داویت هیلبرت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏منابع: افزودن مطلب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خنثی‌سازی ویرایش 28159638 از 5.126.88.15 (بحث)، ابرابزار
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۲۶:
|امضا =
}}
'''دیوید هیلبرت''' ({{lang-de|David Hilbert}} زاده {{رچ}}۲۳ ژانویه ۱۸۶۲ در [[کنیگسبرگ]]، [[پروس شرقی]] درگذشته ۱۴ فوریه ۱۹۴۳ در [[گوتینگن]] [[آلمان]])، [[ریاضی‌دان]] آلمانی و یکی از مشهورترین ریاضی‌دانهایریاضی‌دان‌های قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. او یکی از تأثیرگذارترین ریاضی‌دانان در گسترش و پیدایش [[مکانیک کوانتومی]] و [[نظریه نسبیت]] می‌باشد. از کارهای دیگر او، بنیان‌ریزی و گسترش [[آنالیز تابعی]] است.
 
او در [[کنیگسبرگ]] متولد شد و در سال ۱۸۸۴ از دانشگاه این شهر دکتری گرفت و قریب ۱۰ سال را به تدریس در آن دانشگاه گذراند. سپس در ۱۸۹۵ به استادی [[دانشگاه گوتینگن]] رسید و تا آخر عمر در این شهر زیست.
 
== زندگی‌نامه ==
دیوید هیلبرت در ۲۳ ژانویهٔ ۱۸۶۲ در شهر کونیگسبرگ،[[کنیگسبرگ]]، شهری در [[پروس شرقی]] (روسیهٔ فعلی،فعلی)، متولد شد و در ۱۴ فوریهٔ سال ۱۹۴۳ در شهر [[گوتینگن]]، [[آلمان]] چشم از جهان فروبستدرگذشت. وی از سال ۱۸۸۶ تا ۱۸۹۵ به تدریس ریاضیات در [[دانشگاه کونیگسبرگ|ٔدانشگاهِ آلبرتوس-کُنیگسبِرگ]] اشتغال داشت و ما بقی عمر پربار علمی خود را در فاصلهٔ سال‌های ۱۸۹۵ تا ۱۹۳۰ در [[دانشگاه گوتینگن]] سپری کرد. هیلبرت را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین ریاضی دانان در تمامی عصرها دانست. هیلبرت فرزند اول و تنها فرزند از اتو و ماریا هیلبرت می‌باشد. او در پاییز ۱۸۷۲ وارد مدرسه Friedrichskolley، همان مدرسه‌ای که ایمانوئل کانت ۱۴۰ سال پیش در آن تحصیل داشت، شد. اما پس از مدتی به دلیل نارضایتی نقل مکان می‌کند. او در پاییز ۱۸۷۹ بیش از پاییز ۱۸۸۰ در [[دانشگاه ویلهم]] فارغ‌التحصیل شد. پس از فارغ‌التحصیلی او در پاییز ۱۸۸۰ در [[دانشگاه کنیگسبرگ]] ثبت نام کرد. از بهار سال ۱۸۸۲ با دوستان با استعداد خود یعنی [[هرمان مینکوفسکی]] و [[آدولف هورویتس]] (دانشیار در گُتینگِن) که با آن‌ها تبادل شدید علمی و ثمربخشی داشت آشنا شد.
 
هیلبرت در ۱۸۸۵ دکتری خود را با یک پایان‌نامه تحت [[فردیناند فون لیندمن]] با عنوان خواص ثابت ویژه شکل دودویی، توابع هارمونیک به پایان رساند. او به عنوان استاد کنیگسبرگ در سال‌های ۱۸۹۵–۱۸۸۶ باقی ماند. در سال ۱۸۹۲ با کِته یِرُش، دختر یک تاجر در همان شهر، ازدواج کرد. این زوج اعلام کردند می‌خواهند با استقلال نسبت به ثروت پدرش زندگی کنند. در سال ۱۸۹۵ با ارتباط از طرف [[فلیکس کلاین]] از موضع رئیس ریاضی در [[دانشگاه گوتینگن]] بهره برد، همان جایی که در آن زمان بهترین مرکز تحقیقات ریاضیات در جهان بود. هیلبرت کتاب «مبانی هندسه» را در سال ۱۸۹۹ منتشر کرد که هدف آن مربوط کردن اصل‌های موضوعهٔ هندسه به اصل حساب بود. وی در این کتاب به شرح نتیجه‌های مطالعات خود در این زمینه پرداخته‌است.
خط ۴۹:
دو خط با هم موازی اند هرگاه همدیگر را نبرند، یعنی نقطه‌ای پیدا نشود که بر هر دو خط واقع باشد.
 
اصل توازی: به ازای هر خط و هر نقطه غیر واقع برآن یک و تنها یک خط به موازات خط مذکور وجود دارد که از نقطه مورد نظر می‌گذرد .{{سخ}}
 
خود اقلیدس اصل توازی را این‌گونه بیان کرده‌است:
 
سطر ۱۱۱ ⟵ ۱۱۲:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:هیلبرت، دیوید}}
 
[[رده:استادان دانشگاه کونیگسبرگ، پروس]]
[[رده:استادان دانشگاه گوتینگن]]
خط ۱۲۳:
[[رده:دانش‌آموختگان دانشگاه کونیگسبرگ]]
[[رده:داوید هیلبرت]]
[[رده:درگذشتگان ۱۹۴۳ (میلادی)|هیلبرت، دیوید]]
[[رده:دریافت‌کنندگان پور لی میریت]]
[[رده:ریاضی‌دانان اهل آلمان]]
[[رده:ریاضی‌دانان سده ۱۹ (میلادی)]]
[[رده:ریاضی‌دانان سده ۲۰ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۱۸۶۲ (میلادی)|هیلبرت، دیوید]]
[[رده:محققان هندسه]]
[[رده:ندانم‌گرایان اهل آلمان]]
[[رده:نسبیت‌پردازان]]
[[رده:نظریه اعداد دانان]]
[[رده:هیلبرت یکی از بهترین نظریه‌پردازان اعداد است]]