افغان (نام قومی): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
امیر ممممم (بحث | مشارکتها) اصلاح اشتباه مفهومی متن برچسب‌ها: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Luckie Luke (بحث | مشارکتها) خنثی‌سازی ویرایش 28255685 از امیر ممممم (بحث) برچسب: خنثی‌سازی |
||
خط ۲۱:
این نام از گذشته دور بکار می‌رفته‌است. [[ستاره‌شناس]] [[هند|هندی]] قرن ششم میلادی [[واراهامیهیرا]] (Varāha Mihira) در کتاب خود به نام [[برهات سامهیتا]] (Bṛhat-saṃhitā) واژه «اوگاتا» (Avagāṇa) را برای اشاره به این قوم به کار برده‌است.<ref>[http://iranicaonline.org/articles/afgan-in-current-political-usage-any-citizen-of-afghanistan-whatever-his-ethnic-tribal-or-religious-affiliation Ch. M. Kieffer, 'AFGHAN', Encyclopædia Iranica, 1983]</ref> این واژه گرفته‌شده از واژه پشتون - پتان است که بعداً به افغان انتقال پیدا کرده‌است
== مشکلات کاربرد واژه ==
کاربرد واژهٔ «افغان» با مشکلاتی همراه است. از نظر قومیتی، یک 'افغان' مترادف است با واژهٔ '[[پشتون]]' یا 'پتان'، گفته می‌شود بدینسان این واژه همچنین می‌تواند بر بیشتر باشندگانی که در [[پاکستان]] زندگی می‌کنند نیز اطلاق شود. اگر ما هر یک از اقوام چندزبانهٔ افغانستان را هم در نظر بگیریم با چنین مشکل مشابهی برمی‌خوریم:
[[پرونده:Defense.gov News Photo 111122-M-MM918-004 - U.S. Marine Corps Lance Cpl. Isaiah Schult an improvised explosive device dog handler jokes with Afghan children and an Afghan National Police.jpg|بندانگشتی|چپ|400px| [[سرجوخه]] [[نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا]] در حال خوش و بش با [[مردم افغان|کودکان افغان]] در [[ولایت هلمند]]]]
مردمان [[مردم نورستانی|نورستانی]] و [[براهویی (طایفه)|براهویی]] بین افغانستان و پاکستان پراکنده شده‌اند؛ همچنین [[مردم بلوچ]] به همین شکل پراکنده شده، و افزون بر این در [[ایران]] هم یافت می‌شوند؛ [[مردم تاجیک]]، [[مردم ازبک|ازبک]]، [[مردم ترکمن|ترکمن]] و [[مردم قرقیز|قرقیز]] بخشی از شمار زیادتر هم تباران خود در جمهوری‌های [[تاجیکستان]]، [[ترکمنستان]]، [[ازبکستان]] و [[قرقیزستان]] و همچنین در بخش‌هایی از [[چین]] (همچون [[سین کیانگ|ناحیهٔ سین کیانگ]]، بجز مردم ترکمن) هستند؛ شمار اندک [[مردم عرب|اعراب]] باشندهٔ مناطق شمال‌غربی افغانستان بخش کوچکی از ملت بزرگتر عرب از [[مراکش]] (مغرب) تا [[عمان]] هستند، و [[فارسیوان]]های غرب افغانستان نیز از نظر قومیتی بیشتر با باشندگان [[تهران]] (در [[ایران]]) اشتراکاتی دارند تا با باشندگان [[قندهار]]. تنها [[مردم هزاره]] باشندگان مناطق کوهستانی مرکزی کشور هستند که همگی تنها محدود به افغانستان می‌شوند.
بهمین سبب، واژهٔ 'افغان' مشکل‌آفرین است: در مفهوم محدودتر این واژه تنها بر یک گروه قومی مشخص اطلاق می‌شود، مردم پشتون، که افزون بر افغانستان، در پاکستان هم یافت می‌شوند. در مفهوم گسترده‌تر، واژهٔ 'افغان' می‌تواند بر هر یک از باشندگان افغانستان اطلاق شود، هم بر خود پشتون‌ها و هم بر غیر پشتون‌ها که هویت خود را با افغان تباران تعریف نمی‌کنند. با این حال، هیچ‌کدام از نام‌های دیگر نیز کارایی ندارند: کاربرد واژهٔ 'افغانی' معمولاً اجتناب می‌شود، چون نام واحد پولی کشور است، در صورتی‌که واژهٔ 'افغانستانی' نیز غیرضرورتا زاید است (و کاربرد آن در گفتارهای رسمی اجتناب می‌شود).<ref>Warwick Ball, 'THE MONUMENTS OF AFGHANISTAN', 2008, pp. 25-28</ref>
== پانویس ==
| |||