حافظیه: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏جایگاه کنونی: افزودن مطلب
افزودن +
خط ۱۳:
 
== پیشینهٔ آرامگاه ==
مکانی در شمال شهر شیراز که از ساحل شمالی رودخانهٔ خرم‌دره در شمال دروازه‌اصفهان فعلی آغاز می‌شده و تا دامنهٔ کوه چهل مقام امتداد می‌یافته‌است را «مصلا» می‌نامیدند. این مکان از قدیم مورد احترام مردم شیراز بوده تا جایی که بسیاری از مردم، رسوماتی مانند نماز جماعت، نماز عید فطر و قربان را در این مکان خوش آب‌وهوا به‌جا بیاورند و عده‌ای نیز مردگان خود را برای آمرزش، در این مکان به خاک می‌سپردند و بخشی از این منطقه به گورستان عمومی تبدیل می‌شود آرامگاه حافظ نیز در شمال این دشت جای داشته‌است.<ref>{{پک|حسنلی|۱۳۸۶|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ زبان|ج=۲|ص=۶۶۷|رف=زبان}}</ref>
== تاریخچهٔ ساخت و بازسازی ==
 
ساخت‌وسازهای بعدی در این محوطه عمدتاً توسط والیانِ مختلفِ فارس انجام شده است. در سال ۱۲۷۳ ه‍.ق/۱۸۵۷ م، [[مؤیدالدوله|تهماسب میرزا مُؤَیِّدُالدّوله]] آرامگاه را مرمت کرد.<ref>{{پک|حسنلی|۱۳۸۶|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ زبان|ج=۲|ص=۶۶۷|رف=زبان}}</ref> در سال ۱۲۹۵ ه‍.ق/۱۸۷۸ م، [[فرهاد میرزا معتمدالدوله|فرهاد میرزا مُعتَمِدُالدّوله]] که به حافظ عشق می‌ورزید، حصاری چوبی (آهنی به گفته دانشنامه زبان) بر مقبرهٔ حافظ بنا کرد.<ref>{{پک|حسنلی|۱۳۸۶|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ زبان|ج=۲|ص=۶۶۷|رف=زبان}}</ref> بعدتر در سال ۱۸۹۹ م، دوباره به‌عنوان فالی که از ''دیوان'' گرفته شد، نیکوکاری [[زرتشتی]] به نام خسرو از علمای شیراز اجازهٔ ساختِ [[بقعه|بُقعه‌ای]] از آهن و چوب در اطراف قبر را گرفت. اما پیش از اتمام، مجتهد بانفوذ شیراز [[سید علی‌اکبر فال اسیری]] به‌بهانهٔ اینکه یک زرتشتی در حال برپاکردن ساختمانی بر قبر یک مسلمان بود، پیروانش را به این محوطه فرستاد تا این بنا را تخریب کنند. اگرچه این حرکت اعتراضِ عمومی ناشی از آن باعث شد که دولت مرکزی در تهران خود دستور بازسازی را بدهد، اما فال اسیری اعلام کرد که هر چیزی را که در آنجا — حتی توسط خود شاه — ساخته شود را ویران می‌کند و چنین نیز کرد.<ref>{{پک|حسنلی|۱۳۸۶|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ زبان|ج=۲|ص=۶۶۷|رف=زبان}}</ref> این ساختمان تا سال ۱۳۱۹ ه‍.ق/۱۹۰۱ م به حال ویرانی باقی بود تا هنگامی که [[ملک منصور میرزا شعاع‌السلطنه|مَلِک منصور شُعاع‌ُالسَّلطنه]] به دستور پدر خود، بودجهٔ لازم برای ساخت ضریحی آهنی را تأمین کرد که در اطراف قبر برپا شود. این ضریح توسط [[علی‌اکبر کاشانی مزین الدوله|علی‌اکبر مُزَیِّن‌ُالدّوله نقاشباشی]] طراحی و نصب شد. در پیرامون آن کتیبه‌ای قرار دارد که شامل تاریخ و اسامی حامیان است. مزیّن‌الدّوله همچنین دستور داد که هر دو سوی تالار کریم‌خان با تخته‌سنگ‌های مرمر آراسته شوند، که در آن غزل با مطلع «روضهٔ خلد برین خلوت درویشان است/مایهٔ محتشمی خدمت درویشان است» به خط [[میرعماد حسنی|میرعماد]] (د. ۱۰۲۴ ه‍.ق) توسط هنرمند [[هنر قاجار|قاجاری]] [[عبدُالصَّمد لَله‌باشی]] نسخه‌برداری شده است.<ref>{{پک|Kamali Sarvestani|2002|ف=Hafez xiii. - xiv. Hafez’s Tomb|ک=Iranica|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|حسنلی|۱۳۸۶|ف=حافظ|ک=دانشنامهٔ زبان|ج=۲|ص=۶۶۷|رف=زبان}}</ref>
== ویژگی‌های معماری مجموعه ==
=== بخش شمالی ===