آلمان مرکزی 1921}}|accessdate=۲۷ دسامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}
* {{یادکرد ژورنال|ژورنال=The Russian Review|عنوان=Microhistory and Mass Repression: Politics, Personalities, and Revenge in the Fall of Béla Kun|دوره=67|سال=July 2008|نویسنده=William J. Chase|پیوند=https://www.jstor.org/stable/pdf/20620807|توسط=[[جیاستور|Jstor]]|ref={{harvid|Chase}}|زبان=en}}
{{پایان چپچین}}
|