میمون انسان‌نما: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۲۱:
}}
 
'''کَپی''' یا ایپ {{انگلیسی|Ape}} به هر یک از اعضای [[بالاخانواده|بالاخانوادهٔ]] '''انسان‌واران''' {{نام علمی|Hominoidea}} اطلاق می‌شود. نمونه‌های آشنای آن [[گیبون]]، [[اورانگوتان]]، [[گوریل]]، [[شامپانزه]] و [[انسان]] است. به دلیل ابهام در واژه کپی، بیشتر ترجیح داده می‌شود از نام علمی هومینوئید Hominoidea (انسان‌واران) که روابط [[آرایه‌شناسی|آرایه‌شناختی]] را می‌رساند، استفاده شود.
 
== نام ==
در حقیقت اصطلاح کپی دارای تاریخچه‌ای از ابهام است. واژه کپی kapi یک واژه فارسی میانه است که به‌طور کلی به خانواده انسان واران اطلاق می‌شود. معادل انگلیسی آن Ape است. نام علمی کپی هومونوئید است. در بیشتر کتاب‌ها و مقالات فارسی واژه میمون در برگردان ape استفاده شده. در زمانی برای اشاره به هر [[نخستی‌سانان|نخستین‌سان]] بی‌دم که شامل [[ماکاک]] (که به انسان‌واران تعلق ندارند) می‌شد. کپی‌ها به عنوان دو زیر طبقه شناخته می‌شنود. [[کپی بزرگ]] {{انگلیسی|Great Apes}} شامل: شامپانزه، گوریل و اورانگوتان و [[کپی کوچک]] {{انگلیسی|lesser apes}} که شامل [[گیبون]]‌ها می‌شود.<ref name="about">{{یادکرد وب|نشانی = http://animals.about.com/od/primates/p/apes.htm |عنوان = Apes|ناشر = وب سایت About|تاریخ = ۹ آبان ۱۳۹۴}}</ref>
 
== توانایی ==
بیشتر انسان‌واران به‌جز گونه‌های انسان و گوریل‌ها به خوبی می‌توانند از درخت بالا روند و گیبون ماهرترین بالارونده درخت در بین انسان‌واران است. انسان‌واران بسیار باهوش و توانایی حل مسئله را دارند. شامپانزه‌ها و اورانگوتان‌ها ابزارهای ساده‌ای می‌سازند و استفاده می‌کنند. دانشمندان اورانگوتان‌ها را در اسارت مطالعه کرده‌اند و نشان داده‌اند که اورانگوتان‌ها توانایی استفاده از زبان اشاره، حل پازل‌ها و تشخیص سمبل‌ها را دارند.<ref name="about" />
 
== خصوصیات ==
در مقایسه با دیگر نخستی‌سانان، انسان‌واران دارای مرکز ثقل پایین‌تر، ستون فقرات کوتاه (با توجه به طول بدنشان)، [[لگن خاصره]] پهن و سینه‌ای پهن هستند.{{سخ}}
فرم کلی بدن کپی‌ها به آن‌ها حالت سرپا ایستادن بیشتری نسبت به نخستی‌سانان دیگر می‌دهد. همانند بیشتر نخستی‌سانان، کپی‌ها گروه‌های اجتماعی تشکیل می‌دهند که هر گونه ساختار اجتماعی خاص خود را دارد. گیبون‌ها ساختار اجتماعی تک همسری تشکیل می‌دهند در حالیکه گوریل‌ها در تعدادی بین ۵ تا ۱۰ یا بیشتر (بیشتر اوقات ۱ نر با ۱۰ ماده) زندگی می‌کنند. همچنین شامپانزه‌ها گروه‌هایی ۴۰ تا ۱۰۰ نفر را تشکیل می‌دهند. در این میان اورانگوتان‌ها استثنائی در بین نورم‌های اجتماعی نخستی‌سانان هستند چرا که تنها زندگی می‌کنند.<ref name="about" />
 
== شباهت با انسان ==
خط ۳۸:
بر طبق سیستم رده‌بندی کنونی دو خانوادهٔ انسان‌واران وجود دارند.
* خانوادهٔ [[گیبون|هیلوباتید (Hylobatidae)]] (گیبون) از چهار سرده و ۱۴ گونه [[گیبون]]، شامل [[گیبون لار]] و [[سیامانگ]]، تشکیل شده که به '''کپی‌های کوچک''' مشهورند.
* خانواده [[انسانیان|هومینید (Hominidae)]] (انسانیان) از [[شامپانزه]]‌ها، [[گوریل]]‌ها، [[انسان]]‌ها و [[اورانگوتان]]‌ها تشکیل شده<ref name=MSW3 /><ref name=Goodman2>{{cite journal | journal = Journal of Molecular Evolution | year = 1990 | volume = 30 | pages = 260–266 | title = Primate evolution at the DNA level and a classification of hominoids | author = M. Goodman, D. A. Tagle, D. H. Fitch, W. Bailey, J. Czelusniak, B. F. Koop, P. Benson, J. L. Slightom | doi = 10.1007/BF02099995 | pmid = 2109087 | issue = 3}}</ref> که به '''کپی‌های بزرگ''' مشهورند.
 
== تفاوت کپی با میمون ==
خط ۴۸:
 
== تنوع گونه‌ای ==
در تمام انسان‌واران گیبون‌ها پرتنوع‌ترین گونه با ۱۶ گونه گیبون، شامپانزه‌ها با دو گونه، گوریل‌ها با دو گونه، اورانگوتان‌ها با دو گونه)، و انسان‌ها با ۱ گونه (در زمان کنونی).<ref name="about" />
 
== زیستگاه ==
زیستگاه کپی‌ها در جنگل‌های بارانی گرمسیر در بخش‌های از غرب و مرکز قاره آفریقا و همچنین جنوب شرقی آسیا می‌باشد. اورانگوتان‌ها فقط در آسیا، شامپانزه‌ها، در غرب و مرکز قاره آفریقا، گوریل‌ها در مرکز قاره آفریقا و گیبون‌ها در جنوب شرقی آسیا زندگی می‌کنند.<ref name="about" />
 
== خوراک ==
خوراک انسان‌واران شامل برگ‌ها، دانه‌ها، میوه و تعداد کمی از جانوران دیگر به عنوان طعمه است.<ref name="about" />
 
== خطر انقراض ==
بیشتر گونه‌های انسان‌واران در خطر [[تخریب زیستگاه]] هستند. خطراتی همچون شکار غیرقانونی، شکار برای گوشت بیشه (گوشت جانوران وحشی آفریقایی) و شکار برای پوست. هر دو گونه شامپانزه‌ها در معرض خطر انقراض هستند. گوریل شرقی در خطر انقراض و گوریل غربی هم به شدت در خطر انقراض است.<ref name="about" />
 
== منابع ==
{{پانویس}}
 
== پیوندهای وابسته ==