کرمچاله: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 5.106.224.213 (بحث) به آخرین تغییری که InternetArchiveBot انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
ابرابزار |
||
خط ۴:
'''کِرم‌چاله''' در [[فیزیک]] یک پل میانبر فرضی در [[فضازمان]] است.
به دیگر سخن، کرمچالهها گریزگاه‌هایی هستند که دو نقطه را در فضا ـ زمان به هم متصل می‌کنند و به عنوان روشی نظری برای تا کردن فضا و زمان مطرح هستند تا بتوان دو مکان مختلف در فضا را به هم وصل کرد و سپس در لحظه و به‌طور آنی از یک محل به محل دیگر سفر کرد.
در صورتی که کرمچالهها واقعی باشند، می‌توان از یک طرفِ چاه گرانشی آنها پایین رفت و بلافاصله میلیون‌ها یا میلیاردها سال نوری از طرف دیگر آنها بیرون آمد. تونل بین دو سوی یک کرمچاله که سرعت ماده در آن از سرعت نور بیشتر است ممکن است یک سرازیری راست باشد یا یک مجرای پیچ و خم‌دار. اگر کرم چاله مسیری قابل گذر باشد، در فضا ـ زمان مانند میانبر عمل می‌کند.
== کلیات ==
یکی از جنبه‌های
پس این نادرست است که مردم [[سیاهچاله]]ها را به عنوان ابزارهایی برای مسافرت‌های فضایی می‌شناسند. اما باید بدانیم که [[سیاهچاله]]ها دارای افق هستند و هنگامی‌که چیزی، گرچه [[نور]]، وارد آنها شد، افزون بر نابودی، امکان خروج برایش وجود ندارد. البته باید بدانیم که کرمچالهها فقط مدل‌هایی [[ریاضی]] هستند و آشکارسازی و رصد آنها تاکنون بی‌سرانجام بوده‌است. همچنین گذر از کرمچالهها برای [[سفر در زمان]] عملاً کاری نشدنی است زیرا با فروریزی شدیدی که آنها دارند هیچ جاندار شناخته‌شده‌ای نمی‌تواند آن را تاب بیاورد و باید بدانیم که باز و بسته شدن آنها آن اندازه سریع رخ می‌دهد که هر ماهیتی در هنگام گذر از آنها به دام خواهد افتاد.▼
البته تا رسیدن به یک نگرهٔ درست از [[گرانش کوانتومی|گرانش کوانتمی]] نمی‌توان داوری همه سویه‌ای انجام داد.<ref>برایس دویت (ساینتیفیک امریکن، دسامبر 1983). [http://hupaa.com/forum/download/file.php?id=1494 گرانش کوانتومی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100217020705/http://hupaa.com/forum/download/file.php?id=1494 |date=۱۷ فوریه ۲۰۱۰
دو سر کرمچالهها را می‌توان به دو دهانه و تونل بین آن دو را به یک دالان تشبیه کرد که نقش رابط را ایفا می‌کند. دهانه‌ها کروی شکل هستند و دالان یک مسیر مستقیم است، اما می‌تواند پیچ‌هایی داشته باشد که در این صورت مسیر گذر طولانی‌تر می‌شود. کرمچالهها می‌توانند دو نقطه در یک جهان را به هم پیوند دهند یا این که دو جهان متفاوت را به هم متصل کنند. اگرچه ایجاد کرمچاله از لحاظ نظری امکان‌پذیر است اما بر اساس دانش کنونی ما این کار از لحاظ عملی غیرممکن است.
وجود کرم چاله‌ها با استفاده از نظریه نسبیت عام انیشتین به صورت ریاضیاتی پیش‌بینی شده، اما تاکنون هیچ کرم‌چاله‌ای کشف نشده‌است. شاید بتوان یک کرمچاله با جرم منفی را از روی تأثیر گرانش آن بر نوری که عبور می‌کند شناسایی کرد. برخی راه حل‌های نسبیت عام با فرض این که هر دهانه کرمچاله خود یک سیاهچاله است، احتمال وجود آنها را بیشتر می‌کنند. با این حال، سیاه‌چاله‌ای که به‌طور طبیعی با زوال یک ستاره رو به افول شکل می‌گیرد نمی‌تواند خودش کرم چاله به وجود آورد.
== تاریخچه ==
{{نسبیت عام}}
از دهه ۱۹۳۰ به بعد فیزیکدان‌های نظری، فرضیه وجود راه‌های میانبر از میان فضا را پیش کشیده‌اند. این میانبرها که در ابتدا «سفیدچاله» و بعد «پل انیشتین ـ روزِن» نامیده شدند ناحیه ای فرضی در فضا ـ زمان هستند که از بیرون امکان وارد شدن به آنها وجود ندارد، اما بر خلاف سیاه چاله‌ها مجال می‌دهند که ماده و نور از آنها بگریزند و بیرون بیایند. سفیدچاله‌ها برعکس سیاه‌چاله‌ها عمل می‌کنند، بدین معنی که انرژی را به بیرون انتشار می‌دهند ولی به هیچ چیز اجازه ورود به درون خود را نمی‌دهند. بنابراین سفید چاله‌ها همان کرمچالهها هستند.
ساختن واژه «کرمچاله یا [http://www.imostanad.biz/index.php?page=products&id=370 کرمچاله]»<ref>''Lifting the scientific veil: science appreciation for the nonscientist''. Paul Sukys. Rowman & Littlefield, 1999. {{ISBN|0-8476-9600-6|en}} pp.227</ref> و «[[سیاهچاله فضایی]]»<ref>[http://physicsworld.com/cws/article/news/33768 John Wheeler: 1911-2008 - physicsworld.com<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> به [[جان ویلر]] نسبت داده شده‌است. با این‌حال در [[دهه ۱۹۳۰ (میلادی)]] [[اینشتین]] و [[نیتان روزن|روزن]] با به‌کار بردن غوطه‌وری [[متریک شوارتزشیلد]] در فضای استوانه‌ای، معادله غوطه‌وری یک کرمچاله گذرناپذیر و ناایستا که «پل اینشتین - روزن» نامیده می‌شود را به‌دست آوردند.<ref>Einstein, Albert and Rosen, Nathan. [http://link.aps.org/abstract/PR/v48/p73 The Particle Problem in the General Theory of Relativity]. ''Physical Review'' '''48''', 73 (1935).</ref> یک سال پس از ارائهٔ نظریه [[نسبیت عام]] به‌وسیله [[آلبرت اینشتین]]، سال [[۱۹۱۶ (میلادی)|۱۹۱۶]] فلام دریافت که از بررسی [[کارل شوارتزشیلد|شوارتزشیلد]] [[معادلات میدان اینشتین]] می‌توان پاسخ کرم‌چاله‌ای به‌دست‌آورد. این‌گونه کرمچاله، «کرمچاله شوارتزشیلد» نامیده شده‌است.▼
نظریه کرمچاله نخستین بار در سال ۱۹۱۶ بنیان نهاده شد، اما نام دیگری برایش در نظر گرفته شده بود. «لودویگ فلَم»، فیزیکدان اتریشی هنگام مرور راه حل فیزیکدان دیگری برای معادلات نظریه نسبیت عام آلبرت انیشتین به این نتیجه رسید که راه حل دیگری نیز امکان‌پذیر است. او از پدیده ای به نام سفیدچاله نام برد که از لحاظ نظری، بازگشت زمانی سیاه چاله بود. ورود به هر دوی آنها با مجرای فضا ـ زمان میسر می‌شود.
▲یکی از جنبه‌های جالب کرمچالهها، به‌کاربردن آنها برای انجام سفر در [[فضازمان]] است. می‌دانیم که فاصله [[زمین]] تا نزدیک‌ترین [[ستاره]] به جز [[خورشید]]، نزدیک به ۴٫۲۸ [[سال نوری]] می‌باشد. پس [[نور]] با سرعت تقریباً ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ثانیه بیش از ۴ سال طول می‌کشد تا به این [[ستاره]] برسد. اکنون ما با فناوری امروزه بیش از یک میلیون و سیصد هزار سال [[زمان]] نیاز داریم تا به این [[ستاره]] برویم که برای آدمی نشدنی است. این‌گونه برمی‌آید که با انگارهٔ بودن کرمچاله، می‌توان از یک سو به درون آن رفت و تقریباً بلافاصله پس از خروج از سوی دیگر، در جایی دوردست از [[جهان]] سر درآورد. در این چهارچوب می‌توان از جهانی دیگر نیز سر درآورد.طبق نظریه ی برخی دانشمندان کرم چاله ها از دو سیاه چاله ساخته شده اند به بعد زمان در ان معنایی ندارد و شما بدون اتلاف وقت می توانید چندین سال نوری را در کم تر از یک ثانیه طی کنید و علت این هم جاذبه ی موجود در کرم چاله ها بوده که باعث می شود بعد زمان از بین برود،به عبارت دیگر شما در کرم چاله هیچ وقت پیر نمی شوید!!!.
▲ساختن واژه «کرمچاله یا [http://www.imostanad.biz/index.php?page=products&id=370 کرمچاله]»<ref>''Lifting the scientific veil: science appreciation for the nonscientist''. Paul Sukys. Rowman & Littlefield, 1999. {{ISBN|0-8476-9600-6|en}} pp.227</ref> و «[[سیاهچاله فضایی]]»<ref>[http://physicsworld.com/cws/article/news/33768 John Wheeler: 1911-2008 - physicsworld.com<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> به [[جان ویلر]] نسبت داده شده‌است. با این‌حال در [[دهه ۱۹۳۰ (میلادی)]] [[اینشتین]] و [[نیتان روزن|روزن]] با به‌کار بردن غوطه‌وری [[متریک شوارتزشیلد]] در فضای استوانه‌ای، معادله غوطه‌وری یک کرمچاله گذرناپذیر و ناایستا که «پل اینشتین - روزن» نامیده می‌شود را به‌دست آوردند.<ref>Einstein, Albert and Rosen, Nathan. [http://link.aps.org/abstract/PR/v48/p73 The Particle Problem in the General Theory of Relativity]. ''Physical Review'' '''48''', 73 (1935).</ref> یک سال پس از ارائهٔ نظریه [[نسبیت عام]] به‌وسیله [[آلبرت اینشتین]]، سال [[۱۹۱۶ (میلادی)|۱۹۱۶]] فلام دریافت که از بررسی [[کارل شوارتزشیلد|شوارتزشیلد]] [[معادلات میدان اینشتین]] می‌توان پاسخ کرم‌چاله‌ای به‌دست‌آورد. این‌گونه کرمچاله، «کرمچاله شوارتزشیلد» نامیده شده‌است.
▲پس این نادرست است که مردم [[سیاهچاله]]ها را به عنوان ابزارهایی برای مسافرت‌های فضایی می‌شناسند. اما باید بدانیم که [[سیاهچاله]]ها دارای افق هستند و هنگامی‌که چیزی، گرچه [[نور]]، وارد آنها شد، افزون بر نابودی، امکان خروج برایش وجود ندارد. البته باید بدانیم که کرمچالهها فقط مدل‌هایی [[ریاضی]] هستند و آشکارسازی و رصد آنها تاکنون بی‌سرانجام بوده‌است. همچنین گذر از کرمچالهها برای [[سفر در زمان]] عملاً کاری نشدنی است زیرا با فروریزی شدیدی که آنها دارند هیچ جاندار شناخته‌شده‌ای نمی‌تواند آن را تاب بیاورد و باید بدانیم که باز و بسته شدن آنها آن اندازه سریع رخ می‌دهد که هر ماهیتی در هنگام گذر از آنها به دام خواهد افتاد.
▲البته تا رسیدن به یک نگرهٔ درست از [[گرانش کوانتومی|گرانش کوانتمی]] نمی‌توان داوری همه سویه‌ای انجام داد.<ref>برایس دویت (ساینتیفیک امریکن، دسامبر 1983). [http://hupaa.com/forum/download/file.php?id=1494 گرانش کوانتومی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100217020705/http://hupaa.com/forum/download/file.php?id=1494 |date=۱۷ فوریه ۲۰۱۰ }}. مجله فیزیک، شماره 4، شماره پیاپی 32، زمستان 1369، صص 124-135؛ برگردان: احمد و سهیل خواجه نصیر طوسی</ref>
== هندسه یک کرمچاله ==
سطر ۲۳ ⟵ ۳۶:
اگر در هر یک از دو ورق تخت همراستا نیز یک سوراخ ایجاد کنیم، با کشیدن لبه‌های سوراخ و رساندن دو لولهٔ ایجادشده به هم می‌توانیم یک کرمچاله ایجاد کنیم که صفحه بالایی یکی از ورق‌ها را به صفحه پایینی ورق دیگر وصل کند.
فیزیکدان‌ها کرمچالهها را سیاه‌چاله‌هایی تصور می‌کنند که از میانشان می‌توان نقطه ای دوردست از جهان هستی را به صورت چهار بعدی نظاره کرد. اختر فیزیکدان‌ها هنوز نمی‌توانند شکل و اندازه دقیقی برای سیاه چاله‌ها در نظر بگیرند، چه برسد به کرم چاله‌ها که در حد نظریه باقی مانده‌اند.
== متریک‌ها ==
سطر ۳۷ ⟵ ۵۲:
== منابع ==
*روزنامه اطلاعات: آیا کرمچالهها وجود دارند؟ یکشنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۸.
* ویکی‌پدیای انگلیسی:
{{چپ‌چین}}
سطر ۵۰ ⟵ ۶۶:
* [http://www.npl.washington.edu/av/altvw103.html کرمچاله‌های بهترشدهٔ نو] به‌وسیله جان جی. کرامر. (به انگلیسی)
* [https://web.archive.org/web/20110927004229/http://casa.colorado.edu/~ajsh/schww.html سفیدچاله‌ها و کرمچالهها] یک تشریح بسیار خوب از کرمچاله‌های شوارتسشیلد را به‌همراه گرافیک و پویانمایی فراهم می‌آورد، به‌وسیله اندرو جی.اس. هامیلتون. (به انگلیسی)
* [http://webfiles.uci.edu/erodrigo/www/WormholeFAQ.html پرسش‌ها و پاسخ‌هایی درباره کرمچالهها]{{پیوند مرده|date=سپتامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot
{{سیاهچاله}}
| |||