آناهیتا: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Arellaa (بحث | مشارکت‌ها)
Arellaa (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۱۷:
یکی از صفات ناهید که در واقع دلالت بر اسمش دارد، «آناهیتا» به معنی پاک است. این صفت بسیار پرکاربرد است و در کنار اسم اردوی و صفت سورا ۷۱ بار در آبان‌یشت ذکر شده‌است. این صفت پیش از آن صفتی بود برای «اردوی»، اما به دلیل اهمیتِ پاکی، نام «ناهید» جانشین اردوی شد. این نام به صورت متفاوتی در منابع ذکر شده‌است؛ مانند «آناهید، ناهید، آناهیتا و اناهیته». ''معین'' در این رابطه می‌گوید: «در اشعار گذشتگان بسیار به نام ناهید برمی‌خوریم که ناهید، ناهده، ناهیده و ناهی از آن نمونه‌اند و به معنای دختر بالغ است». ''مولایی'' می‌گوید: «این واژه در کنار «سوره» صفتی بود برای اردوی و از نظر لغوی به معنی پاک، پاکیزه، نیالوده و بی‌آلایش است». در سراسر اوستا نیز به این ویژگی ناهید به صورت «پاک کننده نطفه مردان و مشمهٔ همه زنان برای زایش، بهترین هستی پاکان، پاک ستوده شده، پالایندهٔ آب‌ها» اشاره شده‌است.<ref>{{پک|ثمودی|۱۳۸۷|ک=ایزد بانوان در ایران باستان و هند|ص=۴۳}}</ref><ref>{{پک|قلی‌زاده|۱۳۸۷|ک=فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایه متون پهلوی|ص=۹۳}}</ref><ref>{{پک|امینی لاری|محمودی|۱۳۸۹|ک=ناهید مظهر قدس است یا هوس؟|ص=۵۲}}</ref><ref>{{پک|مکی|۱۳۹۰|ک=بررسی تطبیقی ایزدان سه‌گانه در ایران و ارمنستان در دوران باستان|ص=۱۷۷}}</ref>
 
''[[کتایون مزداپور|مزداپور]]'' معتقد است آناهیتا نماد آب‌های جهان است و آب همانند زمین از گذشته مقدس بوده‌است و اصلاح آن را واجب می‌شمردند. ایرانیان باستان، عناصر مفید و سودمند را بسیار مورد پرستش قرار می‌دادند و برای آن‌ها نگهبانانی در نظر می‌گرفتند و آب یکی از همان عناصر مقدس بوده‌است. ایزدان نگهبان آب با نام‌های آبان، اردویسور آب، اردویسور آناهیتا و ناهید آمده‌است؛ اَپَم نَپات یا بُرزایزد یا آبان ناف مأمور پخش آب بوده‌اند و از یاران ناهید، امشاسپند خرداد، سرور آب‌ها بوده‌است. این صفت ناهید که نشان از پاکی است پرستیدگان را ملزم می‌دارد که از ناپاکی دوری کنند و از [[آلودگی آب]] بپرهیزند؛ همچنین آن‌ها را ملزم می‌ساخت از آتشکده‌ها و پیکرهای ساخته شده ناهید مراقبت کنند تا دچار آلودگی نشود و به همین خاطر معابد او جای پرهیزکاری است. در گذشته گاهی اتفاق می‌افتاد که زنان برجسته را برای زندگانی پاک به این معابد می‌فرستادند. خاتون زن خاقان ترک یا معشوقهٔ [[کوروش دوم|کوروش دوم هخامنشی]] از جمله افرادی هستند که به معبد ناهید فرستاده شدند.<ref>{{پک|هینلز|۱۳۶۸|ک=شناخت اساطیر ایران|ص=۷۱}}</ref><ref>{{پک|پور بختیار|خسروی|۱۳۹۳|ک=جایگاه ایزد بانو آناهیتا، الهه آب در باورهای ساسانیان|ص=۶۳}}</ref>
 
==== زیبایی و آراستگی ====