حزب توده ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بهبود |
|||
خط ۱۳۸:
== انقلاب ==
[[پرونده:دادگاه سران حزب توده (پس از انقلاب).jpg|بندانگشتی|400px|دادگاه برخی از اعضای دستگیرشده حزب توده پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]].]]
سیاست حزب توده ایران در جهت حمایت از [[انقلاب ایران]] و ائتلاف با نیروهای ملی و مذهبی علیه نظام سلطنتی بود. حزب توده شعارهای ضدآمریکایی [[روح‌الله خمینی]] و طرفدارانش را وجه مشترک مهمی میان حزب توده و طرفداران خمینی می‌دانست. از نظر برخی، با توجه به اسناد موجود، اين حزب توده بود که لفظ ليبرال را به معنای خائن و ضد انقلاب در دهانها انداخت و دولت [[مهدی بازرگان|مهندس بازرگان]] را نماينده امپرياليسم آمريکا خواند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حزب توده در آینه تاریخ|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f3_todehparty_in_history/24348954.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2020-02-12|کد زبان=fa}}</ref>
صلاحیت رهبران حزب توده ایران مانند [[کیانوری]] و [[محمد علی عمویی]] و تعدادی دیگر برای انتخابات مجلس اول تأیید شد و این در حالی بود که ایدئولوژی حزب توده از سوی حکومت جدید به [[کفر]] تعبیر می‌شد.
خط ۱۶۰:
«تأکید بیش از حد حزب توده ایران بر سیاست اتحاد با طرفداران خمینی، در برخی موارد، به ایجاد تنش و دشواری در روابط با احزاب و سازمان‌های دیگر منجر شد که از جمله می‌توان از رابطه با [[حزب دمکرات کردستان]] نام برد. با یورش نیروهای حاکمیت جدید به کردستان و آغاز درگیری‌های نظامی، خطرات جدی مداخله خارجی و شکست انقلاب در آن مقطع حزب توده ایران را بر آن داشت که از طرفین درگیر بخواهد به برخوردهای نظامی پایان دهند».<ref>اسناد «کنگره ارانی»، پنجمین کنگره حزب توده ایران ۱۳۷۵</ref>
=== حمایت همه‌جانبه حزب از انقلاب و «خط امام» ===
{{جعبه نقل قول | نقل‌قول ='''توده‌ای هستم و همراه امام، ماندگارم که زمان است به کام'''»{{سخ}}[[نورالدین کیانوری]]، دبیر اول حزب توده در نشست پرسش و پاسخ ۲۰ شهریور ۱۳۶۱ خورشیدی.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/02/120222_l10_mesdaghi_toudeh_party.shtml فراز و نشیب حزب توده ایران در دهه ۶۰؛ از کامروایی تا اعدام]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>| تراز = چپ | عرض = 300px | اندازه خط = 12px | گیومه نقل‌قول = بله | تراز منبع = چپ}}
حزب توده ایران در دوران انقلاب ایران از رهبری [[روح‌الله خمینی]] پشتیبانی نمود و تا جایی پیش رفت که حتی [[صادق خلخالی]] را به عنوان نامزد خود در انتخابات مجلس معرفی کرد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/01/120121_l44_tudeh_party_mullah_people.shtml نبرد روحانیت و حزب بر سر توده مردم]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> [[نورالدین کیانوری|کیانوری]] دبیر اول کمیتهٔ مرکزی حزب توده
حزب توده ایران که از ابتدای تأسیسش همواره با پیشرفته‌ترین خواست‌های [[جنبش زنان ایران]] گره خورده بود، برای نشان دادن همراهی هرچه بیشتر با روحانیون سنتی حاکم، زنان را تشویق به سر کردن «چادر ضدامپریالیستی» کرد و به زنان ایرانی توصیه کرد تا به «کلاس‌های خیاطی و آشپزی» بروند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/02/120210_nk_toudeh_party_women_ansari.shtml حزب توده: از اعتماد به نفس زنان تا چادر ضد امپریالیستی]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
رهبران حزب توده «تمام و کمال» در کنار حکومت تازه تأسیس حاصل از [[انقلاب ۱۳۵۷]] ایستادند و نقطه اشتراک خود را دشمنی با [[ایالات متحده آمریکا]] خواندند. در ماجرای گروگانگیری در سفارت آمریکا، [[حزب توده ایران|حزب توده]] از نیروهای اصلی مخالف آزادی گروگان‌های آمریکایی بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اشغال سفارت آمریکا: سرگذشت گرو‌گان‌گیران|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/378864|وبگاه=رادیو زمانه|تاریخ=2018-01-28|بازبینی=2020-02-12}}</ref> از نظر آنها، دانشجویان پیرو خط امام را «جوانان مبارزی» خواند که «بیانگر صبر به پایان رسیده مردم در نبرد با امپریالیسم» بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تسخیر سفارت؛ ۴۰ سال بعد|نشانی=http://www.tarikhirani.ir/fa/news/8260/%D8%AA%D8%B3%D8%AE%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%DB%B4%DB%B0-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%B9%D8%AF|وبگاه=تاریخ ایرانی|بازبینی=2020-02-12|کد زبان=fa}}</ref>▼
▲رهبران حزب توده «تمام و کمال» در کنار حکومت تازه تأسیس حاصل از [[انقلاب ۱۳۵۷]] ایستادند و نقطه اشتراک خود را دشمنی با [[ایالات متحده آمریکا]] خواندند. در ماجرای گروگانگیری در سفارت آمریکا، [[حزب توده ایران|حزب توده]] از نیروهای
حزب توده همچین در دستگیری و اعدام [[صادق قطب‌زاده]] نقش مهمی ایفا کردند.<ref>{{Citation|title=صادق قطب‌زاده، اولین قربانی نفوذ روس‌ها در جمهوری اسلامی|url=https://kayhan.london/fa/1395/12/15/%d8%b5%d8%a7%d8%af%d9%82-%d9%82%d8%b7%d8%a8%e2%80%8c%d8%b2%d8%a7%d8%af%d9%87%d8%8c-%d8%a7%d9%88%d9%84%db%8c%d9%86-%d9%82%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c-%d9%86%d9%81%d9%88%d8%b0-%d8%b1%d9%88%d8%b3|accessdate=2020-02-12|language=fa-IR|first=کیهان|last=لندن}}</ref> همچنین، بنابر روایتی، آنها نقش کلیدی در فاش شدن [[کودتای نوژه]] داشتند.<ref name="History"><nowiki>{{</nowiki>[http://www.bbc.com/persian/iran/2015/07/150709_l10_hm_nojeh روایت‌های ۹ گانه از ماجرای لو رفتن کودتای نوژه]<nowiki>}} بی‌بی‌سی فارسی</nowiki></ref> اما رهبران حکومت تازه تأسیس جمهوری اسلامی این همراهی یک سویه را برنتافتند و بی‌نیاز از آن با کمونیست‌هایی که به قول آنها حامل «افکار الحادی» بودند، بر سر یک سفره ننشستند. پس از حذف دیگر گروه‌های سیاسی نوبت به حزب توده رسید. رهبران و کادرهای حزب دستگیر و روانه زندان‌ها شدند تا اندکی بعد تعدادی از آنها که بیش از یک ربع قرن در زندان‌های حکومت شاهنشاهی مقاومت کرده بودند، تن به اعترافات تلویزیونی و مکتوب دادند و بسیاری از رهبران و هواداران نیز به جوخه‌های اعدام سپرده شدند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/01/120128_l44_tudeh_party_intro.shtml داستان ناتمام حزب توده ایران]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
| |||