| birth_name = '''ابولفظل قدیر قولو اوغلو ائلچی بَی'''
| nickname = ائلچی بَی
خط ۳۷:
|footnotes =
}}
'''ابوالفضل قدیر قولو اوغلو ائلچی بیگایلچی‌بیگ''' (به [[ترکی]]: '''Əbülfəz Qədirqulu oğlu Elçibəy''') (زادهٔ [[۲۴ ژوئن]] [[۱۹۳۸ (میلادی)|۱۹۳۸]] در [[نخجوان]] – درگذشتهٔ [[۲۲ اوت]] [[۲۰۰۰ (میلادی)|۲۰۰۰]] در [[آنکارا]])، سیاست‌مدار آذربایجانی و یکی از مخالفان [[اتحاد جماهیر شوروی]] سابق و دومین رئیس‌جمهور [[جمهوری آذربایجان]] و نخستین رئیس‌جمهور غیر [[کمونیست]] [[جمهوری آذربایجان]] بود که در انتخابات آزاد این مقام را در ۱۶ ژوئن ۱۹۹۲ احراز کرد و طی یک کودتا در ژوئن ۱۹۹۳ از قدرت کنار رفت.
وی رهبر حزب جبهه خلق آذربایجان بود. قبل از وی ایاز مطلب‌اف رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان بود و پس از وی حیدر علی اف با کودتای خفیف ژنرال صورت حسین اوف به این مقام رسید. ایلچی بیگ در روستای "کرَکی" نخجوان آذربایجان در سال ۱۹۳۸ به دنیا آمد، پدرش قادر قلی اهل آذربایجان ایران و مادرش اهل آناطولی ترکیه بود که به روستای کرَکی کوچ کرده و با پدر ایلچی بیگایلچی‌بیگ ازدواج کرد. پدر ایلچی بیگ در سال ۱۹۴۳ در جنگ جهانی دوم شرکت کرده و دیگر خبری از وی نشده‌است. ابوالفضل ایلچی بیگایلچی‌بیگ بین سال‌های ۱۹۵۷–۱۹۶۲ میلادی در دانشگاه دولتی آذربایجان و در دانشکده " زبانهای شرق " در رشته زبان عربی تحصیل کرد و در همان سال‌ها در دانشکده محل تحصیل خود " کانون تاریخ شناسی آذربایجان " را تأسیس نمود. وی در طی سال‌های ۱۹۶۳–۱۹۶۴ به عنوان مترجم در کشور مصر فعالیت داشت و در سال ۱۹۷۱ برای استقلال آذربایجان فعالیت خودرا شروع کرد که بر اثر همین فعالیت در سال ۱۹۷۵ به اتهام ملی‌گرایی به یک سال و نیم حبس و تحت فشارهای سازمان [[کاگ‌ب]] قرار گرفت. در سال ۱۹۸۹ حزب جبهه خلق آذربایجان را تاسیس کرد ( این حزب هم اکنون در اپوزیسیون با دولت [[جمهوری آذربایجان]] قرار دارد ) پس از فروپاشی شوروی و استقلال در سال ۱۹۹۲ به سمت دومین رئیس جمهوری جمهوری آذربایجان برگزیده شد.
ائلچی بیگ در خاطرات خود از [[مهاتما گاندی|گاندی]] و [[محمدامین رسول‌زاده|محمد امین رسول زاده]] به همراه [[مصطفی کمال آتاترک]] به عنوان افرادی که در مبارزه سیاسی خود الهام گرفته اشاره کرده است.
خط ۴۶:
سایت ینی مساوات آذربایجان (Yeni Musavat: «رئیس جمور سابق آذربایجان "ابوالفضل
ائلچی بیایلچی‌بیگ" با استفاده از زهر مسموم شده‌است.»
این سایت به نقل از رادیو صدای آمریکا خبر داد: «"حافظ حاجی اف" رئیس حزب "مساوات معاصر"، رئیس حزب آذربایجانی (AXCP) را متهم کرده که در کشته شدن "ائلچی بی" نقش داشته‌است.»
حاجی اف مدعی شد: «رهبر حزب (AXCP)، "ابوالفضل ائلچی بیایلچی‌بیگ" را مسموم کرده‌است.»
رهبر حزب "مساوات معاصر" در این باره گفت: «در ماه اکتبر سال ۱۹۹۹ برای عیادت رئیس جمهوری سابق آذربایجان که دربیمارستاندر بیمارستان بستری بود رفته بودم و افراد مهمی نیز در آنجا حضور داشتند، در میان مجلس "ائلچی بیایلچی‌بیگ" از مسمومیتش توسط "کریملی" خبر داد و گفت: علی کریملی رهبر حزب (AXCP) در نوشیدنی اش زهر ریخته است.»
ینی مساوات در ادامه اظهار داشت: «تحقیقات دربارهٔ مرگ مشکوک "ابوالفضل ائلچی بیایلچی‌بیگ" ادامه دارد و دادگستری آذربایجان نیز تحقیقات خود را از نزدیکان و بستگان "ائلچی بیایلچی‌بیگ" از جمله برادر و صاحب "باغ مارداکان" که در آنجا مهمانی برگزار شده وابوالفضلو ائلچیابوالفضل بیایلچی‌بیگ در آنجا مسموم شده‌است و همچنین پزشک معالج وی در بیمارستان، شروع کرده‌است.»
