ویکی‌پدیا:نوشتار پیشنهادی/۲۰۲۰/۱۶: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Al-Risālah al-Sharafīyah - first page - Yale Library.jpg|چپ|120px100px]]

'''''[[رساله شرفیه|رسالهٔ شرفیه]]''''' (که در اصل به [[زبان عربی]] و با نام کامل '''''{{متن عربی|الرساله الشرفیه فی النسب التألیفیه}}''''' نوشته شده) یک [[رساله]] در مورد [[موسیقی]] است که توسط [[صفی‌الدین ارموی]] در [[سده ۷ (قمری)|قرن هفتم هجری]] نگارش شده‌است. این رساله، برخلاف رسالهٔ معروف دیگر ارموی — رسالهٔ ''[[الأدوار]]'' که پیش از ''رسالهٔ شرفیه'' نگاشته شده‌است — متأثر از علم [[موسیقی یونان باستان|موسیقی یونان]] است. ''رسالهٔ شرفیه'' همراه با ''الأدوار'' جزو آثار مرجع در [[مکتب منتظمیه]] است. از دید برخی منتقدان ''رسالهٔ شرفیه'' بهترین اثر ارموی است و اهمیتش از ''الأدوار'' نیز بیشتر است اما در عمل کمتر از آن مورد توجه بوده‌است. ''رسالهٔ شرفیه'' متشکل از پنج مقاله است که در آن‌ها موضوعاتی مثل ماهیت صوت، نظریهٔ نسبت اعداد برای محاسبهٔ [[فاصله (موسیقی)|فواصل]] موسیقی، اختلاف بین فواصل مختلف موسیقی، ماهیت [[جنس (موسیقی)|جنس]] در موسیقی و رابطه‌اش با فواصل [[نت (موسیقی)|نت‌ها]]، و مباحث مربوط به ایقاع ([[ضرب‌آهنگ]] موسیقی) و [[ادوار]] (گام‌های موسیقی) آمده‌است. این رساله همچنین به این دلیل که همزمان از افاعیل — که برای توصیف اوزان [[عروضی]] در شعر به کار می‌روند — و [[اتانین]] برای توصیف ضرب‌آهنگ موسیقی استفاده کرده مورد توجه بوده‌است. ''رسالهٔ شرفیه'' خود موضوع شرح‌ها و ترجمه‌های بعدی نیز بوده‌است که از‌ آن جمله می‌توان به شرح مولانا مبارکشاه بخاری، رسالهٔ ''[[درة التاج لغرة الدباج]]'' از [[قطب‌الدین شیرازی]]، و ترجمه‌های [[کارا دو وو]] و [[رودولف درلانژه]] به فرانسوی اشاره کرد. نسخه‌های خطی متعددی از این رساله موجود است که در کشورهای مختلف از جمله [[ایالات متحده]]، [[آلمان]]، [[بریتانیا]]، [[ترکیه]]، [[عراق]] و [[ایران]] نگهداری می‌شود. مهم‌ترین این‌ها نسخه‌ای است که در [[کتابخانهٔ دانشگاه ییل]] نگهداری می‌شود و تاریخ کتابت آن ۶۶۶ ه‍.ق است و احتمالاً دست کم بخشی از آن توسط خود ارموی کتابت شده‌است.